18 / 26
Το δικαίωμα αντιπαράθεσης στη νομολογία του ΕΔΔΑ
105
Σε αυτόν τον άξονα, το δικαίωμα του άρθρου 6 παρ. 3 δ΄ αφορά και σε άλλα απο-
δεικτικά μέσα εκτός από μάρτυρες, όπως έγγραφα
262
και εκθέσεις ειδικών. Στην
τελευταία μάλιστα περίπτωση εκτείνεται και σε έλεγχο της αξιοπιστίας αυτών
που συνέταξαν την έκθεση.
Β. Στάδιο διαδικασίας
To δικαίωμα ενεργοποιείται για το πρόσωπο που έχει την ιδιότητα του κατηγο-
ρουμένου στην ποινική διαδικασία. Το πότε αποκτά ένα πρόσωπο αυτή την ιδι-
ότητα δεν εξαρτάται από την άσκηση της ποινικής δίωξης κατά την εθνική νο-
μοθεσία, αλλά ερμηνεύεται αυτόνομα για τους σκοπούς της Σύμβασης. Ως κριτή-
ριο υιοθετείται κάθε επίσημη ενημέρωση ενός προσώπου ότι διερευνάται η τέλε-
ση αξιόποινης πράξης από αυτόν
263
. Η ενημέρωση λαμβάνει χώρα και όταν διε-
νεργούνται επαχθείς ανακριτικές πράξεις σε βάρος του προσώπου αυτού, όπως
έρευνες, κατασχέσεις ή σύλληψη.
To πεδίο εφαρμογής του άρθρου 6 καθορίζεται από τον σκοπό του που είναι κα-
ταρχάς να διασφαλίσει δίκαιη δίκη ενώπιον δικαστηρίου, χωρίς όμως αυτό να
σημαίνει ότι δεν ισχύει και στην προδικασία, αλλά απλώς ότι η έκταση προστα-
σίας πριν την επ’ ακροατηρίω διαδικασία εξαρτάται κάθε φορά από τον σκοπό
προστασίας των επιμέρους δικαιωμάτων
264
.
Το στάδιο της κύριας διαδικασίας είναι εκείνο στο οποίο καταρχάς εμφανίζονται
όλα τα αποδεικτικά μέσα παρουσία του κατηγορουμένου, ώστε να είναι δυνατή
η αντίκρουσή τους
265
. Η υποχρέωση του κράτους να διασφαλίσει τα δικαιώμα-
τα του κατηγορουμένου στην προδικασία, αν είναι προβλέψιμη μια εξέλιξη στην
κύρια διαδικασία που θα οδηγήσει σε μη δυνατότητα αντιπαράθεσής του με τον
μάρτυρα, εξαρτάται από τις περιστάσεις της υπόθεσης
266
.
262.
Γεώργιος Παπαγεωργίου κατά Ελλάδας
, 09.05.2003, παρ. 31 επ.,
Mirilashvili κατά Ρωσίας
,
11.12.2008, παρ. 158,
Insanov κατά Αζερμπαϊτζάν
, 14.03.2013, παρ. 162-63,
Khodorkovskiy
and Lebedev κατά Ρωσίας,
25.07.2013, παρ. 711 επ.
263.
Eckle κατά Γερμανίας,
15.07.1982, παρ. 73,
Deweer κατά Βελγίου
, 27.02.1980, παρ. 46,
Goll-
witzer,
ό.π., σελ. 81.
264.
Krausbeck,
ό.π., σελ. 89,
Imbrioscia κατά Ελβετίας
, 24.11.1993, παρ. 36 επ.,
John Murray κατά
Ηνωμένου Βασιλείου
, 08.02.1996, παρ. 62,
Pisano κατά Ιταλίας
, 27.07.2000, παρ. 27.
265.
Barbera, Messegue and Jabardo κατά Ισπανίας
, 06.12.1988, παρ. 78.
266. Το κυριότερο παράδειγμα είναι η απόφαση
Schatschaschwili κατά Γερμανίας
, 15.12.2015,
παρ. 157, αναλυτικά κατωτέρω σελ. 123 επ. Παράδειγμα τέτοιας περίπτωσης σε εθνικό επί-
πεδο, είναι η απόφαση του γερμανικού Ακυρωτικού που έκρινε ότι υπήρχε παραβίαση του
δικαιώματος αντιπαράθεσης στην περίπτωση που οι αρχές αμέλησαν να διορίσουν αυτε-
παγγέλτως συνήγορο στον κατηγορούμενο στην προδικασία ώστε να εξεταστεί μάρτυρας