26 / 32
Αντώνης Καραμπατζός
27
Collective Action Clauses)
5
, η οποία μετέτρεψε το κούρεμα σε υποχρεωτικό
για τους ανωτέρω ομολογιούχους. Πιο συγκεκριμένα, θεσπίσθηκε μονομερής-
αναδρομική εισαγωγή ρητρών συλλογικής δράσης (CACs), βάσει των οποίων
παρεχόταν η δυνατότητα λήψης αποφάσεων στο πλαίσιο συνέλευσης των ομο-
λογιούχων (για την αποδοχή των CACs και της πρότασης του Δημοσίου για την
ανταλλαγή των ομολόγων) με βάση πλειοψηφία των 2/3 και απαρτία του 1/2·
τις αποφάσεις της πλειοψηφίας ήταν υποχρεωμένη να ακολουθήσει η μειοψη-
φία και έτσι παρήχθη δέσμευση όλων των πιστωτών από το αποτέλεσμα της
ψηφοφορίας. Το 5,2% της ονομαστικής αξίας των τίτλων (9,3 δισ. €) αρνήθη-
κε ρητώς την πρόταση ανταλλαγής του Δημοσίου και το 9% (15,9 δισ. €) δεν
συμμετείχε στην διαδικασία (
hold-out creditors
)· έτσι, το σύνολο των μη συ-
ναινούντων ομολογιούχων ανήλθε σε ποσοστό περίπου 14,2% (25,2 δισ. €),
με την ενεργοποίηση δε των CACs «συμμετείχαν» και αυτοί στην ανταλλαγή.
Οι υπόλοιποι ομολογιούχοι είτε συνήνεσαν ρητώς στην ανταλλαγή (82,7% της
ονομαστικής αξίας των τίτλων) –θα δούμε όμως κατωτέρω υπό ποιους ειδικό-
τερους όρους συνέβη αυτό– είτε υπήχθησαν σ’ αυτήν λόγω προϋφιστάμενων
ρητρών συλλογικής δράσης
6
.
Συνολικά, η αναδιάρθρωση αυτή μείωσε την ονομαστική αξία του ελληνικού
χρέους περίπου κατά 106 δισ. € (περίπου 50% του ΑΕΠ). Εξίσου σημαντικό
όμως είναι ότι με το PSI
βελτιώθηκαν ουσιωδώς οι επιμέρους όροι δανει-
σμού της χώρας μας, κυρίως οι λήξεις των ομολόγων και το επιτόκιο
. Οι
παραμετρικές αυτές αλλαγές επηρεάζουν θετικά την
αποτίμηση του Ελληνι-
κού δημοσίου χρέους σε όρους παρούσας αξίας (
present value
)
: Όπως έχει
ορθώς υπογραμμισθεί
7
, ένα χρέος 1.000 € εξοφλητέο σε περίοδο 3 ετών με
επιτόκιο 6% δεν έχει την ίδια παρούσα αξία με ένα χρέος 1.000 € εξοφλητέο σε
περίοδο 40 ετών και με επιτόκιο 1%, παρά το γεγονός ότι αμφότερα έχουν την
ίδια ονομαστική αξία· το Ελληνικό δημόσιο χρέος, μετά το PSI και το πρόγραμ-
μα επαναγοράς των ομολόγων που ακολούθησε (
debt buy-back
ή
PSI plus
,
που δεν εξετάζεται στο πλαίσιο της παρούσης μελέτης), καταδεικνύει ακρι-
βώς την σημασία της ανωτέρω διάκρισης, καθώς έχει μακρά περίοδο λήξης
και εντυπωσιακά χαμηλό μέσο επιτόκιο και, συνεπώς,
περιορισμένο ετήσιο
κόστος εξυπηρέτησης
, δεδομένου ότι οι ετήσιοι τόκοι είναι σήμερα μειωμένοι
κατά 60% σε σχέση με το 2010, οι δε μέσες ετήσιες δαπάνες για τόκους
μέχρι
5. Εκτενώς σχετ.
Τσιμπανούλης
, εν: Τιμ.Τόμ. Δρυλλεράκη (2015), σ. 303 επ.·
Μιχαλόπου-
λος
, ΔΕΕ 2016, 315 επ.·
Παυλίδης
, Οι Ρήτρες Συλλογικής Δράσης στις κρατικές ομολογι-
ακές εκδόσεις, ΔΕΕ 2010, 769 επ.
6. Βλ. σχετ. και
Καλαμπούκα-Γιαννοπούλου
, ΔΕΕ 2012, 1007.
7.
Βενιζέλος
, εφημ. «Η Καθημερινή» της 15.5.2016, σ. 20.