ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ

ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ: Η θέσπιση δημοσιονομικών κανόνων και η σύσταση δημοσιονομικών θεσμών

534

μία «δέσμη έξι μέτρων»

854

, γνωστή ως “Six-Pack”, με σκοπό την ενίσχυση του δημο-

σιονομικού συντονισμού των κρατών μελών, ενώ ενισχύθηκε με τη «δέσμη δύο μέ-

τας και Ανάπτυξης – ακρογωνιαίος λίθος της οικονομικής πολιτικής της ΟΝΕ», στον τόμο

Δ. Τσάτσου και Ξ. Κοντιάδη, Η ευρωπαϊκή Ένωση μετά την συνθήκη του Άμστερνταμ, 2000,

σελ.124 κ.ε., Μπάρμπας Ν., «Η εφαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης από

δημοσιονομική άποψη – Η περίπτωση της Ελλάδας», Δ.Φ.Ν. 1338/2006, σελ.87 κε.

854. Η πρώτη Δέσμη της Οικονομικής Διακυβέρνησης («δέσμη έξι μέτρων») που τέθηκε σε εφαρ-

μογή στις 13 Δεκεμβρίου 2011 μεταρρυθμίζει και τροποποιεί τους κανόνες του Συμφώνου

Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Το τροποποιημένο ΣΣΑ προβλέπει τα βασικά μέσα για την επι-

τήρηση των δημοσιονομικών πολιτικών των κρατών μελών (προληπτικό σκέλος) και την

αποκατάσταση των υπερβολικών ελλειμμάτων (διορθωτικό σκέλος). Ο σκοπός του προ-

ληπτικού σκέλους είναι να διασφαλίσει τα υγιή δημόσια οικονομικά, μέσω της πολυμερούς

εποπτείας που βασίζεται στο άρθρο 121 της ΣΛΕΕ. Ο τροποποιημένος Κανονισμός αριθ.

1466/97 και ο νέος Κανονισμός αριθ. 1173/2011 αποτελούν τη θεμελίωση στο παράγωγο δί-

καιο. Η διαδικασία αυτή περιλαμβάνει ορισμένα στάδια, δηλαδή την υποβολή φακέλου από

το κράτος, την αξιολόγηση, τη Γνωμοδότηση, την παρακολούθηση, την έγκαιρη προειδο-

ποίηση, και την επιβολή κυρώσεων. Στο πλαίσιο της πολυμερούς εποπτείας που προβλέπει

το άρθρο 121 της ΣΛΕΕ, τον Απρίλιο κάθε χρόνου, κάθε κράτος μέλος οφείλει να υποβάλλει

προς την Επιτροπή και το Συμβούλιο ένα πρόγραμμα σταθερότητας (στην περίπτωση των

κρατών μελών της ευρωζώνης) ή ένα πρόγραμμα σύγκλισης (στην περίπτωση των κρατών

μελών εκτός ευρωζώνης). Τα προγράμματα σταθερότητας πρέπει να περιλαμβάνουν, μετα-

ξύ άλλων, τον ΜΔΣ, την πορεία προσαρμογής σε αυτόν, καθώς και ανάλυση σεναρίων που

θα εξετάζουν τα αποτελέσματα των αλλαγών στις βασικές οικονομικές προβλέψεις της δη-

μοσιονομικής κατάστασης. Η βάση των υπολογισμών πρέπει να είναι τα πλέον πιθανά μα-

κροδημοσιονομικά (ή πιο συνετά) σενάρια. Τα προγράμματα αυτά δημοσιοποιούνται. Στη

συνέχεια, το Συμβούλιο, με βάση αξιολόγηση της Επιτροπής και της Οικονομικής και Δημο-

σιονομικής Επιτροπής (ΟΔΕ) εξετάζει τα προγράμματα. Ειδικότερα, εξετάζεται η πρόοδος

που σημειώνεται για την επίτευξη του ΜΔΣ. Ένα νέο στοιχείο στο τροποποιημένο ΣΣΑ εί-

ναι η ρητή εξέταση της εξέλιξης των δαπανών στην αξιολόγηση. Να σημειωθεί ότι η υποβο-

λή και η αξιολόγηση των ΠΣΣ αποτελούν τμήματα του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, το οποίο εί-

ναι μια ευρύτερη διαδικασία συντονισμού των οικονομικών πολιτικών εντός της Ευρωπαϊ-

κής Ένωσης και το οποίο περιλαμβάνει το προληπτικό σκέλος του ΣΣΑ. Ακολούθως, με βάση

σύσταση της Επιτροπής και κατόπιν διαβούλευσης με την ΟΔΕ, το Συμβούλιο εγκρίνει γνω-

μοδότηση σχετικά με το πρόγραμμα. Στη γνωμοδότησή του, το Συμβούλιο μπορεί να ζητή-

σει από τα κράτη μέλη να προβούν σε προσαρμογή του προγράμματος. Η γνώμη αποτελεί

αναπόσπαστο μέρος των ειδικών ανά χώρα συστάσεων που εξέδωσε το Συμβούλιο στο τέ-

λος του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Η Επιτροπή και το Συμβούλιο παρακολουθούν την εφαρμο-

γή των ΠΣΣ. Σε περίπτωση σοβαρών αποκλίσεων από την πορεία προσαρμογής του ΜΔΣ,

η Επιτροπή απευθύνει προειδοποίηση στο οικείο κράτος μέλος, σύμφωνα με το άρθρο 121,

παράγραφος 4 της ΣΛΕΕ (άρθρα 6 και 10 του τροποποιημένου Κανονισμού 1466/97). Η προ-

ειδοποίηση αυτή διατυπώνεται υπό μορφή σύστασης του Συμβουλίου, με την οποία ζητείται

από το οικείο κράτος μέλος να προβεί στις αναγκαίες προσαρμογές πολιτικής. Για τα κρά-

τη μέλη της ευρωζώνης, το τροποποιημένο ΣΣΑ προβλέπει, επίσης, τη δυνατότητα επιβολής

κυρώσεων υπό μορφή πραγματοποίησης τοκοφόρου κατάθεσης που αντιστοιχεί στο 0,2%

του ΑΕΠ του προηγουμένου έτους, εφόσον το οικείο κράτος μέλος δεν λαμβάνει τα ανα-

γκαία μέτρα προσαρμογής. Προβλέπονται επίσης και πρόστιμα σε περίπτωση παραποίησης

των στοιχείων σχετικά με το χρέος ή το έλλειμμα. Αναφορικά με το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, βλ.

Milionis N., “Le semestre européen”, GFP No1-2016 / Jenvier-Février 2016, p. 124-130 και την

πλούσια βιβλιογραφία. Αναφορικά με το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, βλ. Milionis N., “Le semestre

européen”, GFP No1-2016/Janvier-Février 2016, p. 124-130 βλ. και την πλούσια βιβλιογραφία.