ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

ΕΝΝΟΙΑ, ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΚΥΡΟΣ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Τα στοιχεία αυτά δεν είναι απαραίτητο να συντρέχουν ταυτόχρονα σε κάθε ερ-

γασιακή σχέση προκειμένου να χαρακτηρισθεί αυτή ως εξαρτημένη, ούτε είναι δυ-

νατόν να ιεραρχηθούν κατά σπουδαιότητα με τρόπο αυστηρό. Και τούτο γιατί με

σχέση εξαρτημένης εργασίας μπορεί να απασχολείται τόσο ένας ανειδίκευτος εργά-

της όσο και ένα διευθυντικό στέλεχος ή ακόμα ένας κατ’ οίκον εργαζόμενος ή ένας

«τηλεργαζόμενος» ή ένας πωλητής, περιπτώσεις εργασιακών σχέσεων τόσο διαφο-

ρετικών μεταξύ τους ως προς το χαρακτήρα τους, ώστε, ανάλογα με την περίπτωση,

κάποια από τα παραπάνω κριτήρια εμφανίζονται ιδιαίτερα ασθενή (π.χ. μικρά περι-

θώρια υπαγωγής στην ελεγκτική εξουσία του εργοδότη, μεταβλητός τόπος και χρό-

νος εργασίας) ή ακόμη ελλείπουν παντελώς (όπως π.χ. στην περίπτωση του διευθυ-

ντικού στελέχους που επιλέγει ο ίδιος τη μέθοδο εργασίας) ή, λόγω του ειδικού χα-

ρακτήρα της παρεχόμενης εργασίας, ο μισθωτός δεν είναι δυνατόν να ενταχθεί σε

μια συγκεκριμένη οργανωμένη υπηρεσία ή εκμετάλλευση (π.χ. στην περίπτωση του

κατ’ οίκον εργαζόμενου, του τηλεργαζόμενου, του πλασιέ

)

Η νομολογία αποσαφήνισε ότι το δικαίωμα του εργοδότη να δίνει εντολές και

οδηγίες ως προς τον τρόπο, τον τόπο και τον χρόνο παροχής της εργασίας και να

ελέγχει την συμμόρφωση του εργαζόμενου προς αυτές, καθώς και η έκταση των

αντίστοιχων υποχρεώσεων του τελευταίου, αποτελούν ενδεικτικά μόνο στοιχεία

της εξάρτησης, η ύπαρξη όμως της οποίας δεν εξαρτάται μόνον από τα στοιχεία

αυτά, ούτε από την έλλειψη κάποιων από τα στοιχεία αυτά. Και τούτο γιατί εκεί-

νο που διακρίνει την εξαρτημένη από την ανεξάρτητη εργασία δεν είναι το ποσοτι-

κό στοιχείο, δηλαδή η σώρευση περισσοτέρων ενδείξεων δέσμευσης και εξάρτη-

σης, αλλά το ποιοτικό στοιχείο, δηλαδή η ιδιαίτερη ποιότητα της δέσμευσης και

εξάρτησης, η οποία έχει για τον υποβαλλόμενο σ’ αυτήν εργαζόμενο συνέπειες που

καθιστούν απαραίτητη την ιδιαίτερη ρύθμιση της σχέσης του με τον εργοδότη και

δικαιολογούν την ειδική προστασία του από τον εργατικό δίκαιο. Το ποιοτικό αυτό

στοιχείο συνάγεται από την εκτίμηση των όρων και των εν γένει συνθηκών παρο-

χής της εργασίας και διαφέρει κατά περίπτωση ανάλογα με το είδος και τη φύση της

εργασίας, συνδυαζόμενο δε με τις υφιστάμενες ενδείξεις εξάρτησης παρέχει ασφα-

λέστερο κριτήριο για τη διάκριση της εξαρτημένης εργασίας από την ανεξάρτητη

32. Πρβλ και ΑΠ 58/2010 69, 2010, 1124.

33. Ολ ΑΠ 28/2005 ΔΕΕ 2005, 845 = ΔΕΝ 61, 2005, 996 = ΕΕργΔ 64, 2005, 1396 = ΝοΒ 53,

2005, 1100 = ΕλΔνη 46, 3/2005, 721, ΑΠ 172/2016 ΔΕΕ 2017, 135, ΑΠ 54/2015 ΕΕργΔ

74, 2015, 360, ΑΠ 608/2014 ΕΕργΔ 73, 2014, 626, ΑΠ 22/2014 ΕΕργΔ 73, 2014, 350 =

ΕΑΕΔ 49, 2015, 1109, ΑΠ 994/2013 ΕΕργΔ 73, 2014, 274, ΑΠ 45/2010 ΝοΒ 58, 2010,

1481, ΑΠ 100/2009 ΔΕΕ 2009, 1258, ΑΠ 1260/2009 ΕΕργΔ 69, 2010, 284, ΑΠ 1162/2008

ΝοΒ 57, 2009, 126, ΑΠ 542/2008 ΔΕΕ 2009, 845, ΑΠ 1005/2008 ΕΑΕΔ 43, 2009, 1000,

ΑΠ 1686/2007 ΔΕΝ 64, 2008, 18 = ΝοΒ 56, 2008, 696, ΑΠ 1469/2007 ΔΕΕ 2008, 1155,

ΑΠ 33/2007 ΔΕΕ 2007, 1224 = ΕΕργΔ 66, 2007, 1022, ΑΠ 821/2006 ΔΕΝ 62, 2006, 1375,

ΑΠ 946/2005 ΔΕΕ 2006, 666, ΜΕφΑθ 4711/2015 ΔΕΝ 72, 399, ΜΠρΑθ 684/2015 ΔΕΝ 71,

2015, 352.