17 / 32
H ποινική διαπραγμάτευση (plea bargaining)
Ελισάβετ Συμεωνίδου–Καστανίδου
Καθηγήτρια ΑΠΘ
1.
To κείμενο που ακολουθεί αποτελεί σύντομη παρέμβαση για ένα θέμα που
απασχολεί συχνά τα τελευταία χρόνια τη θεωρία του ποινικού δικαίου. Στο
συνοπτικό αυτό κείμενο δεν αναλύονται ασφαλώς όλα τα επιχειρήματα που
έχουν διατυπωθεί υπέρ και κατά του θεσμού της ποινικής διαπραγμάτευσης.
Μνημονεύονται κυρίως οι προτάσεις που έχουν κατατεθεί σχετικά με τις προϋ-
ποθέσεις ένταξης της διαπραγματευτικής δίκης στο σύστημα απονομής της
ποινικής δικαιοσύνης στη χώρα μας, αναφέρονται τα προβλήματα που δημι-
ουργεί μια πιθανή ένταξη και επιχειρείται τέλος να διερευνηθεί αν μπορούν να
υιοθετηθούν λύσεις που θα διευκολύνουν τη λειτουργία του δικαιοδοτικού μη-
χανισμού χωρίς να αναιρούν τις θεμελιώδεις για τη φυσιογνωμία του αρχές.
2.
Το θέμα της ποινικής διαπραγμάτευσης δεν είναι ασφαλώς νέο. Ωστόσο τα
τελευταία χρόνια η συζήτηση έχει ενταθεί στη χώρα μας εν όψει της πιθανής
εισαγωγής του θεσμού αυτού στο νέο Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.
Μια μερίδα της ποινικής επιστήμης θεωρεί ότι με τον τρόπο αυτό μπορεί να
αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά η υπερφόρτωση του ποινικού μας συστήμα-
τος, που έχει προσλάβει απειλητικές διαστάσεις, με αποτέλεσμα η καθυστέρη-
ση απονομής της δικαιοσύνης να παίρνει συχνά τη μορφή αρνησιδικίας
1
.
Και φυσικά υπάρχουν οι πολέμιοι του νέου θεσμού, που αντιμετωπίζουν την
ποινική διαπραγμάτευση σαν «τον ισχυρότερο ιό από όσους έχουν ποτέ μολύ-
1.
Γ. Καλφέλης,
Το
plea bargaining
και η ποινική συνδιαλλαγή. Ένας ιός ή μια προοπτική
για το μέλλον; Τι πρέπει να αλλάξει στο άρθρο 308Α του ΚΠΔ; ΠοινΧρ 2016, 321 επ.,
Χ.
Μυλωνόπουλος
, Ο θεσμός της [ποινικής] διαπραγμάτευσης (plea bargaining). Σκέψεις
για τη θεωρητική θεμελίωση και την πρακτική λειτουργία του, ΠοινΧρ 2013, 81 επ.,
Α.
Τζαννετής
, Ο plea bargaining και η αρχή της αναζήτησης της ουσιαστικής αλήθειας – Συ-
νηγορία υπέρ του νέου θεσμού, ΠοινΧρ 2016, 15,
Λ. Τσόγκας
, Ο θεσμός του plea bargain-
ing ή ποινικής συνδιαλλαγής συμβάλλει στην απονομή του δικαίου μέσα από τη δίκαιη
δίκη ή όχι; ΠοινΔικ 2016, 288 επ.