ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

ΕΝΝΟΙΑ, ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΚΥΡΟΣ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

τήτων υπηρεσιών, όπως είναι αντίστοιχα η περίπτωση της σχέσης του ξεναγού

και

του εκτελωνιστή

Σε τέτοιες περιπτώσεις νομοθετικού χαρακτηρισμού των συμβατικών σχέσεων

ενδεχομένως προκύπτει

ζήτημα συνταγματικότητας των σχετικών διατάξεων

, δε-

δομένου ότι με τις ρυθμιστικές αυτές παρεμβάσεις δεν αποκλείεται να περιορίζεται

ανεπίτρεπτα η συναλλακτική ελευθερία και να συντρέχουν οι όροι παραβίασης των

διατάξεων του άρθρου 5 §§ 1 και 3 του Συντάγματος

, ενώ, παράλληλα, δημιουρ-

γείται σοβαρό πρόβλημα παραβίασης των άρθρων 26 § 3 και 87 § 2 Συντ. από τα

46. Κατά τη διάταξη του άρθρου 37 του Ν 1545/1985, εισάγεται αμάχητο τεκμήριο περί του χα-

ρακτηρισμού της σχέσης εργασίας των ξεναγών ως «εξαρτημένης εργασίας». Η διάταξη αυτή

προβλέπει: «

Ξεναγοί που έχουν την προβλεπόμενη άδεια εξασκήσεως του επαγγέλματος του

ξεναγού και συμβάλλονται με τουριστικά-ταξιδιωτικά γραφεία, με μέλη της ένωσης εφοπλι-

στών επιβατηγών πλοίων και με τουριστικά γραφεία του εξωτερικού άμεσα ή με παραρτή-

ματα-πρακτορεία τους στην Ελλάδα, για την πραγματοποίηση τουριστικών προγραμμάτων,

που εκείνα οργανώνουν, συνδέονται με σχέση εξαρτημένης εργασίας και υπάγονται στις σχε-

τικές διατάξεις της ελληνικής εργατικής νομοθεσίας ως προς τις σχέσεις τους με τους εργοδό-

τες τους

». Το άρθρο 37 Ν. 1545/1985 δεν εφαρμόζεται σε ξεναγούς, οι οποίοι είναι νόμιμα

εγκατεστημένοι σε άλλα κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και παρέχουν υπηρεσίες στην

ελληνική επικράτεια σύμφωνα με τον τίτλο II του π.δ. 38/2010 «Προσαρμογή της ελληνικής

νομοθεσίας στην Οδηγία 2005/36/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου

της 7ης Σεπτεμβρίου 2005 σχετικά με την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων» (άρ-

θρο 1 της ΚΥΑ 1597/2011, ΦΕΚ 108/Β/03.02.2011). Για το επάγγελμα των ξεναγών βλ. επίσης

ΑΠ 1365/1990 EEργΔ 50, 1991, 283, ΑΠ 1494/1991 EEργΔ 52, 1993, 158, Oλ ΣτE 357/1992

EEργΔ 51, 1992, 468, που θεώρησε συνταγματική τη διάταξη του άρθρου 37 Ν 1545/1945.

47. Στην περίπτωση των εκτελωνιστών, η διάταξη του άρθρου 13 § 1 περ. ζ’ Ν 718/1977, πριν

να καταργηθεί με την περίπτωση 12 της υποπαραγράφου Ε.5. του άρθρου πρώτου του Ν.

4093/2012, επέβαλε ότι το επάγγελμα του εκτελωνιστή πρέπει να ασκείται ως ελεύθε-

ρο επάγγελμα.

48. Ειδικότερη περίπτωση τέτοιου νομοθετικού χαρακτηρισμού της σχέσης συνιστούν και οι δι-

ατάξεις των άρθρων 85, 108 § 3 και 113 §§ 4 και 5 Ν 2725/1999, με τις οποίες χαρακτηρίζο-

νται οι σχέσεις των αμειβομένων αθλητών ή των επαγγελματιών αθλητών ως εξαρτημένης

εργασίας. Για τα σχετικά προβλήματα που είχαν δημιουργηθεί υπό το προηγούμενο νομοθε-

τικό καθεστώς βλ.

Παπαϊωάννου Α.

, Η νομοθετική παρέμβαση στη διάκριση μεταξύ εξηρτη-

μένης εργασίας και παροχής ανεξαρτήτων υπηρεσιών. Προβλήματα συνταγματικότητα του Ν

1958/1991 περί αθλητισμού, ΕΕργΔ 52, 1993, σελ. 345 επ. Βλ. και ΑΠ 1366/2013 ΕΕργΔ 73,

2014, 464, που αναφέρεται στην εργασιακή σχέση επαγγελματία ποδοσφαιριστή.

49. Πάντως στην περίπτωση του ανωτέρω αναφερθέντος άρθρου 37 Ν 1545/1985 κρίθηκε δι-

καστικώς ότι η διάταξη αυτή είναι σύμφωνη με το Σύνταγμα και ειδικότερα ότι δεν αντίκει-

ται στο άρθρο 5 παράγρ. 1 και 3 αυτού (Ολ ΣτΕ 357/1992 ΕΕργΔ 51, 1991, 468 = ΝοΒ 40,

1992, 1102 = ΤοΣ 1/1992, 115 με σημείωμα Δ. Γρατσία, ΣτΕ 5302/1995 ΕΑΕΔ 1996, 366 =

ΕΕΕυρΔ 1996, 975 με παρατηρήσεις Ταρασίδου). Είχαν επίσης προηγηθεί αποφάσεις των

πολιτικών δικαστηρίων οι οποίες, ανεξαρτήτως του άρθρου 37 Ν 1545/1985, είχαν χαρα-

κτηρίσει την εργασιακή σχέση του ξεναγού ως σχέση εξαρτημένης εργασίας (Βλ. και ΑΠ

1365/1990 ΕΕργΔ 50, 1991, 327 =ΔΕΝ 48, 1992, 484, ΑΠ 1494/1991, ΕΕργΔ 52, 1993,

158, ΑΠ 800/1995 αδημοσίευτη, ΕφΑθ 1558/1982 ΕΕργΔ 1, 12/1982, 453, ΠολΠρΡόδου

318/1988 ΕΑΕΔ 22, 1988, 870).