56 / 90
Σκοποί και έννοιες του δικαίου της ανώνυμης εταιρίας
71
γ. Δικαίωμα μετόχου για άσκηση της διοίκησης κατά νόμον
Επίσης, έναντι του ν.π. της εταιρίας, οι μέτοχοι αποκτούν (μη αγώγιμη) αξίω-
ση προς διοίκηση των εταιρικών υποθέσεων σύμφωνα με το νόμο και το κατα-
στατικό. Η νομική του αυτή θέση προσδίδει ασφαλώς στον μέτοχο δραστικό-
τερο δικαίωμα στην εταιρία και, από απόψεως ουσιαστικού δικαίου, δημιουρ-
γεί έναντι του δανειστή ισχυρότερο έννομο συμφέρον επί ποσοστού της εται-
ρικής περιουσίας και των διεξαγόμενων εταιρικών υποθέσεων (βλ. επ’ αυτού
π.κ. ιδίως υπό § 14). Τούτο ενισχύεται από τη διαπίστωση ότι ο δικαιολογη-
τικός λόγος ύπαρξης και η αποστολή του ισχύοντος εμπορικού εταιρικού δι-
καίου έναντι του αστικού εταιρικού δικαίου έγκεινται πρωτίστως στη διαμόρ-
φωση της εταιρικής συμμετοχής σε αυθύπαρκτο οικονομικό αγαθό (“επένδυ-
ση” ή “αξία”) δεκτικό εξουσίασης
235
. Το ατομικό αυτό δικαίωμα του μετόχου
πλήττεται όταν η διοίκηση δεν ασκείται κατά νόμον και η δραστηριότητα αυ-
τή του ν.π. θίγει το ποσοστό της συμμετοχής του επί της εταιρικής περιουσίας
ως «αξίας» (Wertrecht), η οποία συνιστά (και έναντι τρίτων) αναπόσπαστο μέ-
ρος της ατομικής περιουσίας του και ανήκει σ’ αυτήν
236
. Ανάλογα με τον βαθ-
μό χρησιμότητάς της η εταιρική συμμετοχή αποκτά αντικειμενική (ιδίως εμπο-
ρική) αξία για κάθε συναλλασσόμενο και μπορεί στις συναλλαγές να αποτελέ-
σει αντικείμενο ανταλλαγής ή πώλησης
237
. Πρόκειται για την αξία, την οποία η
μετοχική σχέση έχει σε έναν τόπο και χρόνο για κάθε συναλλασσόμενο και η
οποία κατά κανόνα είναι η αξία ανταλλαγής ή πώλησης
238
.
235. Βλ. επ’ αυτού
Μάρκου
, Οι άϋλοι τίτλοι ως ιδιότυπες ενοχικές σχέσεις εις τ.τ. Μ. Καρά-
ση, 2014, σελ. 873 επ., 881 επ., 936 επ. με παραπομπές,
Γεωργακόπουλο
, ΕγχειρΕΔ,
τόμ. 1 τεύχ. 2, β΄ έκδ., σελ. 9, 10.
236. Να επισημάνουμε στο σημείο αυτό τη διάκριση που υφίσταται μεταξύ της εκάστοτε οι-
κονομικής αξίας της μετοχής (ως ποσοστού συμμετοχής) και της νομικής αξίας της με-
τοχής ως κινητής αξίας ή δικαιώματος αξίας του ισχύοντος δικαίου. Βλ. επ’ αυτού και
Γεωργακόπουλο
, Το δίκ. των εταιρ., ΙΙΙ, σελ. 270 επ., 280 επ.,
Μάρκου
, ΕγχειρΕΔ, τ.2,
2005, σελ. 9 επ. Για δε την αντικειμενικοποίηση/ εμπραγμάτωση των δικαιωμάτων
αξίας βλ. κυρίως
Μάρκου
, ΕγχειρΕΔ, τ.2, 2005, σελ. 9, 59, 60, 71. Επιπλέον βλ.
τον
ίδιο
, Οι “άυλοι τίτλοι” ως ιδιότυπες ενοχικές σχέσεις, τ.τ. Καράση, 2014, σελ. 873 επ.,
889 επ., 922 επ. με παραπομπές = ΕλλΔνη 2009, 329 επ. με ιδιαίτερη αναφορά στην λο-
γιστική τους μεταχείριση.
237. Οι “αξίες” (ή “κινητές αξίες”) φέρουν από το νόμο ορισμένα χαρακτηριστικά γνωρί-
σματα τα οποία η θεωρία και η νομολογία κρίνουν θεμελιώδη. Κατά κανόνα αντιπρο-
σωπεύουν τμήμα του κεφαλαίου της εταιρίας (“μετοχές”) ή μακροπρόθεσμου δανεί-
ου της (“ομολογίες”). Βλ. εκτενώς
Μούζουλα
, Κινητές αξίες-Οργάνωση και προοπτικές
εξέλιξης, Αφιέρ. Α. Λουκόπουλου, 1993, σελ. 413 επ.
238. Αξία (Wert) είναι «der Grad der Brauchbarkeit eines Gegenstandes gemessen an Geld».
Enneccerus-Nipperdey
, Allgem. Teil, I.Band, 15. Aufl., § 134 ΙΙΙ σελ. 852 επ.