77 / 84
Η Συνθήκη του Μαρακές για τα άτομα με προβλήματα όρασης
Δ. ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΥ
489
Στο άρθρο 2 προβλέπονται τρεις ορισμοί που προσδιορίζουν το πεδίο εφαρμογής της
Συνθήκης του Μαρακές.
Ειδικότερα ως «έργα» («works») νοούνται τα λογοτεχνικά και καλλιτεχνικά έργα σύμφωνα
με το άρθρο 2 παρ. 1 της Διεθνούς Σύμβασης Βέρνης με τη μορφή κειμένου, συμβόλων
ή συναφών εικονογραφήσεων, είτε έχουν δημοσιευθεί είτε έχουν διατεθεί στο κοινό από
μέσα ενημέρωσης. Στην κοινή δήλωση διευκρινίζεται ότι ο ορισμός αυτός περιλαμβάνει τα
έργα σε ακουστική μορφή, όπως τα audiobooks.
Ως «προσβάσιμο αντίτυπο μορφότυπου» («accessible format copy») νοείται το αντίτυπο
έργου με εναλλακτικό τρόπο ή μορφή που παρέχει σε δικαιούχο πρόσωπο πρόσβαση στο
έργο με την ίδια άνεση που έχουν και τα άτομα χωρίς προβλήματα όρασης ή ανάγνωσης
εντύπων. Το αντίτυπο αυτό χρησιμοποιείται αποκλειστικά από «δικαιούχο πρόσωπο» με
σεβασμό στην ακεραιότητα του πρωτότυπου έργου με την επιφύλαξη των αναγκαίων τρο-
ποποιήσεων για να καταστεί το έργο προσβάσιμο σε εναλλακτική μορφή.
Ως «εξουσιοδοτημένος φορέας» («authorized entity») νοείται ο φορέας που έχει αναγνω-
ρισθεί από τις δημόσιες αρχές για την παροχή εκπαίδευσης, επιμόρφωσης, προσαρμοσμέ-
νης ανάγνωσης ή πρόσβασης σε «δικαιούχα πρόσωπα» σε μη κερδοσκοπική βάση.
Το άρθρο 3 προσδιορίζει το «δικαιούχο πρόσωπο». Πρόκειται για άτομα τα οποία ανεξάρ-
τητα από άλλες ειδικές ανάγκες είναι τυφλά, αντιμετωπίζουν προβλήματα όρασης ή πάσχουν
από αδυναμία αντίληψης ή ανάγνωσης χωρίς δυνατότητα βελτίωσης, καθώς και για άτομα τα
οποία λόγω σωματικής ανικανότητας δεν μπορούν να κρατάνε ή να χειρίζονται βιβλίο ή να
εστιάσουν ή μετακινήσουν το βλέμμα τους σε βαθμό κατάλληλο για ανάγνωση.
3. Περιορισμοί και εξαιρέσεις
Το άρθρο 4 υποχρεώνει τα συμβαλλόμενα μέρη να προβλέψουν στην εθνική νομοθεσία
περιορισμούς ή εξαιρέσεις στο δικαίωμα αναπαραγωγής, στο δικαίωμα διανομής, καθώς
και στο δικαίωμα διάθεσης στο κοινό, σύμφωνα με τις διατάξεις της Συνθήκης για την
Πνευματική Ιδιοκτησία, έτσι ώστε να διευκολυνθεί η διαθεσιμότητα των έργων σε αντί-
τυπα προσβάσιμης μορφής. Ο περιορισμός ή η εξαίρεση θα πρέπει να παρέχει τη δυ-
νατότητα μετατροπής που τυχόν απαιτείται για να καταστούν τα έργα προσβάσιμα στην
εναλλακτική μορφή. Τα συμβαλλόμενα μέρη μπορούν επίσης να προβλέψουν περιορισμό
ή εξαίρεση στο δικαίωμα δημόσιας εκτέλεσης με σκοπό να διευκολυνθεί η πρόσβαση σε
έργα για δικαιούχα πρόσωπα.
Για την εφαρμογή των περιορισμών ή εξαιρέσεων του άρθρου 4 επιτρέπεται σε εξουσιο-
δοτημένους φορείς, χωρίς την άδεια του δημιουργού ή άλλου δικαιούχου, να προβούν
στην παραγωγή ενός αντιτύπου σε προσβάσιμο μορφότυπο, να λαμβάνουν από άλλο