ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ- Τόμος Ι

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

έχουν διατυπωθεί σε γραπτά κείμενα και αποτελούν το “Σ ύ ν τ α γ μ α ” με τ υ -

π ι κ ή έ ν ν ο ι α .

Tο σύνταγμα με ουσιαστική έννοια, καταρχήν, καθορίζει τα όργανα, δη-

λαδή, τον τρόπο της συγκρότησης και λειτουργίας τους, καθώς και την αρμο-

διότητά τους και τη διαδικασία για τη θέσπιση των λοιπών κανόνων δικαίου

της έννομης τάξης, καθώς και την ιεραρχία των οργάνων αυτών, και συνεπώς

την ιεραρχία της τυπικής ισχύος των κανόνων που θέτουν (κατωτ. αριθ. 31).

Eξάλλου, κατά το σύνταγμα με ουσιαστική έννοια, είναι δυνατόν οι κανόνες δι-

καίου να μην παράγονται μόνον από τα όργανα που προβλέπει το Σύνταγμα,

αλλά να διαμορφώνονται και εθιμικά.

Tο Σύνταγμα προβλέπει ένα ή περισσότερα όργανα αρμόδια για τη θέσπι-

ση των κανόνων δικαίου, οι οποίοι, καταρχήν (βλέπε όμως κατωτ. αριθ. 68 επ.

και 71 για τους κανόνες του ΔΕΕ και του Διεθνούς Δικαίου), κατέχουν στην ιε-

ραρχία (κατωτ. αριθ. 32) θέση αμέσως μετά τους κανόνες του Συντάγματος. Tα

όργανα αυτά, κατά παράδοση, ονομάζονται “ν ο μ ο θ ε τ ι κ ά ” ή “ν ο μ ο θ ε τ ι -

κ ή ε ξ ο υ σ ί α ”, οι δε πράξεις τους “ν ο μ ο θ ε τ ι κ έ ς ”. Tο Σύνταγμα καθορίζει

επίσης για ορισμένα θέματα (ατομικά, πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα και

ορισμένοι θεσμοί, όπως η τοπική αυτοδιοίκηση

) το περιεχόμενο που πρέ-

πει να έχουν καταρχήν οι κανόνες δικαίου οι οποίοι θεσπίζονται με νομοθετι-

κές πράξεις.

Tο ισχύον Σύνταγμα προβλέπει ένα νομοθετικό όργανο

, το οποίο αποτε-

λείται από τη Bουλή

και έχει το τεκμήριο της αρμοδιότητας (κατωτ. αριθ. 41)

και που οι πράξεις του ονομάζονται, σύμφωνα με την παράδοση η οποία έχει

επικρατήσει σε μας, “νόμοι”. H Bουλή συζητεί και ψηφίζει τους νόμους στην

Ολομέλεια στις διαρκείς επιτροπές και την Ολομέλεια ή το Τμήμα Διακοπών

(κατ. αριθ. 42), οι δε νόμοι που έχουν ψηφιστεί από τους σχηματισμούς αυτούς

εκδίδονται και δημοσιεύονται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας (Σ άρθρο 42

§1).

Aπό την άποψη της παραγωγής του δικαίου, αντικείμενο των πράξεων

του νομοθετικού οργάνου μπορεί να είναι είτε απευθείας ο καθορισμός μιας

5. Tο ισχύον Σύνταγμα προβλέπει επίσης (άρθρο 44 § 1) ότι, όταν συντρέχουν ορισμένες

προϋποθέσεις, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και η Kυβέρνηση αποτελούν ένα ιδιότυπο

σύνθετο νομοθετικό όργανο που έχει έκτακτη αρμοδιότητα για την έκδοση νομοθετικών

πράξεων, οι οποίες ονομάζονται “πράξεις νομοθετικού περιεχομένου”. Tέτοιες πράξεις εκ-

δίδονται και στην περίπτωση του άρθρου 48 § 2 Σ (κατωτ. αριθ. 44).

6. Σύμφωνα με το άρθρο 42 § 1 Σ, πριν αναθεωρηθεί, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε αρ-

μοδιότητα κύρωσης των νόμων που είχαν ψηφισθεί από τη Bουλή. H κύρωση είναι δήλω-

ση βούλησης του Προέδρου της Δημοκρατίας, σχετική με την άσκηση της νομοθετικής λει-

τουργίας, η οποία τον καθιστούσε παράγοντα του νομοθετικού οργάνου, που, συνεπώς,

είχε σύνθετη υπόσταση.