ΠΤΩΧΕΥΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

42 / 50

266
ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΠΤΩΧΕΥΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε
τές (ΑΚ 487, 858), ανάλογα με το ποσό που κατέβαλαν314 . Αντίστροφα, αν ο πιστωτής ικανοποιήθη-
κε από τον οφειλέτη πριν πτωχεύσει, το δικαίωμα αναγωγής τούτου κατά συνοφειλέτη ανήκει στην
πτωχευτική περιουσία και ασκείται από το σύνδικο315.
1. Για μεγαλύτερη κατοχύρωση του πιστωτή316 η § 2 του άρθρου 27 ορίζει ότι ο συνοφειλέτης και
ο εγγυητής δεν μπορούν να μετάσχουν στις εργασίες της πτώχευσης με βάση απαίτηση που θα απο-
κτούσαν «στο μέλλον» λόγω ικανοποίησης από αυτούς του πιστωτή, εκτός αν ο πιστωτής αυτός δεν
έχει αναγγείλει την απαίτησή του. Η διάταξη αναφέρεται στο ενδεχόμενο μερικής ικανοποίησης του
πιστωτή μετά την κήρυξη της πτώχευσης από τον εγγυητή ή το συνοφειλέτη (αν η ικανοποίηση εί-
ναι ολική πρόβλημα δεν θα υφίσταται, διότι η απαίτηση θα έχει εξοφληθεί), οπότε ο καταβαλών συ-
νοφειλέτης ή ο εγγυητής θα έχει τότε («στο μέλλον») δικαίωμα αντίστοιχης μερικής αναγωγής κατά
του οφειλέτη (ΑΚ 487, 858). Ο νόμος όμως δεν επιθυμεί να συντρέχει ο πιστωτής με το συνοφειλέ-
τη ή τον εγγυητή, για απαίτηση των τελευταίων υπό αίρεση (αποφυγή «διπλής συμμετοχής»317 ), και
για το λόγο αυτό απαγορεύει τη συμμετοχή των τελευταίων στην πτώχευση.
2. Μπορεί όμως να υποστηριχθεί ότι αυτό που στην πραγματικότητα θέλησε ο νόμος δεν ήταν να
αποκλείσει ολωσδιόλου το συνοφειλέτη ή τον εγγυητή από τη συμμετοχή τους στις εργασίες της
πτώχευσης (αυτό θα ήταν υπέρμετρα αυστηρό), αλλά να τους καταστήσει πιστωτές «τελευταίας σει-
ράς», σύμφωνα με το άρθρο 21 § 1 στοιχ. δ’ ΠτΚ. Αυτό θα σημαίνει ότι ο συνοφειλέτης ή ο εγγυη-
τής θα μπορεί μεν να συμμετάσχει στην πτώχευση ως πιστωτής υπό αναβλητική αίρεση με το δικαί-
ωμα αναγωγής που θα αποκτήσει, αν ικανοποιήσει τον πιστωτή, με δυνατότητα όμως είσπραξης,
αν και στο μέτρο που θα έχει ήδη ικανοποιηθεί ο πιστωτής318. Μόνη (και ίσως αυτονόητη) εξαίρε-
ση στον κανόνα είναι η μη αναγγελία του πιστωτή, οπότε η αναγγελία και συμμετοχή του συνοφει-
λέτη ή εγγυητή είναι ελεύθερες.
ΙΙΙ. Περισσότερες πτωχεύσεις. Δυσχερέστερο είναι το ζήτημα αν περισσότεροι συνοφειλέτες πτω-
χεύσουν μαζί, οπότε ο δανειστής θα μπορεί μεν να αναγγελθεί σε όλες τις πτωχεύσεις για ολόκλη-
ρη την απαίτησή του (και βέβαια να ασκήσει τα δικαιώματά του και κατά των μη πτωχευσάντων)319,
δεν είναι σαφές όμως πού θα αποδώσει αυτό που τυχόν θα εισπράξει επιπλέον της απαίτησής του.
Προτείνεται η απόδοση του πλεονάσματος είτε σε όλες τις πτωχεύσεις, ανάλογα με το εισπραχθέν
από καθεμία, είτε στην πτώχευση του έχοντος το δικαίωμα αναγωγής320 (λύση πιο συνεπής με το
314. Απ.Γεωργιάδης, Η εξασφάλιση των πιστώσεων, 2008, σ. 80, Σπυριδάκης, ΠτΔ, σ. 196, Κοτσίρης, ΠτΔ,
2016, σ. 363, Braun/Bäuerle, InsO, 2010, § 44, 3.
315. Σπυριδάκης, ΠτΔ, σ. 197.
316. Ο Κοτσίρης, ΠτΔ, 2016, σ. 362, θεωρεί ότι η διάταξη έχει τεθεί υπέρ του οφειλέτη.
317. Κοτσίρης, ΠτΔ, 2016, σ. 362.
318. Έτσι κατ’ αποτέλεσμα στο προϊσχύσαν δίκαιο, βλ. ΕμπΝ 641 και Κ.Ρόκα, ΠτΔ 1978, σ. 165. Η ρύθμιση
πρέπει να γίνει δεκτή και υπό τον ΠτΚ, βλ. Απ.Γεωργιάδη, Η εξασφάλιση των πιστώσεων, 2008, σ. 81.
Βλ. όμως Κοτσίρη, ΠτΔ, 2016, σ. 362, που θεωρεί ότι οι αξιώσεις αναγωγής υπό την αναβλητική αί-
ρεση της ικανοποίησης του πιστωτή δεν είναι καν πτωχευτικές απαιτήσεις. Αμφιβάλλει και ο Παΐσιος,
ΔΕΕ 2014, 1043. Ο γράφων θεωρεί συνεπώς ότι ο εγγυητής θα μπορεί για το δικαίωμα αναγωγής να
αναγγελθεί και να υποστεί τη διαδικασία επαλήθευσης. Το ζήτημα αν μπορεί να ψηφίζει στις γενικές
συνελεύσεις ενόσω το δικαίωμα αναγωγής είναι υπό αίρεση θα πρέπει μάλλον να απαντηθεί αρνητικά,
ώστε να μην ψηφίζει διπλά η ίδια απαίτηση, όπως γίνεται δεκτό και στη Γερμανία (§ 44 InsO, Braun/
Bäuerle, InsO, 2010, § 44, 3). Η μη συμμετοχή του εγγυητή στις αποφάσεις είναι περισσότερο σύμφω-
νη με το άρθρο 27 § 2. Άλλη άποψη όμως είχε διατυπωθεί στην α’ έκδ. του παρόντος.
319. Ψυχομάνης, ΠτΔ, 2016, σ. 291.
320. Κοτσίρης, ΠτΔ, 2016, σ. 359, Ψυχομάνης, ΠτΔ, 2016, σ. 293.