27 / 32
176 H ποινική διαπραγμάτευση (plea bargaining)
Στο πλαίσιο αυτό, μπορεί να αυξηθούν και μάλιστα σε σημαντικό βαθμό οι πε-
ριπτώσεις αποχ
ής από την ποινική δίωξη για εγκλήματα μικρής και μέσης βα-
ρύτητας,
όπως έχει ήδη προταθεί με εμπεριστατωμένη επιχειρηματολογία
38
.
Στην ίδια κατεύθυνση, στις περιπτώσεις που ο κατηγορούμενος
ομολογεί την
ενοχή του πριν από το τέλος της προδικασίας,
θα μπορούσε να υιοθετηθεί
μια συνοπτική διαδικασία —αντίστοιχη της προβλεπόμενης για τα αυτόφωρα
εγκλήματα— η οποία θα επιτρέπει τη γρήγορη ολοκλήρωση της δίκης, χωρίς
ωστόσο ο κατηγορούμενος να στερείται του δικαιώματος άσκησης ενδίκων μέ-
σων και χωρίς να επηρεάζεται στο παραμικρό η δυνατότητα συμμετοχής του
παθόντος στην ποινική διαδικασία, καθώς και η υποχρέωση του δικαστηρίου
να αναζητήσει την ουσιαστική αλήθεια
39
.
Στην περίπτωση αυτή, αν το δικαστήριο πεισθεί ότι μια οικειοθελής ομολογία
είναι ειλικρινής, θα μπορούσε επίσης να προβλεφθεί η δυνατότητα ουσιώδους
μείωσης της επιβαλλόμενης ποινής, για δύο κατά βάση λόγους. Αφενός γιατί ο
κατηγορούμενος έχει
συμβάλει
με την ομολογία του στην αποκάλυψη της αλή-
θειας, προσφέροντας ένα επιπλέον αποδεικτικό μέσο στις δικαστικές αρχές,
και αφετέρου γιατί έχει συμβάλλει στην
έγκαιρη
απονομή της δικαιοσύνης. Η
μείωση μάλιστα της ποινής, όταν η ομολογία συνοδεύεται από την προσπάθεια
αποκατάστασης της βλάβης, θα μπορούσε να είναι υποχρεωτική για τα πλημ-
μελήματα, καθώς και για τα κακουργήματα κατά περιουσιακής φύσης έννο-
μων αγαθών, εκτός αν συντρέχουν σοβαροί λόγοι που δεν την επιτρέπουν, οι
οποίοι θα πρέπει να περιγράφονται στο νόμο.
Τα οφέλη μιας τέτοιας νομοθετικής επιλογής έναντι της ποινικής διαπραγμά-
τευσης είναι εμφανή. Αρχικά η ρύθμιση είναι γενική: ισχύει για όλους τους κα-
τηγορουμένους που ομολογούν οικειοθελώς την ενοχή τους πριν από το τέ-
λος της προδικασίας. Επιπλέον, το περιβάλλον είναι «καθαρό» και τα οφέ-
38. Βλ. ιδίως
Ν. Ανδρουλάκη
, Επιτάχυνση της προδικασίας στην ποινική δίκη – με κάθε κό-
στος; ΠοινΧρ 2011, 161 επ.,
Θ. Δαλακούρα
, Η αποχή από την ποινική δίωξη ως εναλλα-
κτική μορφή περάτωσης της ποινικής διαδικασίας – Ενδοσυστηματική νομιμοποίηση και
δικαιοπολιτική αναγκαιότητα διεύρυνσης του πεδίου εφαρμογής της, ΠοινΧρ 2014, 321
επ.,
του ίδιου
, Επεμβάσεις στον ΚΠΔ: Ο μύθος της επιτάχυνσης της απονομής της ποι-
νικής Δικαιοσύνης, ΠοινΧρ 2016, 326 επ. (παρ. ΙV),
Ν. Λίβο
, Η κίνηση της ποινικής δί-
ωξης: Παρελθόν – Παρόν – Μέλλον, ΠοινΧρ 2011, 650 επ., καθώς και τα συμπεράσμα-
τα από το 11ο Συνέδριο της ΕΕΠΔ για την ποινική προδικασία, ΠοινΧρ 2011, 638-639.
39. Βλ. σχετικά με την υιοθέτηση συνοπτικών διαδικασιών στο πλαίσιο του διεθνούς ποινι-
κού δικαίου μετά την ομολογία του κατηγορουμένου,
M. Damaška,
Negotiated Justice
in International Criminal Courts, Journal of International Criminal Justice 2004, σελ.
1037-1039. Στην ίδια κατεύθυνση,
T. Weigend
, The decay of the Inquisitorial Ideal: Plea
Bargaining Invades German Criminal Procedure. In: J. Jackson/M. Langer/P. Tillers, P.
(eds.), Crime, Procedure and Evidence in a Comparative and International Context. Es-
says in Honour of Professor Mirjan Damaška, Hart Publishing, 2008, σελ. 63.