ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο: Η θέσπιση δημοσιονομικών κανόνων

531

Σε αντίθεση με τη Γερμανία, στη Σουηδία προβλέπεται ένας δημοσιονομικός κανό-

νας, όπου χαρακτηρίζεται από μεγάλη ευελιξία. Ειδικότερα, σύμφωνα με τον εν λόγω

δημοσιονομικό κανόνα, το ύψος του καθαρού δανεισμού της κυβέρνησης δεν πρέ-

πει να υπερβαίνει το 1% του ΑΕΠ σε έναν οικονομικό κύκλο. Δεδομένων των δυσκο-

λιών υπολογισμού της διάρκειας του οικονομικού κύκλου αφήνεται μεγάλο περιθώ-

ριο διακριτικής ευχέρειας στην κυβέρνηση

844

. Η εφαρμογή των δεικτών αυτών μπο-

ρεί να οδηγήσει σε πολύ διαφορετικά αποτελέσματα. Ωστόσο, η προσέγγιση αυτή

δίνει μεγάλο περιθώριο ευελιξίας στην κυβέρνηση.

Έχει προταθεί

845

μία διαφορετική προσέγγιση εφαρμογής των δημοσιονομικών κα-

νόνων. Ειδικότερα, προτείνεται ο καθορισμός ενός σαφώς καθορισμένου ορίου,

όπως στην περίπτωση της Γερμανίας, όπως για παράδειγμα μία απόκλιση συγκεκρι-

μένου μεγέθους από ένα σαφώς καθορισμένο μέσο όριο συσσωρευμένων στο πα-

ρελθόν ελλειμμάτων. Η διαφορά σε σχέση με τον αυστηρό δημοσιονομικό κανόνα

της Γερμανίας έγκειται στο γεγονός ότι η διαπίστωση της απόκλισης αυτής από το

καθορισθέν όριο δεν οδηγεί αυτόματα σε μια δημοσιονομική αντίδραση.

Σύμφωνα με την πρόταση αυτή, σε περίπτωση υπέρβασης του ορίου, θα μπορού-

σε να προβλεφθεί η υποχρέωση της κυβέρνησης να εξηγήσει στη Βουλή τους λόγους

που οδήγησαν στην προαναφερθείσα υπέρβαση (απόκλιση από τον στόχο) και τον

τρόπο που θα μπορούσε να αντιμετωπισθεί

846

. Με τον τρόπο αυτό ενημερώνονται

οι πολίτες, ενώ ταυτόχρονα δίνεται στην κυβέρνηση η δυνατότητα να αναμορφώ-

σει τους μελλοντικούς δημοσιονομικούς της στόχους για την αντιμετώπιση της εν

λόγω απόκλισης λαμβάνοντας υπόψη τη δημοσιονομική και οικονομική κατάσταση.

Τέλος, για την παρακολούθηση και τη συγκριτική αξιολόγηση των δημοσιονομικών

κανόνων, το Τμήμα Δημοσιονομικών Υποθέσεων του ΔΝΤ δημιούργησε από το 2009

βάση δεδομένων με όλους τους δημοσιονομικούς κανόνες, στις οποίες περιέχονται

πληροφορίες αναφορικά με τη συχνότητα και τα χαρακτηριστικά των δημοσιονομι-

κών κανόνων σε όλες τις χώρες μέλη του ΔΝΤ

847

Η βάση δεδομένων των δημοσιονομικών κανόνων περιλαμβάνει πληροφορίες σχε-

τικά με (i) τον χρόνο που εγκρίθηκαν, τροποποιήθηκαν ή καταργήθηκαν οι κανόνες

(ii) τη νομική τους πηγή (iii) την κάλυψη των δημοσιονομικών μεγεθών τους (iv) την

844. Η Σουηδική κυβέρνηση χρησιμοποιεί πέντε δείκτες, προκειμένου να αξιολογήσει εάν έχει

επιτευχθεί ο στόχος. Ειδικότερα, i) ο μέσος όρος του πραγματικού καθαρού δανεισμού των

τελευταίων δέκα ετών, ii) ο μέσος όρος του κυκλικά προσαρμοσμένου καθαρού δανεισμού,

iii), ο μέσος όρος του καθαρού δανεισμού των τελευταίων επτά ετών που περιλαμβάνει τα

πραγματικά αποτελέσματα των τελευταίων τριών ετών και προβλέψεις για το τρέχον έτος

και τα επόμενα τρία έτη, iv), ο μέσος όρος του κυκλικά προσαρμοσμένου καθαρού δανει-

σμού αντίστοιχα v) ο μέσος όρος του διαρθρωτικού καθαρού δανεισμού του τρέχοντος

έτους.

845. Calmfors, L., “The Role of Independent Fiscal Policy Institutions”, Institute for International

Economic Studies, Working Paper no. 3367.

846. Βλ. την Έκθεση του Σουηδικού Συμβουλίου Δημοσιονομικής Πολιτικής, 2010.

847. Η βάση δεδομένων του ΔΝΤ για τους δημοσιονομικούς κανόνες επικαιροποιήθηκε το 2012

και το 2015.