ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

576

Κ. ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ

Η επίλυση των διαφορών από το Διεθνές Δικαστήριο των Ηνωμένων Εθνών

διαφορά στο Δικαστήριο. Η συναίνεση στην αρμοδιότητα του Δικαστηρίου δεν αποτε-

λούσε αντικείμενο αμφισβήτησης. Το Δικαστήριο ερμήνευσε τα πρακτικά που τηρήθη-

καν κατά τη τριμερή συνάντηση μεταξύ Κατάρ, Μπαχρέιν και Σαουδικής Αραβίας στην

Ντόχα το Δεκέμβριο 1990

(Πρακτικά της Ντόχα)

και έκρινε με βάση το Άρθρο 31 της

Σύμβασης της Βιέννης περί του Δικαίου των Συνθηκών (1969) (ερμηνεία με βάση το σύ-

νηθες νόημα των όρων) ότι οποιοδήποτε από τα μέρη είχε το δικαίωμα να υποβάλλει

μονομερώς τη διαφορά στο Δικαστήριο

2.4.2 Ζητήματα που προβλέπονται στον Χάρτη των ΗΕ

Η συγκεκριμένη βάση αρμοδιότητας του Δικαστηρίου που προβλέπεται στο Άρθρο 36

(1) ΚατΔΔ είναι ανενεργός, διότι εξαιτίας έλλειψης συντονισμού μεταξύ των Επιτροπών

κατάρτισης των κειμένων του Χάρτη ΗΕ και του ΚατΔΔ δεν εισήχθησαν ποτέ στο κεί-

μενο του Χάρτη «ζητήματα» για τα οποία το Δικαστήριο θα είχε αρμοδιότητα. Στην

Υπόθεση του Αεροπορικού Επεισοδίου της 10ης Αυγούστου 1999 (Πακιστάν κατά

Ινδία) (Προδικαστικές Ενστάσεις)

το Πακιστάν επικαλέστηκε το συγκεκριμένο εδάφιο

ως βάση για την αρμοδιότητα του Δικαστηρίου

. Το Δικαστήριο απέρριψε το παραπά-

νω επιχείρημα με το αιτιολογικό, ότι πουθενά ο Χάρτης ΗΕ δεν περιλάμβανε συγκεκρι-

μένη διάταξη, η οποία θεμελίωνε αυτοτελώς την αρμοδιότητα του Δικαστηρίου

2.4.3 Συνυποσχετικές ρήτρες σε διεθνείς συνθήκες

Το σχετικό εδάφιο αναφέρεται (α) σε διμερείς ή πολυμερείς διεθνείς συνθήκες το αντι-

κείμενο των οποίων είναι η ειρηνική επίλυση των διαφορών και (β) σε «συνυποσχετι-

κές ρήτρες» που περιλαμβάνονται σε διεθνείς συνθήκες που ρυθμίζουν άλλα θέματα

και προβλέπουν ότι οποιαδήποτε διαφορά σχετικά με την ερμηνεία ή εφαρμογή τους

θα υποβάλλεται στο Διεθνές Δικαστήριο.

Ο όρος «συνυποσχετική ρήτρα» είναι ευρύς και περιλαμβάνει τόσο συγκεκριμένες δια-

τάξεις όσο και ειδικά πρωτόκολλα που αποτελούν παραρτήματα τέτοιων διεθνών συν-

θηκών. Και στις δύο παραπάνω περιπτώσεις υπάρχει έκφραση συναίνεσης στην αρ-

μοδιότητα του Δικαστηρίου πριν από τη γένεση της διαφοράς (έκφραση συναίνεσης

ante hoc

) και η υποβολή της προς επίλυση από το Δικαστήριο πραγματοποιείται με

μονομερή προσφυγή. Ωστόσο, στην περίπτωση (α) υπάρχει βάση αρμοδιότητας του

Δικαστηρίου για οποιαδήποτε διαφορά μεταξύ δύο συμβαλλομένων μερών στην συ-

γκεκριμένη συνθήκη (εκτός εάν αποκλείονται συγκεκριμένες κατηγορίες διαφορών μέ-

σω της διατύπωσης επιφυλάξεων) ενώ στην περίπτωση (β) αντικείμενο της αρμοδιότη-

τας του Δικαστηρίου είναι διαφορές που αφορούν την ερμηνεία ή εφαρμογή της συγκε-

36.

Maritime Delimitation and Territorial Questions between Qatar and Bahrain (Jurisdiction and

Admissibility),

ICJ Rep. 1995, 6, 17-21, §§ 32-40.

37. Εναλλακτικά με την Γενική Πράξη της Γενεύης περί Ειρηνικής Επίλυσης των Διαφορών (1928) και

την Προαιρετική Ρήτρα του Άρθρου 36 (2) ΚατΔΔ.

38.

Case Concerning the Aerial Incident of 10 August 1999 (Pakistan v. India) (Jurisdiction of the

Court)

, ICJ Rep. 2000, 12, 32, §§ 47-48.

1118

1119