ΔΙΚΑΙΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ

65 / 82

480 Χ. ΜΑΣΤΡΟΚΩΣΤΑΣ
Άρθρο 261 ΔΙΚΑΙΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ
ντρέχουν συγκεκριμένοι λόγοι. Στις περιπτώσεις αυτές, στη δήλωση εξόδου γίνεται επίκλη-
ση του καταστατικού λόγου εξόδου. Το βάρος της απόδειξης για την ύπαρξη λόγου που απο-
κλείει την έξοδο φέρει η εταιρία11. Η αγωγή δε που θα εγερθεί σε περίπτωση αμφισβήτησης
συνδρομής του επιτρεπόμενου με το καταστατικό λόγου εξόδου, είναι αναγνωριστική αγωγή
για το αν επήλθε ή έξοδος ή όχι.
Η διάταξη του άρθρου 259 § 1 περ. δ΄ είναι ενδοτικού δικαίου, με την έννοια ότι είναι δυ-
νατόν να ορισθεί στο καταστατικό ότι η λύση της εταιρίας επέρχεται μόνον με καταγγελία12.
Καταστατικοί περιορισμοί που καθιστούν πρακτικά ανέφικτη την άσκηση του δικαιώματος
καταγγελίας είναι άκυροι, όταν το καταστατικό αποκλείει το δικαίωμα εκούσιας εξόδου του
εταίρου, διότι προσκρούουν στην ΑΚ 178. Στην περίπτωση αυτήν είναι δυνατή η δικαστική
λύση της εταιρίας κατά το άρθρο 259 § 1 περ. δ΄, παρά την καταστατική απαγόρευση της δι-
καστικής λύσης 13.
Γ. Η φύση του δικαιώματος
1. Ο διαπλαστικός χαρακτήρας
Το δικαίωμα της εξόδου από την εταιρία είναι διαπλαστικό περιουσιακό δικαίωμα, που ο
εταίρος ασκεί ατομικά14, με μονομερή δήλωσή του που απευθύνει προς την εταιρία και τους
λοιπούς εταίρους.
2. Το δικαίωμα εξόδου είναι ατομικό δικαίωμα
Το δικαίωμα εξόδου χορηγείται στον εταίρο για την ικανοποίηση του ατομικού του συμφέ-
ροντος15. Με την καθιέρωση της αρχής της ελεύθερης εξόδου από την εταιρία, η άσκηση του
δικαιώματος εξόδου δεν περιορίζεται από το εταιρικό συμφέρον και τις ανάγκες επιδίωξης
του εταιρικού σκοπού16. Οι συνεταίροι του εξερχομένου δεν έχουν δικαίωμα να αξιώσουν
την παραμονή του στην εταιρία, παρά μόνον αν υπάρχει σχετική πρόβλεψη στο καταστατι-
κό17. Γι’ αυτό, ο εταίρος που ασκεί το δικαίωμά του να εξέλθει από την εταιρία δεν υποχρε-
11. Βιτάλης Γ. , Έξοδος εταίρου εταιρίας περιωρισμένης ευθύνης, το μεν δυνάμει διατάξεως του καταστατι-
κού, το δε κατόπιν προεδρικής αποφάσεως ένεκα σπουδαίου λόγου, ΝοΒ 1960, 49 επ., Β.IV.3, σ. 53·
Σπυρίδωνος Α., Δίκαιο της ΙΚΕ και ΕΠΕ, 2012, σ. 569 υπό δ΄, σ. 571 υπό θ΄.
12. ΜονΕφΑθ 6003/2014 ΔΕΕ 2015, 239·Κατσάς Θ. , ό.π., σ. 294· Παναγιώτου Π., ό.π., σ. 173. Βλ. Ρόκα Ν. ,
ΕμπΕταιρ, § 21.Α, αρ. 6, σ. 156, ότι είναι ισχυρή η καταστατική πρόβλεψη ότι η εταιρία λύεται μόνον με
καταγγελία.
13. Κατσάς Θ., ό.π., σ. 294· Μπεχρή/Κεχαγιόγλου Γ., Η δικαστική λύση της Ο.Ε, ό.π., σ. 67.
14. Κατσάς Θ. , ό.π., ΙΙ.Β.2-3, σ. 257, 258, μ.π.π.· Κιουπτσίδου-Στρατουδάκη Ε., Λύση ομόρρυθμης εταιρίας
και έξοδος εταίρου κατά το Ν 4072/2012, Αρμ 2014,199, 3.Β.Ι, σ. 201· Μητρούλης Θ., Αποκλεισμός του
ομορρύθμου εταίρου, ΝοΒ 1957,218 επ., σ. 219.
15. Κατσάς Θ., ό.π., ΙΙ.Β.2, σ. 257, μ.π.π. και Ι.Β.4, σ. 260-261· MüKoHGB/ K.Schmidt § 132, Rdnr. 20.
16. Διαφορετικά στην Ε.Π.Ε., όπου, όταν η ζημία του συμφέροντος της εταιρίας είναι δυσανάλογη προς το
όφελος του ιδιωτικού συμφέροντος του εξερχομένου, δεν συντρέχει «σπουδαίος λόγος» που δικαιο-
λογεί την έξοδο (άρθρο 33 § 2, 3 ν. 3190/1955), Αλμπανίδης Θ ., Η προβληματική της διμελούς εταιρίας
(Προσωπικής και Ε.Π.Ε), ΔΕΕ 2005,1168 επ., Β, σ. 1172· Βιτάλης, ό.π., Β.ΙΙΙ.1, σ. 52 βλ. και π.κ. αρ. 16.
17. Αντίθετα στην Ε.Π.Ε., όπου η έξοδος επιτρέπεται μόνον όταν υπάρχει σπουδαίος λόγος, βλ. Σπυρίδωνος
Α., ό.π., σ. 552 υπό .
6
7