ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

Ευθύνη από επενδυτικές συμβουλές - ιδίως η ιδιότητα του επενδυτή ως καταναλωτή

στική επίκληση από τον αιτούμενο προστασία, η δυνατότητα τελολογικής συ-

στολής του γενικού ορισμού του καταναλωτή

μπορεί να

αρνηθεί την ιδιότητα

αυτή σε μια ολόκληρη κατηγορία συναλλασσομένων και συναλλαγών,

η οποία

εμφανίζει αξιολογική αναντιστοιχία προς τον σκοπό της προστατευτικής διάτα-

ξης

. Η δεύτερη αυτή δυνατότητα, λοιπόν, εφόσον πράγματι τα επιχειρήματα

που τη στηρίζουν είναι

γενικεύσιμα σε κάθε παρόμοια πλοκή πραγματικών δε-

δομένω

ν, έχει χαρακτήρα τακτικού -και όχι εξαιρετικού- μέσου διόρθωσης, διε-

νεργείται δε αυτεπαγγέλτως και όχι μόνο κατόπιν ενστάσεως, προάγοντας έτσι

τη νομολογιακή ομοιομορφία και την ασφάλεια του δικαίου.

Μεταφέροντας τις διαγνώσεις αυτές στο ζήτημα που μας ενδιαφέρει εν προκειμέ-

νω, αυτό που πρέπει να αναζητηθεί είναι

αν υπάρχει κάποια ή κάποιες κατηγορίες

επενδυτών και επενδύσεων που, από τη φύση τους, εμφανίζουν μικρότερες ανά-

γκες προστασίας, τέτοιες που να παύουν να ανταποκρίνονται αξιολογικά στον ει-

δικό προστατευτικό σκοπό του άρθρου 8 Ν 2251/1994

. Αρωγός στην αναζήτη-

ση αυτή έρχεται το ειδικό δίκαιο της κεφαλαιαγοράς, στο οποίο η διαφοροποίη-

ση των αναγκών παροχής προστασίας στους επενδυτές, με τη θέσπιση ειδικών

κανόνων επαγγελματικής συμπεριφοράς των ΕΠΕΥ απέναντί τους, αποτυπώνε-

ται στη διάκριση των επενδυτών σε «

ιδιώτες

» και «

επαγγελματίες

» επενδυτές

η οποία εισάγεται στο άρθρο 19 της Οδηγίας 2004/39 (Μifid I) και τα αντίστοιχα

άρθρα 6-7 του Ν 3606/2007, διατηρείται δε αναλλοίωτη και στην Οδηγία 2014/65

(Μifid IΙ) που θα ισχύσει από 3.1.2017. Έτσι, ως προς τις υποχρεώσεις αξιολό-

γησης, πληροφόρησης και προειδοποίησης των επενδυτών για τους κινδύνους

στους οποίους εκτίθενται, καθιερώνονται

δύο επίπεδα προστασίας

, ένα αυστηρό

με έντονη προστασία για τους

ιδιώτες

επενδυτές και ένα πολύ ηπιότερο για την

παροχή υπηρεσιών των ΕΠΕΥ προς

επαγγελματίες

επενδυτές

Προσοχή, όμως: Η διάκριση μεταξύ «επαγγελματία» και «ιδιώτη» στο δίκαιο

της κεφαλαιαγοράς δεν ταυτίζεται με την αντίστοιχη διάκριση που καθιερώνει ο

στενός ορισμός του καταναλωτή στα άρθρα 3, 4-4θ και 9 επ. Ν 2251/1994, ορί-

ζοντας ως καταναλωτή το φυσικό πρόσωπο που ενεργεί για κάλυψη ιδιωτικών

αναγκών του. Αντιθέτως, το άρθρο 2 παρ. 7-8 Ν 3606/2007 καθώς και οι αντί-

στοιχες διατάξεις των Οδηγιών Μifid απομακρύνονται από τα τυπικό κριτήριο

του είδους της καλυπτόμενης ανάγκης, ιδιωτικής ή επαγγελματικής, και νομο-

θετούν ουσιαστικά κριτήρια

. Συγκεκριμένα ορίζουν ως επαγγελματία επενδυ-

τή (professional client) εκείνον, ο οποίος «

διαθέτει την πείρα, τις γνώσεις και

21. Για τα όρια απόδοσης των μεθόδων αυτών στο συγκεκριμένο ζήτημα, βλ.

Δέλλιο,

Προ-

στασία Ι (2005), σ. 110-117 και σ. 48 (σημ. 149).

Σταθόπουλο,

ΧρΙΔ 2010, 497 (499).

Πελλένη-Παπαγεωργίου,

ΧρηΔικ 2009, 224 (233).

Χριστοπούλου,

ΔΕΕ 2009, 703/4.

την

Ίδια,

ΧρΙΔ 2006, 767.

Μπεχλιβάνη,

ΧρΙΔ 2006, 952.

Δωρή

, ΝοΒ 2004, 729 (748 επ.).

22. Βλ.

Αυγητίδη,

σε Αλεξανδρίδου (επιμ.) ΔΠρΚατ² (2016), σ. 879 επ. αρ. 39-63.

23. Βλ. σχετ.

Αυγητίδη,

ό.π., σ. 889 αρ. 65-67.

24. Βλ.

Αυγητίδη,

ό.π., σ.888/9 αρ. 64.