ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΑ ΟΡΙΑ

ΜΕΡΟΣ Β΄

135

κ.λπ

. Πρόκειται για βλάβη που είναι διαφορετική από την έννοια της βλάβης στο

ποινικό δίκαιο· η κοινωνική βλάβη πρέπει να έχει ως πεδίο

αναφοράς τις παρα-

βιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή τις βασικές ανθρώπινες ανάγκες

π.χ. τροφή,

στέγη ένδυση (Tiff, L., Sullivan, D., 1980). Οι θεωρητικές επεξεργασίες και προβλη-

ματισμοί γύρω από τον ορισμό του εγκλήματος του λευκού κολάρου οδήγησαν σε

πληθώρα απόψεων που αποτέλεσαν τη βάση για περαιτέρω διευρύνσεις της έν-

νοιας και επιμέρους κατηγοριοποιήσεις, αλλά και αμφιβολίες. Πολλοί εγκληματο-

λόγοι εστιάζουν ακριβώς σε αυτές τις ασάφειες. Για παράδειγμα ο Nelken (Nelken

D., 2007: 733-770) εντοπίζει επτά κατηγορίες ασαφειών σχετικά με εγκλήματα του

λευκού κολάρου:

α)

ασάφεια για τον ορισμό,

β)

εάν το έγκλημα του λευκού κολάρου είναι όντως

έγκλημα, υπό την έννοια της σύγκρισης ανάμεσα στην νομική και την κοινωνιολο-

γική προσέγγιση,

γ)

ως προς τις αιτίες,

δ)

σε σχέση με τις συνθήκες διάπραξης, κα-

θώς δεν είναι σαφές εάν μπορεί να εξηγηθούν δηλαδή με τους ίδιους όρους των

κοινών εγκλημάτων,

ε)

σε σχέση με την πιθανή ανακύκλωσή του μέσω των μηχα-

νισμών ελέγχου του· πιθανολογείται δηλαδή, ότι οι ίδιες οι πολιτικές ελέγχου του

είναι αυτές που συμβάλλουν στην επέκτασή του,

στ)

εάν το έγκλημα του λευκού

κολάρου είναι δείκτης μιας ευρύτερης κοινωνικής μεταβολής και

ζ)

το παράπλευ-

ρο κόστος του ελέγχου του εγκλήματος του λευκού κολάρου.

Ασάφεια, προβληματισμούς και διαφωνίες προκαλεί η συζήτηση γενικά για τα οι-

κονομικά εγκλήματα, πόσο μάλλον για τα εγκλήματα που εμπλέκεται το κράτος,

καθώς δεν υπάρχει συμφωνία, συχνά, ούτε για την ιδιαίτερη κατηγοριοποίησή

τους. Ωστόσο, μια ρεαλιστική προσέγγιση και έρευνα για την κοινωνική πραγμα-

τικότητα, δύσκολα μπορεί να παραγνωρίσει τα ζητήματα αυτά. Έτσι, υπό το πρί-

σμα της Κριτικής Εγκληματολογίας, το ενδιαφέρον που επιδείχθηκε για τις δομικές

παραμέτρους του εγκλήματος και τη διερεύνηση του φαινομένου «των εγκλημα-

τικών οικονομιών» παρέχει τη θεωρητική βάση για την κατανόηση της αύξουσας

παράνομης σύμπραξης ανάμεσα σε πολυεθνικές εταιρείες και το Κράτος, με αφε-

τηρία την προσέγγιση του Chambliss.

3. Κρατικο-εταιρικό έγκλημα

Ειδικότερα, η έννοια του κρατικού –εταιρικού εγκλήματος αντανακλά τις θεωρητι-

κές επεξεργασίες μιας νέας γενιάς εγκληματολόγων στη δεκαετία 1990-2000. Συνε-

χίζοντας στη θεώρηση του Chamblis για το κρατικά οργανωμένο έγκλημα σε συν-

δυασμό με την εννοιολογική εξέλιξη της έννοιας του εγκλήματος του λευκού κο-

λάρου έθεσαν στο επίκεντρο της έρευνας τις σχέσεις δημόσιου και ιδιωτικού το-

μέα. Ειδικότερα, επικεντρώθηκαν στις παρανομίες του κράτους και στις παράνο-

μες σχέσεις μεταξύ πολιτικής και οικονομικής εξουσίας, που εντοπίζονται μεταξύ

άλλων:

α)

στη διαδικασία νομοθέτησης (lawmaking),

β)

στην αδρανοποίηση της

εφαρμογής των νόμων και

γ)

στη διάχυση της παρανομίας μέσω πληθώρας ευ-