74 / 90
324
Ερμηνεία ΚΝ 2190/1920 κατ' άρθρο
που (ν.π.) και αυτοτελούς υποκειμένου δικαίου (βλ. άρθρ. 7β § 10)
14
. Αποτελεί
δίδαγμα της κοινής πείρας ότι το πρώτο («προκαταρκτικό») μέρος της ίδρυ-
σης περιλαμβάνει συνήθως πλείονες πράξεις (βήματα ή στάδια) και δη την σύ-
νταξη της ιδρυτικής πράξης, τον καθορισμό και την υπογραφή της (βλ. και το
άρθρ. 2)
15
.
Τα γνωρίσματα που μνημονεύει το παρόν άρθρο ως χαρακτηριστικά της εται-
ρικής μορφής της αε αποτελούν κατ’ ακρίβειαν κοινά χαρακτηριστικά κάθε
«κεφαλαιουχικής» εταιρίας (βλ. Μέρος Α΄ § 4). Η διαπίστωση αυτή ισχύει κυ-
ρίως όσον αφορά τη ν.π., την αποκλειστική ευθύνη της εταιρικής περιουσί-
ας για τα χρέη του ν.π. της εταιρίας και την απόκτηση της εμπορικής ιδιότη-
τας της εταιρίας κατά το «τυπικό» κριτήριο (βλ. εκτενώς π.κ. υπό V). Οι σχε-
τικές διατάξεις του νόμου προσδιορίζουν την εταιρική μορφή της αε και ως τέ-
τοιες αφορούν την ασφάλεια των συναλλαγών, γι’ αυτό έχουν αναγκαστικό
χαρακτήρα (ius cogens). Η εταιρική σύμβαση (καταστατικό) δεν δύναται για
τα στοιχεία αυτά να περιέχει αποκλίνουσες ρυθμίσεις
16
. Αντιθέτως, στο παρόν
άρθρο, δεν προσδιορίζεται αμέσως η νομική κατάσταση (status) των μετόχων
στην εταιρία ως αυτοτελών υποκειμένων δικαίου, όπως π.χ. είναι η περιορι-
σμένη ευθύνη τους έναντι του ν.π. της εταιρίας και των τρίτων, η οποία απορ-
ρέει εμμέσως από άλλες διατάξεις του νόμου και τις γενικές αρχές του ισχύο-
ντος ιδιωτικού εταιρικού δικαίου (βλ. ιδίως Μέρος Α΄ §§ 1 και 7)
17
.
3. Η έννοια «ιδρυτής της εταιρίας»
Η ίδρυση της αε διέπεται επίσης από την αρχή της καταστατικής αυτονομίας
των εταίρων (scil. ιδρυτών) δηλ. την ελευθερία της ιδιωτικής βούλησης των
εταίρων προς διαμόρφωση και ορισμό του περιεχομένου του καταστατικού
14. Για τον χαρακτήρα της συστατικής πράξης ως διαρκούς ενοχικής σχέσης, συνήθως πο-
λυπρόσωπης, σπανιότερα ως μονοπρόσωπης, βλ. Μέρος Α΄ ιδίως υπό § 1. Βλ. και
Καρα-
βά
, ΕγχειρΕΔ, Α΄, 2η, 1962, σελ. 415 επ.
15. Η ιδρυτική πράξη με τα στοιχεία του άρθρ. 2 § 1 είναι απαραίτητη για την ίδρυση της αε.
Αντιθέτως η σύνταξη και υπογραφή του (κατ’ ακρίβεια) καταστατικού μπορεί ενόψει της
διάταξης του άρθρ. 2 § 1α να θεωρηθεί ότι δεν είναι απαραίτητη, ιδίως όταν αυτό επα-
ναλαμβάνει ισχύουσες διατάξεις του νόμου. Βλ.
Περάκη
, Καταστατικές διαμορφώσεις
της αε, Θέματα θεωρίας & πράξης, 2004, σελ. 4. Βλ. και άρθρ. 2.
16. Ο δικαστής ελέγχει αυτεπαγγέλτως την μορφή και τον τύπο της κρινόμενης εταιρίας και
ακολούθως προβαίνει στην εφαρμογή των προσηκόντων κανόνων. Δεν δεσμεύεται από
τους χαρακτηρισμούς των συμβληθέντων. Λαμβάνει υπ’ όψη την ουσία της εταιρίας και
αυτό αφορά τη δημόσια τάξη. Βλ.
Καραβά
, ΕγχειρΕΔ, Α΄, 2η, 1962, σελ. 378,450.
17. Σήμερα η παραπάνω ευθύνη του μετόχου προκύπτει e contrario από τη διάταξη της §
1 του παρόντος άρθρου. Η θέσπισή της δεν μειώνει εντούτοις την μεγάλη ερμηνευτι-
κή σπουδαιότητα της αναζήτησης των βασικών θεσμών του ισχύοντος ιδιωτικού δικαί-
ου στους οποίους αυτή θεμελιώνεται. Βλ. Μέρος Α΄ υπό §§ 1 και 15. Βλ. και
Wiedemann
,
Erfahrungen mit der Gestaltungsfreiheit im Gesellschaftsrecht, ZGB 1998, Sonderheft
13, σελ. 19 επ.