18 / 32
Γεώργιος Δέλλιος
19
Παράλληλα όμως, από την αναπτυχθείσα για το πεδίο εφαρμογής του άρθρου 2
συζήτηση, διαγνώσθηκε ότι συχνά εμφανίζονται και περιπτώσεις αξιολογικής ανα-
ντιστοιχίας όπου, με βάση το γράμμα του νόμου, «
ο πελάτης εντάσσεται μεν στην
έννοια του τελικού αποδέκτη, χωρίς όμως στο πρόσωπό του να συντρέχουν άξι-
ες προστασίας καταστάσεις»
17
. Τούτο συμβαίνει ιδίως όταν ο πελάτης τυχαίνει να
διαθέτει
μεγάλη εμπειρία στο συγκεκριμένο είδος συναλλαγών
ή να έχει
οικονομική
επιφάνεια και οργανωτική υποδομή
τέτοια, ώστε να μπορεί πράγματι να διαπραγ-
ματευθεί
ισότιμα
τους όρους της σύμβασης με τον προμηθευτή του, καλύπτοντας
την απόσταση γνώσης που κανονικά θα τον χώριζε από αυτόν
18
. Σε τέτοιες περι-
πτώσεις κρίθηκε ότι είναι αναγκαία η διορθωτική επέμβαση του δικαστή.
Όσον αφορά στα μέσα της διορθωτικής αυτής παρέμβασης η κρ. γν. -ιδιαιτέρως
μάλιστα στο πεδίο της ευθύνης για την παροχή επενδυτικών συμβουλών- υποστη-
ρίζει ότι
η προσαρμογή της έννοιας του καταναλωτή στις ρυθμιστικές ανάγκες δεν
μπορεί να επιτευχθεί παρά με κατάλληλο χειρισμό της κατάχρησης δικαιώματος
(ΑΚ 281)
19
. Εδώ δηλαδή, με την παραδοχή
ένστασης
που μπορεί να υποβάλει κατ’
ΑΚ 281 η ΕΠΕΥ για καταχρηστική επίκληση της ιδιότητας του καταναλωτή από
τον αντίδικό της έμπειρο, καλά οργανωμένο και με μεγάλης αξίας χαρτοφυλάκιο
επενδυτή, ο οποίος εγείρει αξίωση για ανόρθωση της επενδυτικής του ζημίας, βα-
σισμένη στο άρθρο 8 του Ν 2251/1994. Έτσι λ.χ. κρίθηκε ότι «
η επίκληση (της ιδι-
ότητας του καταναλωτή εκ μέρους) ιδιωτών επενδυτών, οι οποίοι, με γνώση και
εμπειρία της αγοράς και σημαντική οικονομική επιφάνεια, ασχολούνται συστημα-
τικά με συναλλαγές υψηλής οικονομικής αξίας, αποβαίνει καταχρηστική, (διότι) οι
ανωτέρω υπερβαίνουν κατά πολύ το πρότυπο του μέσου αποταμιευτή ή επενδυτή
και εμφανίζονται ως γνώστες του οικείου συναλλακτικού κύκλου»
20
.
Ωστόσο, όπως έχει αναδείξει η θεωρία ήδη στο πεδίο του άρθρου 2 Ν 2251/1994,
η θεώρηση της ΑΚ 281 ως αποκλειστικού μέσου διορθωτικής παρέμβασης στις
περιπτώσεις αυτές, εμφανίζει αδυναμίες:
Πρώτον
, διότι η ένσταση της ΑΚ 281
αποτελεί από τη φύση της μια εξαιρετική δικαιοθετική βάση που προορίζεται
αποκλειστικά για εξατομικευμένη συσταλτική αντιμετώπιση εξόφθαλμα άδικων
περιπτώσεων. Και,
δεύτερον
, διότι η θεώρηση αυτή δεν διακρίνει επαρκώς με-
ταξύ της εξαιρετικής αυτής βάσης και της δυνατότητας που παρέχει η αρχή της
συναλλακτικής καλής πίστης (ΑΚ 288, 197-198, 200, 281) για
γενικευμένη τε-
λολογική παρέμβαση
του δικαστή στο πεδίο εφαρμογής μιας προστατευτικής
διάταξης, όπως και αυτής του άρθρου 8 Ν 2251/1994, με τη μορφή της
τελολο-
γικής συστολής
της. Με δυο λόγια, ενώ η κατ’ ΑΚ 281 ένσταση προϋποθέτει
κα-
τάφαση της ιδιότητας του καταναλωτή
, της οποίας γίνεται in concreto καταχρη-
17. Bλ.
Δέλλιο,
ΓΟΣ² (2013), αρ. 154-156.
18. Έτσι
Δέλλιος,
ΓΟΣ² (2013), αρ. 154· ομοίως ΟλΑΠ 13/2015, ΧρΙΔ 2015, 675 (677).
19. Βλ.
Αυγητίδη,
ό.π., σ. 890 αρ.70 και παραπάνω σημ. 11.
20. ΕφΑθ 1309/2012, ΕλλΔνη 2012, 818 (820)· ΕφΑθ 1159/2012, ΔΕΕ 2012, 676· ΕφΘεσ
312/2012, ΕλλΔνη 2012, 1376 (1377)· ΕφΛάρ 806/2010, ΕπισκΕΔ 2011, 461 (465).