ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΕΩΣ ΣΤΗΝ ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΗ

18 / 32

Ε. Συμεωνίδου-Καστανίδου 167
νει το σώμα» του ποινικού συστήματος2. Η κριτική που ασκείται επικεντρώνε-
ται κυρίως στο ότι στη διαπραγματευτική δίκη περιστέλλονται τα δικαιώματα
του κατηγορουμένου, όπως αυτά καταστρώνονται στην ΕΣΔΑ, και ειδικότερα
τα δικαιώματα υπεράσπισης, το τεκμήριο αθωότητας, το δικαίωμα σε δίκαιη
δίκη και το δικαίωμα σιωπής, καταργείται το βασικό χαρακτηριστικό γνώρι-
σμα της ποινικής διαδικασίας που είναι η αναζήτηση της ουσιαστικής αλήθειας
και επιτρέπεται στους ενόχους να αποφεύγουν την κύρωση που τους αρμόζει.
Η επιβαλλόμενη κύρωση δεν είναι ανάλογη προς το άδικο της πράξης και την
ενοχή του δράστη, με αποτέλεσμα να εξασθενίζει το κύρος της έννομης τάξης
στη συνείδηση των κοινωνών, αλλά και να δημιουργείται η δυνατότητα να κα-
ταδικάζονται αθώοι για εγκλήματα που δεν έχουν διαπράξει, προκειμένου να
αποφύγουν μια πιθανή βαρύτερη ποινή3.
3. Όσοι τάσσονται υπέρ του θεσμού της ποινικής διαπραγμάτευσης αναγνωρί-
ζουν τα προβλήματα αυτά, υποστηρίζουν όμως ότι τα οφέλη που εξασφαλίζει
στο ποινικό μας σύστημα η ποινική διαπραγμάτευση είναι πολύ περισσότερα,
ενώ και οι κίνδυνοι που έχουν επισημανθεί δεν υπάρχουν, ή πάντως μειώνο-
νται σημαντικά, αν η υιοθέτησή της συνοδευτεί από ορισμένες ουσιώδεις «πα-
ραμετρικές αλλαγές», ώστε ο νέος θεσμός να προσαρμοστεί στις προδιαγρα-
φές των μικτών ηπειρωτικών συστημάτων4.
Σημαντικό θεωρείται, ειδικότερα: (α) να μην παραβιάζονται οι διατάξεις της
ΕΣΔΑ5, (β) να αναγνωρίζεται η δυνατότητα διαπραγμάτευσης μόνο σε πλημμε-
λήματα και περιουσιακής φύσης κακουργήματα6 ή να αποκλειστεί η δυνατότη-
τα plea bargaining για συγκεκριμένα κακουργήματα κατά της ζωής ή της γενε-
τήσιας ελευθερίας7, (γ) την πρωτοβουλία για την υποβολή αίτησης προς συμ-
2. Έτσι ο Ν. Ανδρουλάκης, Το Plea Bargaining κατά το νέο Σχέδιο ΚΠΔ, ΠοινΧρ 2014, 401,
αναφερόμενος σε φράση των Μ. McConville/G. Wilson, The Handbook of the Criminal
Justice Process, Oxford University Press, 2002, σελ. 375, ο ίδιος, «Αλλαγή παραδείγμα-
τος» στην ποινική δίκη; ΠοινΔικ 2016, 545 επ. Βλ. επίσης, Γ. Τριανταφύλλου, Δικονομι-
κές συμφωνίες ως προς το αποτέλεσμα της Ποινικής Διαδικασίας: Δυνατότητες συνεν-
νόησης μεταξύ του κατηγορουμένου ή του συνηγόρου του και των οργάνων Απονομής
της Ποινικής Δικαιοσύνης, σε: (επιμ. Λ. Κοτσαλή), Ελευθερία, Υπευθυνότητα, Κράτος
Δικαίου, εκδ. Α. Σάκκουλα, 2011, σελ. 199.
3. Βλ. παράθεση των ζητημάτων που εγείρει η διαπραγματευτική δίκη σε Χ. Μυλωνόπου-
λου, ό.π., ΠοινΧρ 2013, 81–82. Th. Weigend/J. Turner, The Constitutionality of Negoti-
ated Criminal Judges in Germany, German Law Journal 2014, σελ. 86.
4. Βλ. Χ. Μυλωνόπουλου, ό.π., ΠοινΧρ 2013, 89, Α. Τζαννετή , Ο plea bargaining και η αρχή
της αναζήτησης της ουσιαστικής αλήθειας – Συνηγορία υπέρ του νέου θεσμού, ΠοινΧρ
2016, 15.
5. Έτσι Χ. Μυλωνόπουλος, ό.π., ΠοινΧρ 2013, 89.
6. Έτσι Χ. Μυλωνόπουλος, ό.π., ΠοινΧρ 2013, 89.
7. Έτσι Γ. Καλφέλης, ό.π., ΠοινΧρ 2016, 321 επ. Πρβλ. και Λ. Τσόγκα, ό.π., ΠοινΔικ 2016,
291.