ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Κυπριακό Ποινικό Δίκαιο - Ειδικές Εμφανίσεις του Εγκλήματος

Ανάλογης δομής είναι πάντως η απαντώσα στο βρετανικό κοινοδίκαιο έννοια της

«από κοινού επιχείρησης» (‘joint venture’).

Σύμφωνα με αυτή τη μορφή κοινής ευ-

θύνης, καταλογίζονται σε όλους ατυχήματα ή λάθη της πρακτικής εκτέλεσης του σχε-

δίου, αλλά και τυχόν απρόβλεπτες και ανεπιθύμητες συνέπειες από την παράνομη

και άδικη θέση σε λειτουργία μιας εστίας κινδύνου για το αγαθό. Έτσι, όποιος π.χ.

φροντίζει να τελεστεί από άλλον αξιόποινη άμβλωση κατά τη διάρκεια της οποίας η

έγκυος χάνει τη ζωή της, έχει τελέσει ανθρωποκτονία. Αλλά και όπου ο συμπράξας

όχι μόνο δεν συνήνεσε, αλλά σιωπηρά ή και ρητά αντιτέθηκε στην πράξη άλλου συ-

νενόχου, η οποία αποτελούσε τμήμα του κοινού σχεδίου, αλλά ανεπιτυχώς, η ευθύ-

νη του για αυτό το παράπλευρο αδίκημα (‘collateral offence’) είναι δεδομένη. Στην

R v Powell; Daniels; English

(1999) η θανάτωση του θύματος από το όπλο που ένας

από τους δράστες έφερε, θεμελίωσε την ευθύνη και των άλλων δύο, οι οποίοι μα-

ζί του είχαν επισκεφθεί το θύμα. Βέβαια, ορίστηκε ότι εάν η πράξη του ιδιόχειρου

δράστη ήταν όλως διαφορετική (‘fundamentally different act’) από την από κοινού

σχεδιασθείσα -κριτήριο δε δεν είναι εν προκειμένω τόσο η ταυτότητα της μυϊκής κί-

νησης, όσο το εν συνόλω συγκείμενο του συμβάντος, ώστε ο πυροβολισμός δίπλα

στο θύμα για τον εκφοβισμό του να είναι ουσιωδώς διαφορετικός από αυτόν ενα-

ντίον του, όπως ορίστηκε στην

A-G’s Reference (No 3/2004)

(2005)-

και

ο συμπράξας

δεν προέβλεψε ότι ο ιδιόχειρος δράστης θα τελούσε πράξη ανάλογης επικινδυνότη-

τας, έστω και αν δεν είχε προβλέψει την πράγματι χωρήσασα, δεν υπάρχει συνευθύ-

νη του στο έγκλημα. Ωστόσο, η επίλυση του ποια πράξη θα ήταν το ίδιο κινδυνώδης

με αυτήν του ιδιόχειρου δράστη είναι δυσχερής. Έτσι, συχνά δεν προκύπτει με σα-

φήνεια εάν η χρήση μαχαιριού είναι ή όχι το ίδιο επικίνδυνη με αυτήν ενός γεμάτου

όπλου, εάν το γρονθοκόπημα είναι το ίδιο επικίνδυνο ή όχι με βίαια λακτίσματα, εάν

η χρήση λοστού είναι το ίδιο επικίνδυνη με χρήση σιδηρογροθιάς ή λάκτισμα με ενι-

σχυμένο (π.χ. με μέταλλο) υπόδημα. Μια σολομώντεια λύση της βρετανικής νομολο-

γίας, ιδίως σε εμπρόθετες επιβουλές της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας, αποτε-

λεί η επιλογή τυχόν προνομιούχου εγκλήματος σε βάρος του μη ιδιόχειρου δράστη.

Έτσι, ο φόνος του ιδιόχειρου δράστη τρέπεται σε ανθρωποκτονία για τον συμπράξα-

ντα, αν δεν πληρούται και γι’ αυτόν η διακεκριμένη mens rea του φόνου. Το από κοι-

νού εγκληματικό εγχείρημα επιβιώνει σθεναρά στη Βρετανία παρά τον ερμηνευτικό

μετεωρισμό του μεταξύ αντικειμενικής θεώρησης (όπου «πολυτελείς» διακρίσεις πε-

ρί την υποκειμενική υπόσταση των συμπραττόντων, πέραν του γνωστικού στοιχείου,

αποφεύγονται) και μιας -περισσότερο στη θεωρία- υποστηριζόμενης επιταγής συνε-

κτίμησης και υποκειμενικών παραμέτρων ως συμπροσδιοριζουσών την ίδια την έν-

των συμμετεχόντων σε αυτό μερών. Υπέρ της κατασκευής, αλλά μόνο για συστημικό άδικο

«μικροκλίμακας» τάσσεται η Van Sliedregt 2007: passim (και δη 187-91, 196-207). Υπέρ της

εναρμόνισης του ‘JCE’ προς την διδασκαλία της κλασικής συμμετοχής χάριν των αρχών της

νομιμότητας και της ατομικής ευθύνης, ο Hamdorf 2007: passim (και δη 224-6).