29 / 40
Κυπριακό Ποινικό Δίκαιο - Ειδικές Εμφανίσεις του Εγκλήματος
80
τι που επιδέχεται σίγουρα περαιτέρω συζήτηση. Συγκεκριμένα, το ΑΔ ανήχθη, στην
απόφασή του εκείνη, στο δίκαιο της Ανατολικής Αφρικής -και δη στο δίκαιο της
Botswana- ως την αρμόδια αποικιακή νομοθεσία (έναντι της ινδικής) για τη διάγνω-
ση του ορθού περιεχομένου του
άρθρου 21 ΠΚ
, καθώς κρίθηκε, ότι οι σχετικές με
την ενώπιον του Δικαστηρίου υπόθεση αγγλικές ερμηνευτικές προσεγγίσεις δεν εύ-
ρισκαν εφαρμογή στην Κύπρο. Σύμφωνα λοιπόν με την αφρικανική νομοθεσία και
νομολογία, ο καταλογισμός ασυνήθων συνεπειών υπερέβαινε το πλαίσιο ευθύνης
που διαπλάθει το από κοινού εγκληματικό εγχείρημα
135
.
Ωστόσο
, αφ’ ενός μεν στην υπό κρίση περίπτωση (πρόκληση θανάτου από συντονι-
σμένη επίθεση στο θύμα και καταφορά θανατηφόρου πλήγματος σε ζωτικό του όρ-
γανο από κάποιον εκ των συναυτουργών) το ΑΔ δέχθηκε τελικά την ευθύνη των συ-
ναυτουργών και κατά το
άρθρο 21 ΠΚ
, όπως στενά το ερμήνευσε, αφ’ ετέρου δε δεν
προσήχθη κριτήριο διάκρισης ασυνήθους και πιθανής συνέπειας, που να είναι σχε-
τικά έστω ανεξάρτητο από το εκάστοτε συγκείμενο. Πέραν αυτού, το ΑΔ με την δια-
φορική εστίαση στην «πιθανότητα» υπαινίσσεται μια προσαρμογή των όρων αντικει-
μενικού καταλογισμού στις προκείμενες της θεωρίας της πρόσφορης αιτίας, που ορ-
θά και κατά κόρον
αποκρούεται
στο ποινικό δίκαιο (βλ. ανωτέρω υπό Ε. 2. 4). Τέλος,
με τη στενή ερμηνεία που πρόκρινε το ΑΔ προκαλείται
αξιολογική αντινομία του άρ-
θρου 21 ΠΚ
προς την πανομοιότυπη διατύπωση του
άρθρου 22 ΠΚ
, καθώς η εγκυ-
ρότητα ευρείας διασταλτικής ερμηνείας του τελευταίου ενδεικνύεται με σαφήνεια
γραμματικά (βλ. αναλυτικά κατωτέρω υπό ΙΔ. 8. 2. 1)
136
.
135. Βλ. σχετικά και Σατολιά 2013: 66-80.
136. Για τη δέουσα ευρύτητα του κοινού πλαισίου ευθύνης των συναυτουργών, βλ. και ΑΔ,
Γενικός Εισαγγελέας v Binnington
(2008) 2 ΑΑΔ 108. Αλλά και στην ΑΔ,
Νικολάου κ. ά. v
Δημοκρατίας
(2000) 2 ΑΑΔ 482, που ακολουθεί την
Πουτζιουρής
ως προς τη διάκριση «πι-
θανού-ασυνήθους», το Δικαστήριο εστιάζει ορθά στην
πρωταρχία του υποκειμενικού αδί-
κου
των συναυτουργών για ό,τι προκύψει από την ενέργεια και ενός εξ αυτών, έναντι του
actus reus, της
αντικειμενικής
δηλαδή διάστασης του τελεσθέντος εγκλήματος. Αυτή δε, δι-
αλαμβάνει το Δικαστήριο, είναι και η διαφορά από το
άρθρο 20 ΠΚ
. Το ΑΔ αναφέρει επί λέ-
ξει: «Το κρινόμενο δεν είναι λοιπόν αν ο επιδιωκόμενος σκοπός είναι ο ίδιος ποινικό αδί-
κημα […], αλλά
αν το εξεταζόμενο αδίκημα, την κοινή ευθύνη για το οποίο καθορίζει το άρ-
θρο 21, προέκυψε ως πιθανή συνέπεια στα πλαίσια της πραγμάτωσης του κοινού παράνομου
σκοπού
. […] Η παρανομία της κοινής αυτής επιδίωξης καθιστούσε υπεύθυνους και τους δύο
για κάθε επί μέρους ενέργεια τους στα πλαίσια της πραγμάτωσης της και εφ’ όσον η εν λό-
γω ενέργεια δεν εξήρχετο των πλαισίων της επιδίωξης του παράνομου κοινού σκοπού. Η νο-
μολογία δείχνει καθαρά ότι, εφ’ όσον το τελικό αποτέλεσμα είναι στα πλαίσια εκείνα πιθα-
νή συνέπεια, φέρουν ευθύνη όλοι οι συμμετέχοντες στον κοινό σκοπό παρά το ότι η πρά-
ξη αυτή καθ’ αυτή που συνιστά το αδίκημα έγινε μόνο από τον ένα» (η έμφαση δική μου).
Βλ. ακόμη και ΑΔ,
Rossides v The Republic
(1983) 2 CLR 391 (393, 395, 398, 406), Επαρχιακό
Δικαστήριο Πάφου,
Αστυνομικός Διευθυντής Πάφου v Σωτηριάδη κ. ά.
(υπόθ. υπ’ αρ.
973/2005) της 23.5.2012. Για τη θεμελίωση ευθύνης από το
άρθρο 21 ΠΚ
για ανθρωποκτονία
από σύμπραξη σε κοινό σχέδιο για τέλεση βαριάς σωματικής βλάβης, βλ. και ΑΔ,
Yo Hong
Bo κ. ά. v Δημοκρατίας κ. ά.
(2007) 2 ΑΑΔ 293. Για την «πιθανή συνέπεια» στο
άρθρο 21 ΠΚ
,
βλ. και Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού,
Αστυνομικός Διευθυντής Λεμεσού ν Hasan Hamam
Al Abouch κ. ά.
(υπόθ. υπ’ αρ. 15628/08) της 19.1.2011, που αναφέρει: «Στο σημείο αυτό,
πρέπει να σημειωθεί ότι
ο βαθμός συμμετοχής οιουδήποτε των κατηγορουμένων στο αδίκη-