ΙΩΑΝΝΗΣ Κ. ΚΑΡΑΚΩΣΤΑΣ

75 / 84

Η Συνθήκη του Μαρακές για τα άτομα με προβλήματα όρασης
Δ. ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΥ 487
Η καθιέρωση περιορισμών ή εξαιρέσεων στα δικαιώματα περιουσιακής φύσης, καθώς και
η διασυνοριακή ανταλλαγή (εξαγωγή και εισαγωγή) προσβάσιμης μορφής αντιτύπων απο-
τελούν βασικές κατακτήσεις της Συνθήκης που χαρακτηρίστηκε ως το «Θαύμα του Μαρα-
κές»3. Πρόκειται για μια ιστορική συνθήκη που συνδέει την προστασία των δικαιωμάτων
του δημιουργού με τα ανθρώπινα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία στην ανάγνωση,
στην εκπαίδευση και στην έρευνα.
Η Συνθήκη του Mαρακές4 αποτελείται από το Προοίμιο και είκοσι δύο άρθρα από τα οποία
τα δώδεκα πρώτα προβλέπουν διατάξεις ουσιαστικού δικαίου, ενώ τα άρθρα 13-22 αφο-
ρούν διοικητικής φύσης ρυθμίσεις. Προβλέπονται επίσης δεκατρείς κοινές δηλώσεις.
ΙΙ. Οι βασικές διατάξεις
1. Προοίμιο
Στο Προοίμιο γίνεται αναφορά στην Παγκόσμια Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώ-
που, καθώς και στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με
Αναπηρίες5 και επιβεβαιώνεται η αρχή των ίσων ευκαιριών χωρίς διακρίσεις για τα άτομα
αυτά.
Αναγνωρίζεται ότι υπάρχουν εμπόδια σε βάρος των ατόμων με προβλήματα όρασης ή
ανάγνωσης με συνέπεια να περιορίζεται η ελευθερία έκφρασης, η αναζήτηση, λήψη και
μετάδοση πληροφοριών και ιδεών σε ισότιμη βάση, καθώς και η άσκηση του δικαιώματος
στην εκπαίδευση και έρευνα. Τονίζεται ότι τα άτομα με προβλήματα όρασης συναντούν με-
γάλη δυσκολία στην πρόσβαση σε δημοσιευμένα έργα και επισημαίνεται η ανάγκη, τόσο
για την αναγκαιότητα αύξησης του αριθμού των έργων σε προσβάσιμες μορφές, όσο και
για τη βελτίωση της κυκλοφορίας των έργων αυτών.
Αναγνωρίζεται ότι ο θετικός αντίκτυπος των νέων τεχνολογιών στη ζωή των ατόμων με
προβλήματα όρασης ή με άλλα προβλήματα ανάγνωσης εντύπων μπορεί να ενισχυθεί από
ένα βελτιωμένο νομικό πλαίσιο σε διεθνές επίπεδο και ότι παρά το γεγονός της θέσπισης
3. Βλ. Dan Pescod: The Miracle of Marrakesh - How the WIPO Treaty can help overcome the «book famine»
WIPO Magazine August 2013. Pedro Belchior and
Eduardo Magrani , The Blind treaty and the «Miracle of Marrakesh»
4. Για τη Συνθήκη του Μαρακές βλ. ενδεικτικά Τατιάνα-Ελένη Συνοδινού, Πνευματική ιδιοκτησία και άτομα με
αναπηρία, ALAI 20 χρόνια εφαρμογής του Ν 2121/1993 για την πνευματική ιδιοκτησία και τα συγγενικά δι-
καιώματα, Νομική Βιβλιοθήκη 2014, σ. 177- 190. Βασίλειος Αντωνιάδης , Η Συνθήκη για τη διευκόλυνση της
πρόσβασης σε εκτυπωμένα έργα ατόμων με προβλήματα όρασης και λοιπές αναπηρίες που σχετίζονται με
την έντυπη μορφή και ο Ν 2121/1993 ΧρΙΔ 2014,762-768. Jonathan Band, A User Guide to the Marrakesh
Treaty Mihaly Ficsor, Commentary to the Marrakesh Treaty on Accessible
Format Copies for the Visually Impaired,
5. Η Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες και το Πρωτόκολλο κυρώθηκαν με το Ν 4074/2012
(ΦΕΚ Α΄ 88/2012).