31 / 48
ΑΓΩΓΗ ΠΕΡΙ ΚΛΗΡΟΥ [2]
ΑΘ. ΚΟΝΤΗΣ
207
επισπεύσει αναγκαστική εκτέλεση εναντίον του
247
. Και τούτο διότι ο κληρονόμος
που διεξάγει δικαστικό αγώνα κατά του νομέα θα βρισκόταν σε αδικαιολόγητα δυ-
σμενέστερη θέση έναντι εκείνου, ο οποίος λαμβάνει το αντικατάλλαγμα μετά την
εκούσια προσφορά του από το νομέα. Εάν απορριφθεί η αγωγή του κληρονόμου ή
η αναγκαστική εκτέλεση αποβεί άκαρπη, τότε ο κληρονόμος θα έχει διεξάγει έναν
μάταιο αγώνα για το αντικατάλλαγμα και ταυτόχρονα θα έχει ισχυροποιήσει τη διά-
θεση προς τον τρίτο, μη έχοντας πλέον τη δυνατότητα να ασκήσει εναντίον του κά-
ποια ειδική αγωγή για να διεκδικήσει το κληρονομιαίο αντικείμενο. Συνεπώς ως
λήψη του αντικαταλλάγματος θα πρέπει να θεωρηθεί το προϊόν της εκούσιας προ-
σφοράς του νομέα προς τον κληρονόμο ή το προϊόν της επιτυχούς εκβάσεως του
δικαστικού αγώνα εναντίον του νομέα
248
.
Αν το αντικατάλλαγμα συνίσταται σε χρήμα ή σε άλλο πράγμα δεκτικό κατάθεσης
(π.χ. αξιόγραφα, τιμαλφή), αρκεί η δημόσια κατάθεσή του για να αποσβεσθεί η ενο-
χή του νομέα έναντι του κληρονόμου και συνάμα να ισχυροποιηθεί η εκποιητική
διάθεση προς τον τρίτο
249
.
Η εκποιητική δικαιοπραξία που επιχειρείται από το νομέα της κληρονομίας προς τον
τρίτο ενδέχεται να μην είναι άκυρη, αλλά αντιθέτως να είναι εξ αρχής έγκυρη, εάν
συντρέχουν οι προϋποθέσεις των άρθρ. 1963 ΑΚ, 821 και 822 ΚΠολΔ, δηλ. ο νομέ-
ας της κληρονομίας ήταν εφοδιασμένος με κληρονομητήριο και ο τρίτος αγνοούσε
την ανακρίβεια ή την ανάκλησή του (καλόπιστος)
250
. Συνεπώς στην προκείμενη περί-
πτωση δεν εφαρμόζεται το άρθρο 1872 εδ. β΄ ΑΚ.
247. Βλ. όμως και
ΕφΝαυπλ 154/2003
ΕλλΔνη 2004,243 η οποία αφορά περίπτωση αγοραστή της κλη-
ρονομίας: «Στην περίπτωση αυτή ο κληρονόμος μπορεί είτε να εναγάγει τον πωλητή νομέα της
κληρονομιάς για το τίμημα, εγκρίνοντας την εκποίηση της κληρονομιάς (άρθ. 1872 αρ. 2 ΑΚ), είτε
να στραφεί κατά του αγοραστή απαιτώντας τα κληρονομιαία με την περί κλήρου αγωγή».
248. Βλ. για όλα τα ανωτέρω
Παναγιωτόπουλο
σε Γεωργιάδη ΣΕΑΚ, άρθρο 1872, αρ. 12.
249.
Κουσούλης
σε Γεωργιάδη/Σταθόπουλου ΑΚ, άρθρα 1872-1873, αρ. 12, υποσημ. 29,
Παναγιωτό-
πουλος
σε Γεωργιάδη ΣΕΑΚ, άρθρο 1872, αρ. 12.
250. Γεωργιάδης, ΚληρΔ, § 46, αρ. 63. Βλ. ιδίως
ΕφΘεσ 1400/2001
Αρμ 2003,798:
«Από τις διατάξεις
των άρθρων 1956, 1962, 1963 ΑΚ, 821 και 822 ΚΠολΔ συνάγεται ότι, εκείνος που κατονομάζεται
κληρονόμος στο κληρονομητήριο, τεκμαίρεται ότι έχει όλα τα αναφερόμενα σ’ αυτό δικαιώματα
και δεν περιορίζεται με άλλες διατάξεις, πλην των αναγραφομένων στο κληρονομητήριο. Το τεκ-
μήριο δε αυτό επάγεται ως συνέπεια ότι είναι ισχυρή κάθε δικαιοπραξία που κατάρτισε ο κατο-
νομαζόμενος στο κληρονομητήριο ως κληρονόμος με οποιονδήποτε τρίτο, εκτός αν ο τελευταίος
τελούσε εν γνώσει της ανακριβείας του κληρονομητηρίου ή της υποβολής αιτήσεως αφαιρέσεώς
του, ή κηρύξεως αυτού ως ανισχύρου ή της δικαστικής αποφάσεως ανακλήσεως ή τροποποιήσεώς
του. Έτσι κάθε δικαιοπραξία, είτε είναι μονομερής είτε είναι σύμβαση υποσχετική ή εμπράγματη,
παραμένει αμετακλήτως ισχυρή έναντι του καλής πίστεως τρίτου, που κατά την κατάρτισή της
βασίσθηκε στο υφιστάμενο ενεργό κληρονομητήριο. Το κληρονομητήριο δε αυτό, και αν εκ των
υστέρων αποδειχθεί ανακριβές, δεσμεύει και τον αληθινό κληρονόμο, ο οποίος διατηρεί το δι-
καίωμα να ζητήσει από τον φερόμενο ως κληρονόμο, που ενήργησε δυνάμει του ανακριβούς
κληρονομητηρίου, το αντικατάλλαγμα… Εάν ο φερόμενος στο κληρονομητήριο ως κληρονόμος,
155
156