11 / 22
ΜΕΡΟΣ Β΄
131
της εφόσον υπάρχει. Έτσι επιφυλάσσεται μια διαφορετική ποινική πολιτική για κα-
τηγορίες εγκλημάτων που η διάπραξή τους έχει πολύ βαριές κοινωνικές συνέπειες.
Δύσκολα μπορεί σήμερα να υπο-εκτιμηθεί το γεγονός, που συναντάται διεθνώς σε
πλείστες υποθέσεις, ότι τόσο το οργανωμένο, όσο και το βαρύ οικονομικό έγκλη-
μα δεν αντιστοιχούν σε μια αμιγώς εγκληματική/παράνομη διάσταση, αλλά δια-
πλέκονται μεταξύ τους, διαμορφώνοντας ένα ρευστό όριο ανάμεσα στη νόμιμη και
στην παράνομη οικονομία. Διαπλέκονται με το κράτος, το πολιτικό σύστημα και
ποικίλα κέντρα εξουσίας, τα οποία συχνά προωθούν τα συμφέροντα και του οικο-
νομικού και του οργανωμένου εγκλήματος. Έτσι, η σχέση των εγκλημάτων αυτών
με τη νομιμότητα, αλλά και μεταξύ τους είναι και συμβιωτική και ρευστή:
Εκτός αυτών, η ταξική προέλευση των δραστών ποικίλει και δεν αντιστοιχεί, όπως
υποστηριζόταν παλαιότερα, σε ταξικές περιχαρακώσεις: από αυτήν την άποψη το
οργανωμένο έγκλημα δεν μπορεί σήμερα να ταυτιστεί με το λεγόμενο υπόκοσμο
και το οικονομικό, με την ανώτερη και μεσαία αστική τάξη αποκλειστικά· ένα τυ-
πικό παράδειγμα αποτελεί η εμπλοκή εφοπλιστών στο εμπόριο ναρκωτικών, επί-
σης η εμπλοκή καπνοβιομηχανιών στο λαθρεμπόριο τσιγάρων, αλλά και μεγά-
λη οικονομική επιφάνεια που έχουν ιδιοκτήτες κέντρων αναψυχής και γενικά οι
εμπλεκόμενοι με τη μαζική διασκέδαση, τις οικονομίες της νύχτας, τον κόσμο των
show business, του αθλητισμού, που έχουν προέλευση και από τα μεσαία κοινωνι-
κά στρώματα. Κανένα από αυτά τα εγκλήματα όμως, δεν θα μπορούσε να αποτε-
λέσει «βιώσιμη επιχείρηση», χωρίς τη συμβολή κρατικών αξιωματούχων, τη χειρα-
γώγηση του νομοθετικού έργου, την υπόγεια χρηματοδότηση πολιτικών κομμά-
των. Έτσι καμία κατηγορία τέτοιου τύπου παρανομίας και πουθενά, δεν μπορεί να
υπάρξει για μεγάλο διάστημα, χωρίς τη συμμετοχή του κράτους ή τμημάτων του.
Είναι γνωστό, ότι στην πλειονότητά τους οι εμπλεκόμενοι και με το οργανωμένο
έγκλημα, έχουν και μια νόμιμη δραστηριότητα· είναι συχνά επιχειρηματίες, αλλά
και οι πράξεις τους δεν είναι παραβαίνουν πάντα το νόμο, αφού σε άλλες περι-
πτώσεις εκμεταλλεύονται τα κενά της νομοθεσίας, σε άλλες η διαδικασία νομο-
θέτησης χειραγωγείται υπέρ τους. Ομοίως, οι εμπλεκόμενοι με το οικονομικό και
κρατικο-εταιρικό έγκλημα, μεταπηδούν στην παρανομία στο πλαίσιο της νόμιμης
δραστηριότητάς τους και επομένως, είναι ταυτόχρονα νόμιμοι και παράνομοι και
κυρίως, κοινωνικά αξιοσέβαστοι.
Αλλά ούτε και το είδος των εγκλημάτων που αποδίδονται συνήθως στο οργανω-
μένο και στο οικονομικό έγκλημα διαφέρουν. Αν και στο οργανωμένο έγκλημα η
βία είναι λειτουργικό στοιχείο, ενώ στα άλλα όχι, με βάση και τις υποθέσεις που
έχουν δημοσιοποιηθεί, για τη θυματοποίηση χιλιάδων ανθρώπων, τη δράση των
πολυεθνικών εταιρειών προκύπτει ότι η βία είναι παρούσα σε όλες αυτές τις κατη-
γορίες εγκλημάτων (βλ. επομ.), αλλά ότι έχει διαφορετικές λειτουργίες και εκφάν-
σεις κατά περίπτωση.