ΔΙΚΑΙΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ

Χ. ΜΑΣΤΡΟΚΩΣΤΑΣ

479

Εκούσια έξοδος εταίρου

Άρθρο 261

τός είναι αντίθετος στη διάταξη του άρθρου 178 ΑΚ

. Αντίθετες στην ΑΚ 178, και συνεπώς

άκυρες, για την εταιρία αορίστου χρόνου, είναι και οι ρήτρες που δυσχεραίνουν την έξοδο

σε βαθμό που ουσιαστικά την αποκλείουν, όπως π.χ. αυτές που προβλέπουν την καταβολή

ενός ελάχιστου ποσού σε σχέση με την πλήρη αξία της εταιρικής συμμετοχής (διότι π.χ. προ-

βλέπουν ποινική ρήτρα για την έξοδο) ή απαγορεύουν εντελώς την καταβολή κάποιου πο-

σού, ή ορίζουν εξαιρετικά μεγάλο χρόνο αποπληρωμής της αξίας της εταιρικής συμμετοχής,

ώστε ουσιαστικά η έξοδος να μη συνοδεύεται από την καταβολή της αξίας της εταιρικής συμ-

μετοχής ή θέτουν ως προϋπόθεση της εξόδου τη συναίνεση των λοιπών εταίρων

Κατά ισχυρά υποστηριζόμενη στη θεωρία άποψη, αν το καταστατικό εταιρίας αορίστου χρό-

νου αποκλείει το δικαίωμα εξόδου, παρέχεται «κατ’ εξαίρεση» σ’ όλους τους εταίρους δι-

καίωμα τακτικής καταγγελίας της εταιρίας και όταν δεν υπάρχει καταστατική πρόβλεψη

Μπορεί όμως να τεθούν στην εταιρική σύμβαση της εταιρίας αορίστου χρόνου, αλλά και της

εταιρίας ορισμένου χρόνου, όροι που ρυθμίζουν ή περιορίζουν την άσκηση του δικαιώμα-

τος για κάποιο χρονικό διάστημα, π.χ. απαγορεύοντας την άσκηση για κάποια χρόνια με-

τά την ίδρυση της εταιρίας ή για το διάστημα της συμβατικής διάρκειας ή θέτοντας περιορι-

σμούς, όπως η προθεσμία ειδοποίησης, ιδίως όταν είναι μεγάλη η αξία της εταιρικής συμμε-

τοχής του εξερχόμενου εταίρου ή όταν είναι απαραίτητα στην εταιρία τα αντικείμενα που ο

εξερχόμενος έχει εισφέρει κατά χρήση (άρθρο 264 § 1).

Σε κάθε περίπτωση, η κατάργηση, με την εταιρική σύμβαση, του δικαιώματος εξόδου ή η ση-

μαντική δυσχέρανση της άσκησής του, οδηγεί σε διεύρυνση του περιεχομένου της έννοιας

του σπουδαίου λόγου λύσης της εταιρίας, αφού για να αξιολογηθεί αν είναι δυσβάστακτη η

συνέχιση της εταιρίας για τον αιτούντα τη λύση της, αξιολογείται και το στοιχείο ότι αυτός δεν

έχει δυνατότητα αποδέσμευσης, οπότε η λύση της εταιρίας είναι το έσχατο μέσο για την αντι-

μετώπιση της κατάστασης.

2. Στην εταιρία ορισμένου χρόνου

Στην εταιρία ορισμένου χρόνου όμως είναι δυνατόν, με όρο της εταιρικής σύμβασης, να απο-

κλεισθεί εντελώς η άσκηση του δικαιώματος εξόδου ή να επιτραπεί αυτή μόνον για συγκε-

κριμένους λόγους ή υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, όπως π.χ., όταν η αξία της εταιρικής

συμμετοχής του εξερχομένου δεν υπερβαίνει συγκεκριμένο ύψος (υπολογιζόμενη σε ποσο-

στό επί κάποιου οικονομικού μεγέθους της εταιρίας, π.χ. 10% των ιδίων κεφαλαίων) ή ότι

για την έξοδο απαιτείται απόφαση των λοιπών εταίρων ή να αποκλείεται η έξοδος, όταν συ-

Κατσάς Θ.

, ό.π., ΙΙ.Β.6.5.1, σ. 276·

Μπαμπέτας Γ.,

π.π., άρθρο 259, αρ. 24,25 και γενικά

Γεωργακόπουλος

Λ.

, Το δίκαιον των διαρκών ενοχών, Αθήναι 1979, § 30.ΙΙ.6, σ. 159 : ο περιορισμός του δικαιώματος ελεύ-

θερης καταγγελίας δεν μπορεί να είναι χρονικά απεριόριστος. Πρβλ. τον

Ψαρουδάκη Γ.,

Ζητήματα της

αποδέσμευσης του εταίρου από την προσωπική εταιρία, ΕΕμπΔ 2017, 263 επ., σ. 277, ότι η κατάργηση

του δικαιώματος εξόδου δεν αντίκειται στην ΑΚ 178, με βάση όμως τη θέση του συγγραφέα ότι η κατάρ-

γηση του δικαιώματος εξόδου έχει ως συνέπεια τη διεύρυνση του σπουδαίου λόγου που δικαιολογεί τη

λύση της εταιρίας (άρθρο 259 § 1 εδ. δ΄), ώστε «να περιλάβει και υποκειμενικές περιστάσεις».

Κατσάς Θ.

, ό.π., ΙΙ.Β.6.5.1, σ. 276-277·

Σουφλερός Ηλ.

, ΔικΕΠΕ, 1994, άρθρ. 33, αρ. 180, 216

MünchHdbGesR/

Piehler

Schulte

§ 74 Rdnr. 24.

10.

Καραγκουνίδης Απ.,

Λύση ομόρρυθμης εταιρίας με καταγγελία μετά τη μεταρρύθμιση του δικαίου των

προσωπικών εταιριών (Ν 4072/2012), ΧρΙΔ 2014, 226 επ., αρ. 17, 18, σ. 228 - 229·

Κατσάς Θ.

, ό.π., σ.

294·

Μπαμπέτας Γ.,

ό.π., αρ. 27·

Μπεχρή/Κεχαγιόγλου Γ.,

Η δικαστική λύση της Ο.Ε, 2014, σ. 67.