ΑΓΩΓΕΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

[2] ΑΓΩΓΗ ΠΕΡΙ ΚΛΗΡΟΥ

218

ΑΘ. ΚΟΝΤΗΣ

μεση κατάργηση του προστατευόμενου και από την ΕΣΔΑ δικαιώματος παροχής

εννόμου προστασίας, καθώς προσβάλλει την ίδια την υπόσταση του δικαιώματος

292

Ο υπολογισμός του δικαστικού ενσήμου γίνεται με βάση την αξία του αντικειμένου

της διαφοράς, δηλαδή την αξία του κληρονομικού μεριδίου του ενάγοντος κατά τον

χρόνο κατάθεσης της αγωγής

293

2. Πιστοποιητικό προϊσταμένου ΔΟΥ

Σύμφωνα με το άρθρο 106 § 1 Ν 2961/2001 (βλ. και τις αντίστοιχες διατάξεις των

άρθρ. 1 και 106 §§ 1 και 2 ΝΔ 118/1973, όπως τροποποιήθηκαν με τα άρθρα 66

Ν 1041/1980 και 6 Ν 1947/1991), ο ενάγων κατά τη συζήτηση της αγωγής περί

κλήρου υποχρεούται να προσκομίσει πιστοποιητικό του προϊσταμένου της δημόσι-

ας οικονομικής υπηρεσίας (ΔΟΥ) ότι υποβλήθηκε σε αυτόν η κατά το νόμο δήλωση

ή εκδόθηκε από αυτόν πράξη επιβολής φόρου

294

292. Βλ.

ΠΠρΑθ 4557/2014

ΝΟΜΟΣ η οποία επί λέξει έκρινε, μεταξύ άλλων, ότι:

«Η επέκταση καταβο-

λής δικαστικού ενσήμου και στις αναγνωριστικές αγωγές και μάλιστα με καταβολή διπλάσιου πο-

σοστού, από ότι ίσχυε μέχρι τώρα (βλ. άρθρ. 6 του Ν 4093/2012 και 40 του Ν 4111/2013), δηλώνει

ότι η καταβολή δικαστικού ενσήμου καθίσταται δικονομική προϋπόθεση του παραδεκτού άσκη-

σης αγωγής και υπό την αναγνωριστική της μορφή. Η τέτοιου είδους προκαταβολική είσπραξη

τέλους εκ μέρους του Δημοσίου, ήδη σε πρώιμο στάδιο της διαδικασίας της δίκης, παρίσταται κατά

των αρχών του κράτους δικαίου, της παροχής πλήρους και αποτελεσματικής δικαστικής προστα-

σίας και νομιμότητας, της συνταγματικής επιταγής για δημοκρατική νομιμοποίηση και νομιμότητα

της άσκησης της δικαστικής λειτουργίας, που θεμελιώνονται στις διατάξεις των άρθρ. 20 παρ. 1, 26

παρ. 3, 94 παρ. 4, 95 παρ. 5 του Συντάγματος, 6 παρ.1 της ΕΣΔΑ, 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρω-

τοκόλλου αυτής, 2 παρ. 3 και 14 παρ. 1 του, με το Ν 2462/1997, κυρωθέντος Διεθνούς Συμφώνου

για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα. Το δικαίωμα του πολίτη για παροχή έννομης προστασίας

από τα Δικαστήρια αποτελεί θεμελιώδες συνταγματικό δικαίωμα (άρθρο 20 παρ. 1 Σ), το οποίο

κατοχυρώνεται και από την κυρωθείσα με το ΝΔ 53/1974 Ευρωπαϊκή Σύμβαση της Ρώμης του

1950 για τα δικαιώματα του ανθρώπου (ΕΣΔΑ άρθρα 6 και 13) και αποτελεί θεμελιώδη αρχή του

κράτους δικαίου. Ο ουσιαστικός νόμος καθορίζει τις ειδικότερες προϋποθέσεις για την άσκηση

του δικαιώματος προσφυγής στη Δικαιοσύνη θεσπίζοντας δικονομικές προϋποθέσεις, δαπανήμα-

τα και γενικότερα διατυπώσεις για την πρόοδο της δίκης, πλην όμως ο κοινός νομοθέτης δεν έχει

απεριόριστη εξουσία προσδιορισμού των προϋποθέσεων αυτών. Οι ρυθμίσεις του ουσιαστικού

νόμου πρέπει να συνάπτονται προς τη λειτουργία των Δικαστηρίων και την ανάγκη αποτελεσμα-

τικής απονομής της Δικαιοσύνης και δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να θέτουν αδικαιολόγητους

δικονομικούς φραγμούς στην παροχή εννόμου προστασίας από τα Δικαστήρια, οι οποίοι ισοδυ-

ναμούν με κατάργηση, άμεση ή έμμεση, του σχετικού δικαιώματος, άλλως οι ρυθμίσεις αυτές είναι

προδήλως αντισυνταγματικές και αντίκεινται στο άρθρο 6 παρ. 1 της ΕΣΔΑ… Η επέκταση του δικα-

στικού ενσήμου, όμως, και στις αναγνωριστικές αγωγές σημαίνει ότι πλέον καθίσταται δικονομική

προϋπόθεση του παραδεκτού της παράστασης του διαδίκου, γεγονός προδήλως αντισυνταγματι-

κό, καθώς, καθιστώντας δυσβάσταχτη οικονομικά την προσφυγή στη Δικαιοσύνη, περιορίζει και

σε πολλές περιπτώσεις στερεί το συνταγματικό δικαίωμα παροχής δικαστικής προστασίας».

Πρβλ.

και

ΜΠρΑθ 136/2013

ΝοΒ 2013,920,

ΜΠρΑθ 669/2013

Ισοκράτης.

293.

Ψούνη

, ΚληρΔ ΙΙ, σ. 454,

ΠΠρΒέρ 289/1999

Αρμ 2000,1098.

294. Βλ. άρθρο 106 Ν 2961/2001 «Κώδικας Φορολογίας Κληρονομιών, Δωρεών, Γονικών Παροχών»:

Απαγορεύεται οποιαδήποτε ενέργεια σε αίτηση των δικαιούχων της κτήσης κατά το άρθρο 1 ή

187

188