ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

Γεώργιος Δέλλιος

νείζεται για κάλυψη ιδιωτικών αναγκών του, ενώ ως επαγγελματίας επενδυτής

μπορεί να θεωρηθεί και εκείνος που επενδύει για διατήρηση ή και επαύξηση της

τρέχουσας αξίας των ιδιωτικών του αποταμιεύσεων, αρκεί να εμφανίζει συχνό-

τητα συναλλαγών και μέγεθος χαρτοφυλακίου τέτοιο, που να υποδηλώνει γνώ-

ση και εμπειρία στο είδος των συναλλαγών αυτών.

Και,

δεύτερον

, διότι η ίδια ΟλΑΠ 13/2015 συνεχίζει τη διάγνωσή της, τονίζο-

ντας ότι, για την αποφυγή ακροτήτων, ενδείκνυται «

η εφαρμογή του άρθρου

281 ΑΚ, μετά από υποβολή σχετικής ένστασης από την τράπεζα, κάθε φορά που

η επίκληση της ιδιότητας του καταναλωτή εμφανίζεται ως καταχρηστική, όπως

συμβαίνει όταν ο δανειολήπτης δεν υφίσταται έλλειμμα αυτοπροστασίας, διότι

διαθέτει εμπειρία στο συγκεκριμένο είδος συναλλαγών ή έχει τέτοια οικονομική

επιφάνεια και οργανωτική υποδομή, ώστε να μπορεί να διαπραγματευθεί ισότι-

μα τους όρους της δανειακής του σύμβασης

. Άρα η ΟλΑΠ αναγνωρίζει μεν το

ενδεχόμενο αξιολογικής αναντιστοιχίας στο υποκειμενικό πεδίο εφαρμογής του

άρθρου 2 Ν 2251/1994, προτείνει όμως ως μοναδικό μέσο διορθωτικής παρέμ-

βασης την παραδοχή της ένστασης της ΑΚ 281. Και τούτο, διότι προφανώς εκτι-

μά ότι το πεδίο των τραπεζικών πιστωτικών συναλλαγών δεν προσφέρεται για

διάγνωση ολόκληρων κατηγοριών δανειοληπτών για τις οποίες να είναι δυνατή

η εκ των προτέρων παραδοχή ανυπαρξίας ουσιαστικών αναγκών προστασίας,

άρα και η συνδρομή λόγου για γενικευμένη τελολογική συστολή του γενικού

ορισμού του καταναλωτή. Το αντίθετο ακριβώς συμβαίνει, όπως είδαμε, σε σχέ-

ση με το υποκειμενικό πεδίο εφαρμογής του άρθρου 8 ειδικά στις επενδυτικές

συναλλαγές, όπου ο ίδιος ο νομοθέτης έχει προβλέψει το ενδεχόμενο αξιολο-

γικών αντινομιών και έχει προνοήσει για την αντιμετώπισή τους, επιτρέποντας

την καταφυγή στην ένσταση της ΑΚ 281 μόνο σε οριακές περιπτώσεις.

Με τις παραδοχές αυτές, λοιπόν, έχω τη γνώμη ότι εξυπηρετείται καλύτερα η

ασφάλεια του δικαίου στο πεδίο της ευθύνης από επενδυτικές συμβουλές και δι-

ατηρείται η συνοχή του εσωτερικού συστήματος της έννομης τάξης μας, χωρίς

αναπάντητα κενά ως προς την αξιολογική του συνέπεια.

Μια τελευταία ιδιαιτερότητα που θα ήθελα να επισημάνω έχει σχέση με αυτό

που ο αγαπητός συνάδελφος και μεθεπόμενος ομιλητής Αντώνης Καραμπατζός,

σε πρόσφατο έργο του, χαρακτηρίζει ως «πρότυπο αναγκαστικής επιλογής του

προστατευομένου»

. Πρόκειται για τη γενικότερη σκέψη, ότι προβλήματα πλη-

ροφοριακής ασυμμετρίας, όπως εμφανίζονται και στο θέμα που μόλις ανέπτυξα,

θα μπορούσαν ίσως να αντιμετωπισθούν αποτελεσματικότερα εάν ο νόμος πα-

ρείχε στον καταναλωτή τη δυνατότητα επιλογής μεταξύ μιας σύμβασης με αυξη-

μένες ή μιας σύμβασης με λιγότερες εγγυήσεις προστασίας (λ.χ. να επιλέξει με-

29. Έτσι ΟλΑΠ 13/2015, ΧρΙΔ 2015, 675 (677):

30. Βλ.

Καραμπατζό,

Ιδιωτική αυτονομία και προστασία του καταναλωτή. Μια συμβολή στην

συμπεριφορική οικονομική ανάλυση του Δικαίου (2016), αρ. 398 επ., 485 επ.