ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΑ ΟΡΙΑ

ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΑ ΟΡΙΑ - Η ΑΝΤΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΗΜΕΡΑ

134

crimes). Στη συνέχεια, η έννοια «του λευκού κολάρου» συγχωνεύθηκε με τα ορ-

γανωσιακά εγκλήματα (organizational crimes). Αργότερα τα εταιρικά εγκλήματα

(corporate crimes) αναδείχθηκαν ως ιδιαίτερη θεωρητική κατηγορία. Η έρευνα για

την εμπλοκή του κράτους στα εγκλήματα οδήγησε τον W. Chambliss στη διατύ-

πωση του όρου κρατικό οργανωμένο έγκλημα (state-organised crime) (Chambliss,

W., 1989) και πιο πρόσφατα, με την περαιτέρω εννοιολογική διεύρυνση των εγκλη-

μάτων αυτών έχει επικρατήσει ο όρος κρατικό -εταιρικό έγκλημα (state-corporate

crime) (βλ. επομ.).

Ειδικότερα, αρχικά, η έννοια του εγκλήματος του λευκού κολάρου εγκαταλείφθη-

κε, επειδή δόθηκε έμφαση στο επαγγελματικό περιβάλλον εντός οποίου o υπάλ-

ληλος- δράστης διαπράττει ένα οικονομικό έγκλημα· έτσι για κάποιο χρονικό διά-

στημα στις αρχές του ’70 επικράτησε ο όρος επαγγελματικό έγκλημα (occupational

crime). Ο όρος ανήκει στους Μ. Clinard και R. Quinney. Στην συνέχεια, στο τέλος

της δεκαετίας του ’70 υπό την επίδραση που είχε στην αμερικανική κοινωνία σειρά

αποκαλύψεων για το ρόλο των πολυεθνικών εταιρειών σε παράνομες επιχειρή-

σεις και επειδή το οικονομικό έγκλημα εμφανιζόταν όλο και συχνότερα ως δράση

των εταιρειών, επικράτησε ο όρος οργανωσιακό έγκλημα (organizational crime),

που στη συνέχεια υιοθέτησε και ο ΟΗΕ. Στο τέλος του ‘80 εξετάζοντας το ρόλο του

κράτους και τη σχέση του με τις πολυεθνικές εταιρείες στη σύγχρονη εποχή αλλά

και ιστορικά και υπό την αύξουσα επίδραση της Μαρξιστικής ανάλυσης και των

θεωριών της Σύγκρουσης το ενδιαφέρον στράφηκε σε δομικούς παράγοντες που

συγκροτούν το εταιρικό έγκλημα ως μια υποκατηγορία είτε το κρατικού εγκλή-

ματος είτε του οργανωμένου. Έτσι προέκυψε ο όρος κρατικά οργανωμένο έγκλη-

μα (state-organised crime): Σε αυτήν την προσέγγιση ο Chambliss (1988) -που είναι

και ο πατέρας του όρου- υποστηρίζει για πρώτη φορά ότι το κρατικό έγκλημα, το

έγκλημα του λευκού κολάρου και το οργανωμένο έγκλημα είναι ένα και του αυτό.

Έκτοτε, δεν υπάρχει συμφωνία μεταξύ των εγκληματολόγων σχετικά με τον ορι-

σμό του εγκλήματος του λευκού κολάρου και τα εγκλήματα περιλαμβάνονται σε

αυτόν (Friedrichs, ό.π., Green St., 2004). Σύμφωνα με τον Friedrichs, κρίσιμο για τον

ορισμό του εγκλήματος του λευκού κολάρου, είναι το θέμα της παραβίασης εμπι-

στοσύνης (trust), υπό στην έννοια ότι η εμπορική - οικονομική πίστη, διαφέρει από

την διαπροσωπική έννοια της εμπιστοσύνης, καθώς έχει απόλυτο χαρακτήρα στο

πλαίσιο αυτό και πάντως, δεν αναιρεί το γεγονός, ότι το έγκλημα του λευκού κο-

λάρου θεμελιώνεται στη βλάβη (Friedrichs, ό.π., 9). Όπως υποστηρίζει ο Friedrichs

το έγκλημα του λευκού κολάρου είναι ένας γενικός όρος, ο οποίος περιλαμβάνει

πλήθος παράνομων και επιβλαβών δραστηριοτήτων, με τις οποίες παραβιάζεται

η δημόσια ή η ιδιωτική σφαίρα εμπιστοσύνης/πίστης και έχουν ως δράστες νομικά

πρόσωπα ή άτομα, που κατέχουν μια νόμιμη αξιοσέβαστη θέση και επιδιώκουν οι-

κονομικό όφελος και την προώθηση, τη διατήρηση ή την επέκταση της εξουσίας ή

των προνομίων τους (Friedrichs, ό.π. 7-8). Άλλοι θεωρητικοί υποστηρίζουν ότι κρί-

σιμο στοιχείο είναι το ζήτημα

κοινωνικής βλάβης

(social harm) της εμπιστοσύνης