13 / 42
XI
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Το δίκαιο περί προστασίας του καταναλωτή και συγκεκριμένα η διάταξη του
άρθρου 2 Ν 2251/1994 αποτελεί κανονιστική εξειδίκευση γενικών ρητρών
του αστικού δικαίου με έντονη κοινωνική λειτουργία
9
, ιδίως, των άρθρων
281και 288 ΑΚ
10
, συνιστώντας, κατά απλουστευμένη διατύπωση, το νομικό
εργαλείο δικαστικού ελέγχου της συμβατικής ελευθερίας
11
, ως στοιχείο της
οικονομικής ελευθερίας, σε συμβατικές σχέσεις που κατά τεκμήριο εμφανί-
ζεται έλλειμμα διαπραγματευτικής ισοτιμίας των μερών. Ο ισχυρός, κατά το
συνήθως συμβαίνον, διαμορφώνει το συμβατικό πλαίσιο στο οποίο αναπτύσ-
σεται η έννομη σχέση, διατυπώνοντας συμβατικούς όρους που εξυπηρετούν
το δικό του συμφέρον
12
. Αυτές οι έννομες σχέσεις, στο πεδίο του ιδιωτικού
δικαίου, είναι κατεξοχήν οι καταναλωτικές συμβάσεις
13
.
Έτσι λαμβάνει κανονιστικό υπόβαθρο η απαγόρευση καταχρηστικής άσκη-
σης δικαιώματος, που δημιουργεί φραγμούς στο δικαίωμα του δανειστή να
καταγγείλει τη σύμβαση και να επιδιώξει την αναγκαστική είσπραξη
14
. Μά-
9. Για την λειτουργικότητα των γενικών ρητρών στο δίκαιο βλ.
Παπαντωνίου
, Γε-
νικές Αρχές του αστικού δικαίου, 1983, σ. 48 επ.
Παπανικολάου
, Οι δικαιοηθικές
αρχές στο Ενοχικό Δίκαιο του Μιχ. Π. Σταθόπουλου, πλαγιαρ. 16, 19 επ., 31, 38.
10. Η διαλεκτική σχέση και ανατροφοδότηση είναι δεδομένη.
Λαδάς
, Ζητήματα νομο-
θετικής ρύθμισης των Γενικών Όρων των Συναλλαγών, ΕλλΔνη 1998, 774 επ.
Με-
ντής
, Γενικοί όροι συναλλαγών σε καταναλωτικές και εμπορικές συμβάσεις, σ.
61.
Ζερδελής
, Εργατικό Δίκαιο Ατομικές Εργασιακές Σχέσεις Γ έκδ., 2015, πλα-
γιαρ. 876 επ., 878.
11.
Καζάκος
, Αστικό Δίκαιο, οικονομία της αγοράς και προστασία των καταναλωτών,
σ. 70 επ.
Ζερδελής
, ό.π., πλαγιαρ. 873,
Παπανικολάου
, Περί των ορίων της προ-
στατευτικής παρεμβάσεως του δικαστή στην σύμβαση Προς μία γενική θεωρία
περί καταχρήσεως της συμβατικής ελευθερίας, 1991, σ. 142 επ.
Γεωργιάδης
, Γε-
νικές Αρχές Αστικού Δικαίου, 4η έκδ. 2012, § 23 πλαγιαρ. 23.
Σταθόπουλος
, Γε-
νικό Ενοχικό, σ. 723 επ.
Λαδάς
, Η εφαρμογή του Ν 2251/1994 στις σχέσεις εργα-
σίας, 2007, σ. 100 επ. Ήδη η θέση αυτή που σημαίνει εξορθολογιστική λειτουρ-
γία της συμβατικής ελευθερίας επιβεβαιώνεται και από τη νομολογία του Ανώτα-
του Ακυρωτικού κατά τον έλεγχο καταναλωτικών συμβάσεων, ΑΠ 1219/2001, ΑΠ
296/2001, ΑΠ Ολ 15/2007 (ΝΟΜΟΣ).
12.
Παπανικολάου
, Δικαιοπραξίες αντίθετες προς τα χρηστά ήθη, 2012, πλαγιαρ. 22
επ., 25. Για τον έλεγχο της καταχρηστικής άσκησης της συμβατικής ελευθερίας
βλ.
Δωρή
, Περιορισμοί της συμβατικής ελευθερίας στις ρήτρες αποκλειστικής δι-
εθνούς δικαιοδοσίας, 1988, σ. 298 επ., 310 επ.
13. Συγκρ.
Λαδά
, Το ζήτημα των εξόδων των στεγαστικών δανείων, ΧρηΔικ 2012,
354 επ. και ιδίως υποσημ. 5 με εκτενείς βιβλιογραφικές παραπομπές.
14. Για την υπαγωγή της φυσικής ευχέρειας του προσώπου να ελέγχονται οι αποφά-
σεις του, που δεν έχουν εκδηλωθεί ως άσκηση δικαιώματος, βλ.
Παπαντωνίου
,