ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ

527

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ

Η θέσπιση δημοσιονομικών κανόνων

Αφού εξετασθεί η έννοια των δημοσιονομικών κανόνων και των πλεονεκτημάτων

τους (I), θα παρουσιασθούν συνοπτικά οι δημοσιονομικοί κανόνες που έχουν τεθεί

για την επίτευξη της δημοσιονομικής πειθαρχίας στο πλαίσιο της ΕΕ (II).

I. Η έννοια των δημοσιονομικών κανόνων

Η θέσπιση στη νομοθεσία των κρατών δημοσιονομικών κανόνων

832

εξυπηρετεί διά-

φορους σκοπούς, όπως κυρίως την επίτευξη άλλων υπερεθνικών δημοσιονομικών

στόχων. Τα τελευταία χρόνια μετά την οικονομική και δημοσιονομική κρίση θεω-

ρείται ως μία κατάλληλη μέθοδος για την αντιμετώπιση των τάσεων συσσώρευσης

υπερβολικού χρέους

833

Δημοσιονομικός κανόνας

834

θεωρείται ένας θεσπισθείς στόχος ή περιορισμός της

δημοσιονομικής πολιτικής (ή ένα σύνολο στόχων ή περιορισμών), καθώς και ένα σύ-

832. Αναφορικά με το ζήτημα του σχεδιασμού δημοσιονομικών κανόνων για την επίτευξη

των δημοσιονομικών στόχων, βλ. “Achieving prudent debt targets using fiscal rules”, OECD

Department Policy Note No. 28, July 2015,

targets-using-fiscal-rules.htm, Mann Catherine, “Achieving prudent debt targets using fiscal

rules”, Aix-en-Provence, 3 July 2015, Fall Falilou, Bloch Debra, Fournier Jean-Marc, Hoeller

Peter, “Prudent debt targets and fiscal frameworks”, OECD Economic Policy Papers, OECD

Publishing, Paris, 1 July 2015, Fall F., Fournier J.-M., “Macroeconomic Uncertainties, Prudent

Debt Targets and Fiscal Rules”, OECD Economics Department Working Papers, No.1230, OECD

Publishing. Αναφορικά με τις αρχές που πρέπει να τηρούνται κατά τη θέσπιση δημοσιονομι-

κών κανόνων, βλ. Kopits, G. and Symansky, S. (1998), Fiscal Policy Rules, IMF Occasional Paper

162, Washington D.C.

833. Calmfors, L., “The Role of Independent Fiscal Policy Institutions”, Institute for International

Economic Studies, Working Paper no. 3367, σελ.7.

834. Αναφορικά με τα είδη των δημοσιονομικών κανόνων και των χαρακτηριστικών τους, βλ.

Cordes, T., T. Kinda, P. Muthoora, and A. Weber. 2015. “Expenditure Rules: Effective Tools for

Sound Fiscal Policy.” IMF Working Paper 15/29, International Monetary Fund, Washington.

Στη μελέτη αυτή του ΔΝΤ αναφέρεται

ότι την περίοδο μεταξύ 1985 έως 2012 υιοθετήθηκαν σε είκοσι επτά (27) χώρες τριάντα ένας

(31) διαφορετικοί κανόνες δαπανών. Οι λόγοι υιοθέτησης των κανόνων αυτών διαφέρουν.

Ειδικότερα, οι κυβερνήσεις μπορεί να υιοθετούν ένα κανόνα δαπανών, προκειμένου να επι-

τύχουν έναν άλλο υπερεθνικό δημοσιονομικό στόχο. Επίσης, είναι ενδεχόμενη η υιοθέτη-

ση δημοσιονομικών κανόνων από κυβερνήσεις συνασπισμού, προκειμένου να δεσμευθούν

για συγκεκριμένους δημοσιονομικούς στόχους για την προεκλογική περίοδο. Τέλος, ειδικά

τα τελευταία χρόνια οι κυβερνήσεις υιοθετούν κανόνες δαπανών, προκειμένου να συγκρα-

τήσουν τις δαπάνες ενόψει και της οικονομικής κρίσης. Πολλές ευρωπαϊκές χώρες, όπως το