ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΙ ΘΕΣΜΟΙ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ

οποίο αποδεικνύεται και από το πλήθος των συνθηκών

(ΕΚΑΧ, ΕΥΡΑΤΟΜ,

Ε.Ε.Π. κ.α.). Συνεπώς, τόσο η δημιουργία όσο και η εξέλιξη της Ένωσης και

της εκπαιδευτικής πολιτικής της προέκυψε ως «απόσταγμα» του ενωσιακού

στοιχείου που διαπερνά το σύνολο των ευρωπαϊκών συνθηκών.

Η ιδιαιτερότητα της εξέλιξης αυτής μπορεί να κατανοηθεί όταν συσχετισθεί

με τον βαθμό που η εκπαίδευση γενικά, αποτελούσε (και αποτελεί…;) βασι-

κό πυλώνα αφενός της κοινωνικοποίησης εντός συνόρων και αφετέρου, της

προετοιμασίας για την ένταξη σε μια αγορά εργασίας που επεκτείνεται εκτός

συνόρων (Τσαούσης, 1996).

Η Ευρωπαϊκή Εκπαιδευτική Πολιτική (ΕΕΠ) δεν δηλώνει απλά και μόνο «πα-

ρουσία», αλλά αποτελεί κι αντικείμενο διερεύνησης. Παράλληλα, σηματοδο-

τεί δίχως αμφιβολία την παγίωση σημαντικών αλλαγών στους τρόπους οργά-

νωσης των κοινωνιών μας.

Η ευρωπαϊκή εκπαιδευτική πολιτική, έτσι όπως προκύπτει από τις διατάξεις

συνθηκών, τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και των υπολοίπων

οργάνων και κειμένων πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παρέχει μια συ-

νολική εικόνα της πολιτικής που διαμορφώνεται και των ευρύτερων τάσεων

που αναπτύσσονται. Αναδεικνύει το πολιτικό πλαίσιο όπου εντάσσεται το

εκάστοτε κοινοτικό πρόγραμμα και οι συναφείς προς αυτό δραστηριότητες.

Επίσης, προσφέρει και μια ένδειξη του γενικότερου κλίματος αλλά και των

τάσεων όπου κινείται, και θα εξακολουθεί να κινείται, η εθνική εκπαιδευτική

πολιτική της χώρας μας ως συνέπειά της (Σταμέλος κ.ά., 2004).

1.1.1. Παιδεία και Εκπαίδευση: αποσαφηνίσεις

Προτού ξεκινήσει η ημερολογιακή αναδρομή θα πρέπει να αποσαφηνισθούν

δύο έννοιες, οι οποίες αρκετές φορές συγχέονται και κατά λάθος ταυτίζονται.

Αυτές οι έννοιες είναι: “παιδεία” και “εκπαίδευση”.

Ως έννοια, ο όρος“παιδεία”

είναι γενικός, αρκετά ασαφής και εμπεριέχει όλες

τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Με τον όρο “παιδεία” νοείται κάθε γνώση, δε-

2. Θεμέλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι το κράτος δικαίου. Αυτό σημαίνει ότι όλες οι ενέρ-

γειές της βασίζονται στις Συνθήκες, τις οποίες όλα τα κράτη μέλη της Ένωσης ενέκριναν

εκούσια και δημοκρατικά. Για παράδειγμα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν μπορεί να προτείνει

νομοθετικές ρυθμίσεις για έναν τομέα πολιτικής που δεν αναφέρεται στις Συνθήκες. Οι Συν-

θήκες είναι δεσμευτικές συμφωνίες μεταξύ των χωρών μελών της ένωσης. Ορίζουν τους

στόχους της, τους κανόνες που διέπουν τα θεσμικά της όργανα, τον τρόπο λήψης των απο-

φάσεων και τη σχέση της με τις χώρες-μέλη της βλ. γενικάTridimas T., The General Principles

of EU law, second edition, Oxford University Press, 2006

3. “Παιδεία” : Προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη παĩς (=παιδί) > παιδεύω(=ανατρέφω

τα παιδιά, σε διάκριση από το εκτρέφω) > παιδεία (=η ανατροφή του παιδιού). Ο ελληνικός