COMPIANCE & ETHICS

H άρση σύγκρουσης συμφερόντων

286

καταστάσεων σύγκρουσης συμφερόντων που

δεν

αποτελούν παράνομες πρά-

ξεις, όπως λόγου χάρη η δωροδοκία. Για αυτές τις περιπτώσεις υπάρχουν και

τα εργαλεία αντιμετώπισης που προβλέπει το ποινικό δίκαιο. Θα μπορούσε να

ισχυρισθεί κάποιος ότι δεν είναι καίρια στόχευση ούτε η διαχείριση καταστάσε-

ων όπου η ηθικά ενδεδειγμένη στάση είναι προφανής. Η ίδια η ζωή πολλές φο-

ρές δημιουργεί καταστάσεις εσωτερικών συγκρούσεων όπου η απάντηση δεν εί-

ναι ούτε προφανής, ούτε αναντίλεκτη. Ένα

αποτελεσματικό

πρόγραμμα άρσης

συγκρούσεων συμφερόντων θα πρέπει να είναι σε θέση να διαχειρίζεται και τέ-

τοιες καταστάσεις, που, χωρίς να είναι αξιόποινες πράξεις, δημιουργούν σκιές και

αμφιβολίες σε ό,τι αφορά τη λειτουργία της επιχείρησης και τις αξίες που τη δι-

έπουν.

II. Η εμφάνιση του όρου ιστορικά

Α. Στο διεθνές περιβάλλον

Ενώ, όπως προαναφέραμε, το αξιακό περιεχόμενο της έννοιας της σύγκρουσης

καθηκόντων/συμφερόντων ανάγεται σε βάθος αιώνων, ο επιστημονικός διάλο-

γος και η θεσμοθέτηση κανόνων που επιχειρούν να αντιμετωπίσουν το διαπι-

στωμένο πρόβλημα και τις επιλογές αντιμετώπισης του δεν έχει το ίδιο βάθος.

Το 1843 καταγράφεται η πρώτη χρήση του όρου «σύγκρουση συμφερόντων»

ενώ μια πρώτη νομοθετική ρύθμιση των καταστάσεων που και σήμερα θεωρού-

νται ως καταστάσεις σύγκρουσης συμφερόντων γίνεται για πρώτη φορά το 1853

στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής σε ένα νόμο για την προστασία του Δημόσι-

ου Ταμείου

. Το αμέσως επόμενο έτος, στο Ηνωμένο Βασίλειο εκδόθηκε η περί-

φημη απόφαση Aberdeen Railway Co v Blaikie Brothers

, που αποτύπωσε για ενά-

μιση αιώνα την απαγόρευση μιας συναλλαγής στην οποία το ίδιο πρόσωπο συ-

ναλλάσσεται αφενός για το ίδιο και αφετέρου ως εκπρόσωπος νομικού προσώ-

που (το λεγόμενο “self-dealing”). Ο ίδιος ο όρος «συγκρουόμενα συμφέροντα»

απαντάται για πρώτη φορά το 1949 σε μια απόφαση των Δικαστηρίων της Νέας

Υόρκης

Έκτοτε, η προσπάθεια ρύθμισης καταστάσεων, τόσο στο προληπτικό στάδιο της

αποφυγής τους, όσο και στο κατασταλτικό στάδιο της άρσης τους βαίνει συνε-

6. Σύμφωνα με το λεξικό Merriam-Webster.

7. «Act to prevent Frauds upon the Treasury of the United States»

gress/ bills/32/hr203260 part 2.

9. “Equitable Office Bldg. Corp., 83 F. Supp. 531” -

FSupp/83/531/1430757/