ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΕΩΣ ΣΤΗΝ ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΗ

174 H ποινική διαπραγμάτευση (plea bargaining)

Είναι, λοιπόν, αναγκαίο να περιοριστεί δραστικά ο αριθμός των κακουργη-

μάτων,

να αποκατασταθεί η ισορροπία μεταξύ της τιμωρητικής, αφενός και

της φιλελεύθερης – εγγυητικής λειτουργίας του ποινικού δικαίου,

και να επα-

ναπροσδιοριστεί το ύψος των απειλούμενων ποινικών κυρώσεων, με γνώ-

μονα την πραγματική βαρύτητα κάθε πράξης και όχι την επιθυμία εκφοβι-

σμού των πολιτών

. Αυτή η ευρεία «πλημμεληματοποίηση», με την ταυτόχρο-

νη εξασφάλιση της πραγματικής έκτισης ακόμα και ποινών φυλάκισης όταν το

δικαστήριο το κρίνει αναγκαίο, μπορεί να βοηθήσει ουσιωδώς στην αποσυμ-

φόρηση τόσο του δικαιοδοτικού μηχανισμού όσο και του σωφρονιστικού μας

συστήματος.

γ) Ουσιαστικές αλλαγές στη δομή του μηχανισμού απονομής

της δικαιοσύνης

Ένας από τους λόγους που προτείνεται η εισαγωγή της ποινικής διαπραγμά-

τευσης στο ποινικό μας σύστημα είναι και η πολυπλοκότητα των υποθέσεων

που απασχολούν τα δικαστήριά μας. Ο Έλληνας δικαστής μπορεί με σχετική

ευκολία να αναζητεί την ουσιαστική αλήθεια σε ένα έγκλημα ανθρωποκτονίας

ή συκοφαντικής δυσφήμησης. Αντιμετωπίζει όμως ιδιαίτερες δυσκολίες όταν

χειρίζεται υποθέσεις με διασυνοριακό χαρακτήρα ή πράξεις που εντάσσονται

στη λεγόμενη οικονομική εγκληματικότητα, όπως απιστία, νομιμοποίηση πα-

ράνομων εσόδων ή παραβίαση της νομοθεσίας των καρτέλ.

Το πρόβλημα ωστόσο δε θα λυθεί αν σε όλες αυτές τις περιπτώσεις δοθεί

στους δικαστικούς λειτουργούς η ευχέρεια να μην επιμένουν στην απόδειξη

της ενοχής και στην επιβολή της πρέπουσας ποινής, αλλά να επιλέγουν τον εύ-

κολο δρόμο της διαπραγμάτευσης. Ίσα ίσα που έτσι θα δοθεί η εντύπωση ότι

σε αυτού του είδους τα εγκλήματα οι δράστες δεν τιμωρούνται τελικά με τις

ποινές που τους αξίζουν, χειραγωγώντας ουσιαστικά τη Δικαιοσύνη, με ό,τι

αυτό συνεπάγεται για το κύρος της.

Πριν φτάσει, λοιπόν, κανείς να διατυπώσει μια τέτοια πρόταση, θα πρέπει να

εξετάσει αν θα μπορούσε το πρόβλημα να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με

ορισμένες —πολύ ουσιαστικές— παρεμβάσεις στη δομή του δικαιοδοτικού μη-

χανισμού και στην κατάρτιση των δικαστικών λειτουργών, μέσω των οποίων

θα ήταν εφικτό, απέναντι στους δράστες τέτοιου είδους πράξεων και στους

εξειδικευμένους στο χειρισμό τέτοιων υποθέσεων συνηγόρους τους, να υπάρ-

33. Βλ. στην ίδια κατεύθυνση

Σ. Παύλου

, Η εκ βάθρων αναδιάταξη του συστήματος ποινών

ως αυτονόητη προϋπόθεση για την επανεκκίνηση της ποινικής δικαιοσύνης: Η πρόταση

του Σχεδίου, σε: Πρακτικά του 2ου Συνεδρίου στη Μνήμη Ι. Μανωλεδάκη, με θέμα: Το

Σχέδιο Ποινικού Κώδικα της Επιτροπής Μανωλεδάκη: Διέξοδος(;) στα προβλήματα της

ποινικής δικαιοσύνης, εκδ. Σάκκουλα, 2013, σελ. 32-33.