55 / 90
70
Σύγχρονη θεώρηση του δικαίου της ΑΕ
Τέλος είναι ανάγκη να παρατηρήσουμε ότι η ιδιαίτερη προστασία της νομικής
θέσης του μετόχου έναντι εκείνης του πιστωτή, επιβάλλεται σήμερα και προς
αποτροπή πιστωτικών κρίσεων, κατά τις οποίες ο πιστωτής συνηθίζει να απο-
σύρει τα κεφάλαιά του από την εταιρία, όταν η τελευταία, έστω και προσωρι-
νά, αντιμετωπίζει προβλήματα ρευστότητας. Η παρατήρηση αυτή είναι χρήσι-
μη, ιδίως μετά την τροποποίηση του Ν 3604/07, με την οποία το ισχύον εταιρι-
κό δίκαιο της αε απόκτησε και υβριδικούς θεσμούς, οι οποίοι φαίνεται να αλ-
λοιώνουν την ως άνω σαφή διάκριση μεταξύ μετόχου και πιστωτή (βλ. ιδίως
υπό τα άρθρα 3α, 3β και 17β). Εντούτοις, οι εν λόγω υβριδικοί θεσμοί του δι-
καίου δεν νοθεύουν την μετοχική σχέση και τη διάκριση μετόχου και πιστω-
τή. Αποτελούν μέσα προσέλκυσης νέων επενδυτών. Ο δε νόμος εξακολουθεί
να προστατεύει τη δημιουργούμενη μετοχική σχέση μέσω ιδιαίτερων θεσμών
του θετικού δικαίου, όπως π.χ. είναι η προστασία του δικαιώματος προτίμη-
σης του εταίρου (βλ. άρθρ. 13)
233
. Από το άλλο μέρος, η διαφορετικότητα των
συμφερόντων των εταίρων, στους οποίους κυρίως η εταιρία καταφεύγει προς
αναζήτηση νέου, πρωτογενούς και υγιούς κεφαλαίου για την χρηματοδότησή
της με ίδια κεφάλαια, έχει ανέκαθεν οδηγήσει το νομοθέτη στην εισαγωγή των
προνομίων των μετοχών, των ατομικών δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων
μειοψηφίας (βλ. και π.π. ιδίως υπό § 1 ΙV). Πρόκειται για το γνωστό πρόβλη-
μα της κεφαλαιακής επάρκειας της εταιρίας σε σχέση προς τις γενόμενες δη-
λώσεις των εταίρων προς το κοινό και τους αναλαμβανόμενους κινδύνους
234
.
Μούζουλα
, Εταιρική διακυβέρνηση (Corporate Governance), 2003, passim∙
Βελέντζα
,
Η εταιρική διακυβέρνηση, ΕΤρΑξΧρΔ 2010, 3∙
Μιχαλόπουλο
, Εκδοχές εταιρικής διακυ-
βέρνησης, ΧρΙΔ 2003, 390∙
Διαμαντόπουλο
, Εισαγωγή στην εταιρική διακυβέρνηση ει-
σηγμένων εταιρειών, ΔΦορΝ 2011, 410. Επίσης, με την οικονομική έννοια του εταιρι-
κού κεφαλαίου φαίνεται να εργάζεται η άποψη για τα υποκατάστατα του εταιρικού
κεφαλαίου. Βλ. επ’ αυτού κυρίως
Τζουγανάτο
, Ανεπαρκής κεφαλαιοδότηση κεφαλαι-
ουχικών εταιριών, 1994∙
Vervessos
, Das Eigenkapitalersatzrecht, Nomos Verlag, 2001,
passim. Για τη νομική έννοια του μ.κ. βλ. και
Χατζηγάγιο
, Η μη απόκτηση από την αε
δικών της μετοχών, 1988, σελ. 13.
233. Βλ. όμως επ’ αυτού, ιδίως όσον αφορά την τελευταία παρέμβαση του Ν 3604/07, και
τις ορθές παρατηρήσεις του
Παναγιώτου
, Η αναθεώρηση της αύξησης κεφαλαίου και
το δικαίωμα προτίμησης στην αε μετά το Ν 3604/2007, ΝοΒ 2009, 342.
234. Όσον αφορά την ανάγκη αυτή και την ανάγκη ύπαρξης μιας ορισμένης αναλογίας με-
ταξύ ιδίων κεφαλαίων και αναλαμβανόμενων κινδύνων στα πιστωτικά ιδρύματα βλ.
ιδίως τα σχετικά σύμφωνα της Βασιλείας (Basel II-III) καθώς και τις σχετικές πράξεις
του διοικητή της ΤτΕ. Επ’ αυτών βλ. ενδεικτικά
Γκόρτσο
, «Βασιλεία ΙΙΙ»: η αναθεώρη-
ση του ισχύοντος κανονιστικού πλαισίου της επιτροπής της Βασιλείας
κ.λπ., τ.τ. Ν.
Ρόκα, 2012, σελ. 200 επ. Για δε τα αξιοσημείωτα πλεονεκτήματα της κεφαλαιοδότη-
σης της εταιρίας με ίδια κεφάλαια βλ. και
Τζουγανάτο
, Ανεπαρκής κεφαλαιοδότηση
κεφαλ. εταιριών, 1994,
Τριανταφυλλάκη
, ΔικΑΕ, γ΄ έκδ., 2010, άρθρα 13 & 13α αρ.
περ. 8 επ.,
Ν. Ρόκα
, Εμπορ.Εταιρ., 7η, σελ. 221.