60 / 90
180
Σύγχρονη θεώρηση του δικαίου της ΑΕ
ρει όλα – συνήθως διαφοροποιημένα έναντι των άλλων εταιρικών μορφών - τα
στοιχεία της εταιρίας (βλ. ΑΚ 741) και το εταιρικό κεφάλαιο αποτελεί ένα ουσι-
ώδες– πλην όμως όχι το μοναδικό – στοιχείο της εννοίας της (βλ. § 1 Ι 1 επ.)
588
.
Το εταιρικό κεφάλαιο αποτελεί, ως προς την προέλευσή του, περιουσία των
εταίρων στα χέρια της εταιρίας. Δημιουργεί την αρχική εταιρική περιουσία, η
οποία είναι ιδιαίτερη (χωριστή) έναντι των ατομικών περιουσιών των εταίρων.
Η περιουσία αυτή δεν αποδίδεται στους εταίρους κατά το μέρος που αυτή κα-
λύπτει το ύψος του εταιρικού κεφαλαίου (= το σύνολο των εισφορών των εταί-
ρων). Όπως αναφέρθηκε πρόκειται για τη διαχωριστική λειτουργία του μ.κ.
(Abgrenzungsfunktion)
589
. Ως terminus technicus, το εταιρικό κεφάλαιο, απο-
τελεί το νομικό μέσο («εργαλείο») για τον σχηματισμό ιδιαίτερης (χωριστής)
περιουσίας και κριτήριο για τον τρόπο της δόμησης των μετοχικών σχέσεων.
Επομένως επιβάλλεται μια απομυθοποίηση της έννοιας του εταιρικού κεφαλαί-
ου, αφού μάλιστα σήμερα και η «κεφαλαιουχική» εταιρία γενικά δύναται πλέ-
ον κατά το νόμο να υφίσταται χωρίς κεφάλαιο ή να αποκτά έντονα «προσω-
πικά» στοιχεία ή ακόμη να γίνεται προσωπική ή οιονεί προσωποπαγής, όπως
π.χ. συμβαίνει στις «μικρές» και στις μον. αε (βλ. και άρθρ. 3 § 9 Ν 4156/2013
περί καθορισμού του κεφαλαίου της επε από τους εταίρους χωρίς περιορι-
σμό).
Το «κεφαλαιουχικό» στοιχείο δεν μπορεί λοιπόν σήμερα να θεωρείται ασύμβα-
το με το «προσωπικό», ήτοι με τη δημιουργία εταιρικού δεσμού (scil. εταιρι-
κών δεσμεύσεων), και δεν αποκλείει την συνύπαρξη του στοιχείου αυτού με το
προσωπικό στοιχείο (ΑΚ 741). Σε κάθε περίπτωση, το εταιρικό κεφάλαιο συ-
νιστά χωριστή (ιδιαίτερη) περιουσία στη διάθεση του ν.π. της εταιρίας με δι-
αφορετικές λειτουργίες κατά την ίδρυση και τη λειτουργία της, ενώ οι δια-
τάξεις του νόμου για την καταβολή και τη διατήρησή του αποσκοπούν στην
προστασία της περιουσίας αυτής της αε και αποτελούν αυστηρό δίκαιο (ius
strictum)
590
. Από την άλλη μεριά, η περιορισμένη ευθύνη όλων των εταίρων,
τους διευκολύνει να δημιουργούν επί ίσης βάσεως προσωπικές δεσμεύσεις με-
ταξύ τους και άλλου είδους συμφωνίες προς το σκοπό της αποτελεσματικότε-
588. Βλ. και
Σκαλίδη
, Δικ. Εμπορ. Εταιρ., στ΄ έκδ., 2007, σελ. 378 («εταιρία υπό πλατιά έν-
νοια»),
Ν. Ρόκα
, Εμπορ.Εταιρ, σελ. 180 επ. Όπως εκτίθεται στην οικεία θέση, η οικονο-
μική σημασία του κεφαλαίου έχει σήμερα κατά πολύ σχετικοποιηθεί. Επίσης σχετική εί-
ναι η σημασία του ως προς τη διαμόρφωση των σχέσεων μεταξύ των μετόχων και αυ-
τών με το ν.π. της εταιρίας. Βλ. και π.π. υπό § 1 Ι 1.
589. Βλ. επ’ αυτού και
Meyer-Landrut
, Aktiengesetz Grosskommentar, 3. Aufl., I. Band,
1970, § 1 Anm. 5 i.f. με παραπομπές.
590. Όπως εκτίθεται στην οικεία θέση δεσμευμένη είναι όχι μόνο η περιουσία που αναλογεί
στο μ.κ. (= «εισφορές» των εταίρων) αλλά, υπό μίαν άλλη έννοια, ολόκληρη η εταιρι-
κή περιουσία (πρβλ. § 57 Abs. 1 S. 1, § 58 Abs. 5 AktG). Βλ. επ’ αυτού και π.κ. υπό § 14
ΙV και V.