77 / 82
492
Χ. ΜΑΣΤΡΟΚΩΣΤΑΣ
Άρθρο 261
ΔΙΚΑΙΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ
Όμως, η απώλεια της αξίωσης στην αξία της εταιρικής συμμετοχής έχει και αποζημιωτικό χα-
ρακτήρα, διότι αν τυχόν η έξοδος πριν το πέρας της συμβατικής διάρκειας έχει προκαλέσει
ζημία στην εταιρία, αυτή δεν μπορεί να ζητήσει αποζημίωση παρά μόνον για τη ζημία που
υπερβαίνει το ύψος της αξίας της εταιρικής συμμετοχής. Η ζημία μέχρι το ύψος αυτό θεω-
ρείται ότι αποκαταστάθηκε από την αξία της εταιρικής συμμετοχής, η οποία δεν αποδόθηκε
στον εξελθόντα εταίρο που προκάλεσε τη ζημία
75
.
Έχει προταθεί επίσης ότι η απώλεια της αξίωσης στην αξία της εταιρικής συμμετοχής είναι
«ex lege τυποποιημένη παραλλαγή του επιτιμίου μεταμελείας (άρθρο 398 ΑΚ)», με επισήμαν-
ση της συγγένειας μεταξύ των δύο μηχανισμών, διότι η στέρηση από τον εξερχόμενο εταίρο
του δικαιώματός του στην αξία της συμμετοχής του στην εταιρία δεν μπορεί να ταυτισθεί με
το επιτίμιο μεταμέλειας του άρθρου 398 ΑΚ, αφού αυτό αφορά συμφωνία υπαναχώρησης, η
οποία δρά αναδρομικά, έναντι καταβολής ποινής, ενώ ο εταίρος εξέρχεται από την εταιρία,
ασκώντας νόμιμο δικαίωμά του, η δε έξοδος του παράγει συνέπειες για το μέλλον
76
.
Η ρύθμιση του άρθρου 261 § 3 εδ. β΄ έχει πολύ επαχθείς συνέπειες για τον εξερχόμενο, διότι
αυτός στερείται την αξία της εταιρικής του συμμετοχής, ανεξάρτητα από το ύψος της, η οποία
παραμένει στην εταιρία. Όπως επισημάνθηκε, θα ήταν ορθότερο να ευθυνόταν με βάση την
ΑΚ 914 ο εταίρος που εξήλθε από την εταιρία πριν τη συμβατική της λύση χωρίς σπουδαίο
λόγο, επειδή παρέβη την υποχρέωση πίστης που είχε προς την εταιρία
77
. Γι’ αυτό η διάταξη
του εδ. β΄ της παρ. 3 του άρθρου 261 θεωρήθηκε «αμφίβολης νομιμότητας» και αντισυνταγ-
ματική
78
.
Είναι δυνατόν όμως, και όταν δεν συντρέχει σπουδαίος λόγος που να δικαιολογεί την έξοδο
από την εταιρία ορισμένου χρόνου, να προβλεφθεί στην εταιρική σύμβαση, αντί της απώλει-
ας του δικαιώματος στην αξία της εταιρικής συμμετοχής, που προβλέπει το εδ. β΄ της παρ. 3
του άρθρου 261, η υποχρέωση του αδικαιολόγητα εξερχομένου να λάβει μειωμένη την αξία
συμμετοχής, ως ένα είδος παραλλαγής της ποινής μεταμέλειας (ΑΚ 398) (βλ. αμέσως π.π.)
79
.
Γίνεται όμως δεκτό ότι, όταν υπάρχει μεν σπουδαίος λόγος που δικαιολογεί την έξοδο του
εταίρου, συνέβαλε όμως στη δημιουργία του λόγου αυτού έστω έμμεσα ή εν μέρει ο ίδιος ο
εξερχόμενος, εφαρμόζεται αναλογικά η ΑΚ 409 για καταβολή μειωμένης της αξίας της εταιρι-
κής συμμετοχής
80
.
75.
Αντωνόπουλος Β.,
ΔικΠροσΕταιρ, § 20, αρ. 12·
Κιουπτσίδου-Στρατουδάκη Ε.
, ό.π.,
3.Β.ΙΙ, σ. 203.
76.
Ψαρουδάκης Γ.,
Ζητήματα, ό.π., σ. 272.
77.
Παμπούκης Κ.,
Ο.Ε. και Ε.Ε.: Θεσμική προφύλαξη αυτών ως φορέων επιχειρηματικής δραστηριότητας,
ΕπισκΕΔ 2014, 624, ΙΙΙ.2, σ. 626.
78.
Αντωνόπουλος Β.,
ΔικΠροσΕταιρ, § 20.IV.Β, αρ. 12: «η ρύθμιση έχει τιμωρητικό χαρακτήρα»·
Κωστόπουλος Γ.
, Η ίδρυση και οι δομικές μεταβολές της Ο.Ε. και Ε.Ε.-Η μονοπρόσωπη προσωπική εταιρία,
22ο ΠΣΕΕ, Το νέο εταιρικό δίκαιο της μικρομεσαίας επιχείρησης (Ν. 4072/2012), Νομική Βιβλιοθήκη 2013,
αρ. 14, σ. 204·
Παμπούκης Κ.
, ό.π., σ. 626·
Ψυχομάνης Σπ.,
ΔικΕμπΕταιρ, σ. 107, 108, σημ. 159.
79.
Κατσάς Θ.,
ό.π., ΙΙ.Β.6.2, σ. 272. Για τις καταστατικές διαμορφώσεις του δικαιώματος εξόδου από Ε.Π.Ε.
ΑΠ 1759/2014 ΝΟΜΟΣ.
80.
Ψαρουδάκης Γ.,
Ζητήματα, ό.π., σ. 272, που αναφέρεται στην περίπτωση σπουδαίου λόγου εξόδου «που
δεν είναι απαλλαγμένος από αμφιβολίες», όπως π.χ. όταν η οικονομική δυσπραγία που δικαιολογεί την
έξοδο για την είσπραξη της αξίας της εταιρικής συμμετοχής προέρχεται από δραστηριότητα ξένη προς
την εταιρική δραστηριότητα «και μάλιστα τον εμπόδιζε να συμβάλλει στην εταιρεία όσο θα μπορούσε».
34