67 / 74
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο: Η θέσπιση δημοσιονομικών κανόνων
533
κής πειθαρχίας ξεκίνησε με το πρωτογενές κοινοτικό δίκαιο
850
και την πρόβλεψη
στην ΣΛΕΕ της απαγόρευσης υπερβολικών δημοσιονομικών ελλειμμάτων στα κρά-
τη μέλη
851
.
Ειδικότερα από την εισαγωγή του ευρώ, θεσπίστηκαν σαφείς δημοσιονομικοί κα-
νόνες για να διασφαλίσουν υγιή δημόσια οικονομικά υπό τη μορφή του Συμφώνου
Σταθερότητας και Ανάπτυξης, το οποίο καθόριζε όρια για τα δημοσιονομικά ελλείμ-
ματα και το δημόσιο χρέος σε 3% και 60% του ΑΕΠ, αντίστοιχα.
Η προσπάθεια δημοσιονομικής πειθαρχίας συνεχίσθηκε με το Σύμφωνο Σταθερότη-
τας και Ανάπτυξης
852
-
853
, καθώς και με το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο που εντάσσονταν σε
850. Το πρωτογενές δίκαιο της Ένωσης, παρέχει τη βασική νομική θεμελίωση του Συμφώνου Στα-
θερότητας και Ανάπτυξης (ΣΣΑ) στο άρθρο 121 της ΣΛΕΕ (πολυμερής εποπτεία), το άρθρο
126 της ΣΛΕΕ (διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος) και το πρωτόκολλο αριθμός 12 σχετι-
κά με τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος. Το παράγωγο δίκαιο της Ένωσης θεσπίζει με
μεγαλύτερες λεπτομέρειες τον τρόπο, με τον οποίο εφαρμόζονται οι κανόνες και οι διαδι-
κασίες που προβλέπει η Συνθήκη.
851. Αναφορικά με την υποχρέωση προσαρμογής των δημοσίων οικονομικών της Ελλάδας προς
το ενωσιακό δίκαιο με στόχο την ένταξη και παραμονή της στην Οικονομική και Νομισμα-
τική Ένωση, καθώς και την εκκίνηση της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος στην Ελλά-
δα, βλ. Μπάρμπας Ν., Στοιχεία Δημοσιονομικού Δικαίου, έκδ. ΣΤ’, εκδόσεις Σάκκουλα, Αθή-
να-Θεσσαλονίκη, 2016, σελ.347 κ.ε. Αναφορικά με τη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος, βλ.
Γώγος Κ., «Έγκλημα» και τιμωρία. Η διαδικασία του υπερβολικού ελλείμματος στην Οικονο-
μική και Νομισματική Ένωση μεταξύ δικαίου και πολιτικής», σε: Το δημόσιο δίκαιο σε εξέλι-
ξη, Σύμμετρα προς τιμήν του καθηγητή Π. Παραρά, εκδ. Αντ. Ν. Σάκκουλας, 2012, σελ. 203 κ.ε.
852. Το ΣΣΑ, στην παρούσα του μορφή, συνίσταται στα ακόλουθα μέτρα: 1. Κανονισμός (ΕΚ) αριθ.
1466/97 του Συμβουλίου της 7ης Ιουλίου 1997 για την ενίσχυση της εποπτείας της δημο-
σιονομικής κατάστασης και την εποπτεία και τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών,
όπως τροποποιήθηκε από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1055/2005 του Συμβουλίου της 27ης
Ιουνίου 2005 και τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1175/2011 της 16ης Νοεμβρίου 2011. Ο εν λόγω
Κανονισμός αποτελεί το προληπτικό σκέλος. 2. Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1467/97 του Συμβου-
λίου της 7ης Ιουλίου 1997 για την επιτάχυνση και τη διασαφήνιση της εφαρμογής της δι-
αδικασίας υπερβολικού ελλείμματος, όπως τροποποιήθηκε από τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ.
1056/2005 του Συμβουλίου της 27ης Ιουνίου 2005 και τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1177/2011
της 8ης Νοεμβρίου 2011. Ο εν λόγω Κανονισμός αποτελεί το διορθωτικό σκέλος. 3. Κανο-
νισμός (ΕΕ) αριθ. 1173/2011 της 16ης Νοεμβρίου 2011 για την αποτελεσματική επιβολή της
δημοσιονομικής εποπτείας στη ζώνη του ευρώ. 4. «Κώδικας Δεοντολογίας», ο οποίος απο-
τελεί τη γνώμη της Οικονομικής και Δημοσιονομικής Επιτροπής (επιτροπή του Συμβουλίου
ECOFIN) και ο οποίος καθορίζει την εφαρμογή του ΣΣΑ και παρέχει κατευθυντήριες γραμμές
για τη μορφή και το περιεχόμενο των προγραμμάτων σταθερότητας και σύγκλισης (ΠΣΣ).
Αν και ο «Κώδικας Δεοντολογίας» είναι τυπικά κάτω από το επίπεδο του κανονισμού, το γε-
γονός ότι διευκρινίζει στην πράξη τον τρόπο εφαρμογής του ΣΣΑ, τον καθιστά κείμενο με-
γάλης σημασίας. Επιπλέον, η Επιτροπή δημοσιοποίησε τον Ιανουάριο του 2015 τις απόψεις
της σχετικά με την ευελιξία στο πλαίσιο των υφιστάμενων κανόνων του Συμφώνου Σταθε-
ρότητας και Ανάπτυξης (μέσω των λεγόμενων ρητρών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και
επενδύσεων και μέσω μιας μήτρας που προσδιορίζει τη θετική και αρνητική οικονομική συ-
γκυρία μέσα στο προληπτικό σκέλος του Συμφώνου).
853. Αναφορικά με το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, βλ. Σκιαδάς Δ., «Το Σύμφωνο Στα-
θερότητας και Ανάπτυξης. Η ευρωπαϊκή επιλογή για την αντιμετώπιση της δημοσιονομικής
κρίσης», Διοικητική Ενημέρωση 2010, σελ.28-45, Θωμόπουλος Π., «Το Σύμφωνο Σταθερότη-