27 / 40
Κυπριακό Ποινικό Δίκαιο - Ειδικές Εμφανίσεις του Εγκλήματος
78
ΙΔ. 8. 1. 3. Ηθική συναυτουργία και έμμεση συμμετοχή
Συναυτουργία νοείται και επί ηθικής αυτουργίας. Έτσι π.χ., είναι δυνατό δύο να πα-
ρωθούν από κοινού το φυσικό αυτουργό στην τέλεση της πράξης. Διαφορετική είναι
η
«έμμεση (αλυσιδωτή) συμμετοχή»
. Αυτή μπορεί να αφορά είτε την ηθική αυτουρ-
γία, είτε τη συνέργεια. Στην πρώτη περίπτωση ο ηθικός αυτουργός του ηθικού αυ-
τουργού (ή του συνεργού) θα κριθεί ως
ηθικός αυτουργός
του φυσικού αυτουργού,
στη δεύτερη περίπτωση θα πρόκειται είτε για συνέργεια σε ηθικό αυτουργό ή σε άλ-
λο συνεργό. Όλοι αυτοί θεωρούνται
συνεργοί
του φυσικού αυτουργού (αναλυτικό-
τερα για τις δύο αυτές μορφές τεχνικής συμμετοχής κατωτέρω υπό ΙΔ. 8. 2-3, ΙΔ. 9).
Παραδείγματα:
Ο Α παρωθεί τον Β που παρωθεί τον Γ (έμμεση ηθική αυτουργία
του Α στον Γ).
Ή:
O Δ εμψυχώνει τον βοηθό στο έγκλημα του Ε (έμμεση συνέργεια
του Δ στον Ε)
132
.
ΙΔ. 8. 1. 4. Παραυτουργία
Συνεκτέλεση χωρίς συναπόφαση είναι απλή συναιτιότητα χωρίς κοινό δόλο και δεν
συνιστά συμμετοχή
(«παραυτουργία»)
. Παραυτουργοί μπορούν να είναι όσοι συ-
νενεργούν με πρόθεση αλλά χωρίς ο δόλος να είναι προϊόν συνεννόησης, όπως και
όσοι συνενεργούν από αμέλεια, οπότε λείπουν και τα δύο στοιχεία του συναυτουργι-
κού δόλου, όχι μόνο το επίκοινο του δόλου, αλλά ο δόλος αυτός καθεαυτόν (π.χ. συ-
ναιτιότητα στην πρόκληση σωματικής βλάβης σε πεζό από δύο οχήματα, οι οδηγοί
των οποίων παραβίασαν κανόνες οδικής ασφάλειας χωρίς δόλο). Τέλος, παραυτουρ-
γική είναι η ευθύνη και όπου ο ένας από τους αντικειμενικά συμπράττοντες ενεργεί
εμπροθέτως και ο άλλος εξ αμελείας. Όπου ελλείπει η συναπόφαση και υπάρχει αμ-
φιβολία για τον αίτιο της προσβολής του εννόμου αγαθού, υπάρχει παραυτουργία σε
απόπειρα του εγκλήματος. «Συνεκτέλεση» στην παραυτουργία σημαίνει ολοκληρω-
μένη φυσική αυτουργία. Αν υποτιθεμένης της υπάρξεως συναπόφασης η σύμπρα-
ξη δεν θα θεμελίωνε συναυτουργία, τότε παραυτουργία δεν υπάρχει. Έτσι, αν ο οδη-
γός τραυματίσει πεζό πιεζόμενος από τον συνοδηγό του να επιταχύνει την κίνηση του
οχήματος, ο τραυματισμός δεν έχει τελεστεί κατά παραυτουργία, γιατί και αν υπήρχε
συναπόφαση, ο συνοδηγός θα ήταν μόνο ηθικός αυτουργός και όχι (συν)αυτουργός.
Προβληματισμός έχει αναπτυχθεί ως προς τις περιπτώσεις αποφάσεων συλλογικών
οργάνων στο πλαίσιο εταιρικής ποινικής ευθύνης. Αν π.χ. δόθηκε στην κυκλοφορία
βλ. και Βαθιώτη 2009(β): 1194. Μόνη η συναπόφαση χωρίς συνεκτέλεση δεν αρκεί για συ-
ναυτουργία, ακόμη και αν ένας από τους συναποφασίσαντες τέλεσε τελικά την πράξη, κατά
τον Κωστάρα 1994: 698-702. Ανάλογα βλ. και Χριστοφορίδη 1998: passim. Πρβλ. υπέρ της
συνολικής λύσης όπως αυτή αναπτύχθηκε στη γερμανική θεωρία με τα σχετικά ουσιαστικά-
αξιολογικά κριτήρια, όπως π.χ. του ιδίου συμφέροντος, της βούλησης ισότιμης συμμετοχής,
της έστω και μόνο διανοητικής κοινοπραγίας με τον ιδιόχειρο δράστη κλπ., Σατλάνη 2012:
passim (και δη 799-805).
132. Μαγκάκης 1982: 400, 408, Δημάκης 2005: 729-30, Ανδρουλάκης 2004: 189, Μυλωνόπουλος
2008(α): 228-9, Παναγόπουλος 2013: 104, Βαρελάς 1989: 211.