ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

Ευθύνη από επενδυτικές συμβουλές - ιδίως η ιδιότητα του επενδυτή ως καταναλωτή

συναλλαγών

ο ίδιος ο νομοθέτης

έχει προβλέψει το ενδεχόμενο αξιολογικών αντι-

νομιών και έχει προνοήσει ρητά για την αντιμετώπισή τους. Έτσι το περιθώριο κα-

ταφυγής στην ένσταση της ΑΚ 281, για καταχρηστική επίκληση της ιδιότητας του

καταναλωτή από τον αντισυμβαλλόμενο της ΕΠΕΥ, θα πρέπει να περιορισθεί μόνο

σε περιπτώσεις που ανήκουν στην κατηγορία των ιδιωτών επενδυτών

, όπως

αυτή οριοθετείται από το δίκαιο της κεφαλαιαγοράς.

Εκ πρώτης όψεως ανακύπτει βέβαια ερώτημα για

ενδεχόμενη ασυνέπεια

του πο-

ρίσματος αυτού σε σχέση με τις διαγνώσεις που έχουν παγιωθεί για το πεδίο

εφαρμογής του άρθρου 2 Ν 2251/1994, το οποίο υπάγεται στον ίδιο γενικό ορισμό

του καταναλωτή, όπως και το άρθρο 8: Πράγματι, αναφορικά με την εφαρμογή

του άρθρου 2 για τους καταχρηστικούς ΓΟΣ στις τραπεζικές πιστωτικές συμβά-

σεις, η ΟλΑΠ 13/2015 κατέληξε πρόσφατα ότι «

οι συνήθεις τραπεζικές υπηρεσίες,

μεταξύ των οποίων και η χορήγηση δανείων και πιστώσεων, απευθύνονται πάντο-

τε στον τελικό τους αποδέκτη, αποκλείοντας το στάδιο της περαιτέρω μεταβίβα-

σής τους…, ακόμη και αν αυτός είναι έμπορος ή επαγγελματίας και χρησιμοποιεί

αυτές για την ικανοποίηση επιχειρηματικών ή επαγγελματικών του αναγκών… Έτσι

υπάγονται στην προστασία του Ν 2251/1994

(εννοεί το άρθρο 2)

όχι μόνο οι τρα-

πεζικές υπηρεσίες που από τη φύση τους απευθύνονται σε ιδιώτες πελάτες για την

εξυπηρέτηση προσωπικών τους αναγκών, αλλά και αυτές που απευθύνονται σε

επαγγελματίες, όπως η χορήγηση… πιστώσεων για την εξυπηρέτηση επαγγελμα-

τικών… αναγκών

. Ως εδώ θα μπορούσε πράγματι να παρατηρήσει κανείς μια

ασυνέπεια σε σχέση με το προηγούμενο συμπέρασμά μας για το άρθρο 8: Ενώ

και τα δύο άρθρα (2 και 8) υπάγονται στον ίδιο γενικό ορισμό του καταναλωτή

του άρθρου 1 παρ. 4α, πως δικαιολογείται ότι στο μεν άρθρο 2 καταλήγουμε να

προστατεύεται και ο επαγγελματίας δανειολήπτης ενώ στο άρθρο 8 μόνον ο ιδιώ-

της επενδυτής; Η απάντηση είναι μάλλον απλή και έχει δύο σκέλη:

Πρώτον

, διότι, όπως ήδη αναφέρθηκε, οι διακρίσεις μεταξύ επαγγελματία και

ιδιώτη

δανειολήπτη,

αφενός, και επαγγελματία και ιδιώτη

επενδυτή,

αφετέ-

ρου, δεν είναι ταυτόσημες και δεν περιλαμβάνουν κατ’ ανάγκη τα ίδια πρόσω-

πα: Η πρώτη διάκριση οφείλεται στη διαφορά διατύπωσης μεταξύ του ευρέως

γενικού και του στενού ειδικότερου ορισμού του καταναλωτή που απαντάται σε

αρκετές επιμέρους διατάξεις του Ν 2251/1994 και στις αντίστοιχες ενωσιακές

Οδηγίες. Αντιθέτως η δεύτερη διάκριση γίνεται μόνο στο ειδικό δίκαιο της κε-

φαλαιαγοράς χωρίς να υπάρχει κάποια γενικότερη πράξη του παράγωγου ενω-

σιακού δικαίου για την ευθύνη του παρέχοντος υπηρεσίες, αφού η σχετική Πρό-

ταση Οδηγίας του 1992, που έδωσε το έναυσμα για τη θέσπιση της ρύθμισης του

άρθρου 8 Ν 2251/1994, δεν έφθασε ποτέ να μετατραπεί σε Οδηγία. Έτσι λ.χ. ως

επαγγελματίας δανειολήπτης δεν μπορεί ποτέ να χαρακτηρισθεί εκείνος που δα-

27. Έτσι κατ’ αποτέλεσμα και

Αυγητίδης,

σε Αλεξανδρίδου (επιμ.) ΔΠρΚατ² (2016), σ. 897/8 αρ. 86.

28. Βλ. ΟλΑΠ 13/2015, ΧρΙΔ 2015, 675 (676/7). Για την εν λόγω απόφαση βλ.

Πουρνάρα,

ΕφΑΔ 2015, 1065 επ.