ΑΓΩΓΕΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

25 / 48

ΑΓΩΓΗ ΠΕΡΙ ΚΛΗΡΟΥ [2]
ΑΘ. ΚΟΝΤΗΣ 201
φύλακας), ακόμα και αν είχε αποβληθεί όταν ζούσε (από τη νομή) 209.
Επίσης, στο άρθρο 1872 αρ. 1 ΑΚ, ορίζεται ότι «ως αντικείμενα της κληρονομίας
κατά το προηγούμενο άρθρο θεωρούνται επίσης και: 1. εκείνα στα οποία ο κληρο-
νομούμενος κατά τον χρόνο του θανάτου του είχε δικαίωμα νομής ή κατοχής, ακόμα
και αν είχε αποβληθεί όσο ζούσε». Όπως, ομοφώνως στη θεωρία210 και νομολογία211
ερμηνεύεται η διάταξη αυτή, αν ο κληρονομούμενος είχε αποβληθεί από τη νομή,
οιονεί νομή ή κατοχή, όσο ζούσε, ο κληρονόμος δεν τον διαδέχεται στη νομή κατά
το άρθρο 983 ΑΚ (πλασματική νομή)212, αλλά αποκτά τις αξιώσεις που είχε ο κληρο-
νομούμενος από τη νομή (δηλ. αγωγή αποβολής 984 ΑΚ, διατάραξης 989 ΑΚ, προ-
στασία του προστατευόμενου κατόχου 997 ΑΚ) κατά του προσβολέα, οι οποίες υπει-
σέρχονται στη θέση της νομής, οιονεί νομής ή κατοχής που απωλέσθηκαν213.
Αυτό σημαίνει ότι αντικείμενο της κληρονομίας καθίστανται αυτές οι αξιώσεις, οι οποίες
ασκούνται πλέον με την αγωγή περί κλήρου κατά του νομέα της κληρονομίας214.
Σημειωτέον ότι οι ανωτέρω αξιώσεις παραγράφονται μετά από ένα έτος κατ’ άρθρο
992 ΑΚ215, με την επιφύλαξη όμως του άρθρ. 259 ΑΚ, η οποία προβλέπει λόγο ανα-
στολής συμπλήρωσης της παραγραφής.
β) Τα ασώματα αντικείμενα, ήτοι οι ενοχικές απαιτήσεις που είχε ο κληρονομούμενος
κατά τον χρόνο του θανάτου του έναντι τρίτων, οι οποίες μπορεί να πηγάζουν είτε
από δικαιοπραξία (π.χ. απαίτηση για καταβολή τιμήματος, απόδοση μισθώματος ή
μισθίου) είτε από το νόμο γενικότερα (όπως η αξίωση από αδικοπραξία, αδικαιολό-
γητο πλουτισμό, διοίκηση αλλοτρίων)216. Επίσης υπάγονται και απαιτήσεις από αίρε-
209. Μπαλής, ΚληρΔ, § 209, Παπαντωνίου, ΚληρΔ, σ. 180, Παπαδόπουλος, Αγωγές Κληρονομικού Δι-
καίου Α΄, σ. 389, Σπυριδάκης, ΚληρΔ, σ. 450, Φίλιος, ΚληρΔ, § 112 Α, σ. 217, Γεωργιάδης, ΚληρΔ,
§ 46, αρ. 29, Παναγιωτόπουλος σε Γεωργιάδη ΣΕΑΚ, άρθρο 1871, αρ. 34, Ψούνη, ΚληρΔ ΙΙ, σ. 448.
210. Κουσούλης σε Γεωργιάδη/Σταθόπουλου ΑΚ, άρθρα 1872-1873, αρ. 3, Γεωργιάδης, ΚληρΔ, § 46
αρ. 38, Παναγιωτόπουλος σε Γεωργιάδη ΣΕΑΚ, άρθρο 1872, αρ. 2, Ψούνη, ΚληρΔ ΙΙ, σ. 448.
211. ΕφΑθ 6385/1992 ΕλλΔνη 1993,1646 = Ισοκράτης. Πρβλ. και ΑΠ 297/1979 ΕΕΝ 46,288, ΠΠρΠρεβ
60/1997 Αρμ 1998,1194.
212. Καθώς προϋπόθεση είναι να υπάρχει νομή του κληρονομουμένου επί των αντικειμένων της πε-
ριουσίας κατά το χρόνο του θανάτου. Βλ. Κούσουλα , Νομή και κληρονομική διαδοχή, σ. 198 επ.
213. Βλ. επίσης Απ. Γεωργιάδη, Εμπράγματο Δίκαιο, έκδ. β΄, 2010, § 19, αρ. 19: «Αν ο κληρονομούμε-
νος είχε, πριν πεθάνει, αποβληθεί από τη νομή ή την κατοχή, ο κληρονόμος στην πραγματικότητα
κληρονομεί τις αξιώσεις που στηρίζονται στη νομή (ΑΚ 987, 989) ή την κατοχή (ΑΚ 997), εφόσον
βεβαίως δεν συμπληρώθηκε ο χρόνος παραγραφής του ενός έτους που προβλέπει η ΑΚ 992».
214. Κουσούλης σε Γεωργιάδη/Σταθόπουλου ΑΚ, άρθρα 1872-1873, αρ. 3, Γεωργιάδης, ΚληρΔ, § 46,
αρ. 38, Παναγιωτόπουλος σε Γεωργιάδη ΣΕΑΚ, άρθρο 1872, αρ. 2.
215. Βλ. Απ. Γεωργιάδη, Εμπράγματο Δίκαιο, ό.π., § 19, αρ. 19.
216. Παπαντωνίου, ΚληρΔ, σ. 180, Κουσούλης σε Γεωργιάδη/Σταθόπουλου ΑΚ, άρθρα 1872-1873, αρ.
3, Γεωργιάδης, ΚληρΔ, § 46, αρ. 38, Παναγιωτόπουλος σε Γεωργιάδη ΣΕΑΚ, άρθρο 1872, αρ. 2,
Ψούνη, ΚληρΔ ΙΙ, σ. 448.
129
130
131
132