ΔΙΚΑΙΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ

53 / 82

468 Γ. ΜΠΑΜΠΕΤΑΣ
Άρθρο 260 ΔΙΚΑΙΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ
Κατά πάγια και ορθή άποψη, με τον θάνατο του εταίρου εξομοιώνεται η κήρυξή του σε αφά-
νεια16, η οποία είναι υπόθεση εκουσίας δικαιοδοσίας17. Κατά την εφαρμογή της 773 ΑΚ, με
το ορθό δε επιχείρημα ότι δεν νοείται αναδρομική έναρξη της εκκαθάρισης, γίνεται παγίως
δεκτό ότι χωρεί τελολογική συστολή της 48 εδ. β΄ ΑΚ, ώστε η λύση της εταιρίας, ούσα απο-
τέλεσμα της κήρυξης της αφάνειας, να επέρχεται από την τελεσιδικία της απόφασης· όχι από
τον χρόνο που σύμφωνα με αυτήν χώρησε η αφάνεια18. Κατά την άποψη μας, το επιχείρημα
δεν διεκδικεί ισχύ εν προκειμένω19. Διότι έννομη συνέπεια της αφάνειας δεν είναι η λύση της
εταιρίας, αλλά η έξοδος του εταίρου. Η άποψη αυτή συνάδει, στο μέτρο της αντίληψή μας, με
τη λειτουργική εξομοίωση θανάτου και αφάνειας20. Σε περίπτωση εμφάνισης του αφάντου,
εφαρμόζεται η 50 ΑΚ, ώστε να ιδρύεται αγώγιμη αξίωση πρόσληψής του στην εταιρία, εννο-
είται, εφ’ όσον, εν τω μεταξύ, δεν έχει αυτή περατωθεί21.
Οι κληρονόμοι του θανόντος εταίρου, εννοείται εφ’ όσον το καταστατικό της εταιρίας δεν
προβλέπει τη συνέχιση της με αυτούς, διατηρούν ενοχική αξίωση, κληρονομικού, όχι εταιρι-
κού, δικαίου, κατά της εταιρίας και εις ολόκληρο κατά των επιζώντων εταίρων να τους απο-
δοθεί, εφ’ όσον δεν προβλέπεται άλλως στην εταιρική σύμβαση, η πλήρη αξία της εταιρικής
συμμετοχής του θανόντος (άρθρ. 264 παρ. 2)22 . Κατά τα λοιπά, η μερίδα συμμετοχής του θα-
νόντος εταίρου προσαυξάνει είτε εκείνες των επιζώντων εταίρων, ανάλογα με τη συμμετοχή
τους στην εταιρία, είτε εκείνη του άλλου εταίρου (267).
H έξοδος επέρχεται αυτοδικαίως από το εκτεθέν χρονικό σημείο. Ασφαλώς, συνιστά μεταβο-
λή στο πρόσωπο των εταίρων και συμφυώς τροποποίηση του καταστατικού. Κατά την απο-
λύτως κρατούσα άποψη, η μεταβολή αντιτάσσεται έναντι των καλόπιστων τρίτων από τη συ-
ντέλεση των διατυπώσεων δημοσιότητας (δηλωτικός χαρακτήρας)23. Πώς, όμως, συμβιβάζε-
ται η κρατούσα άποψη με την αδιάστικτη erga omnes και άμεση διαπλαστική ισχύ των απο-
φάσεων εκουσίας δικαιοδοσίας, πολλώ δε μάλλον όταν υποστηρίζεται και ορθώς ότι γεγονό-
τα και μεταβολές που «διαλαμβάνονται» σε δικαστικές αποφάσεις αντιτάσσονται από όλους
έναντι όλων και χωρίς καταχώριση24 ; Η απάντηση έχει ως εξής, συνιστώσα, συγχρόνως, όριο
της μη αντιταξιμότητας: η απόφαση δεν διαλαμβάνει τη μεταβολή (έξοδο), αλλά την αφάνεια.
Η διάκριση είναι, ίσως, εννοιοκρατική. Ενυλώνει, εν τούτοις, το αίτημα προστασίας του κα-
λόπιστου τρίτου.
16. Βλ. ενδεικτικώς Λιακόπουλο, ό.π., 773-774, αριθμ. 1· Αντωνόπουλο, ό.π., σ. 235· Σελέκο, εις ΔικΠΕ, τό-
μος 1, §10., 77· Γιοβαννόπουλο, ό.π, αριθμ. 3.
17. Βλ. αντί άλλων, Φουντεδάκη, στον ΑΚ Γεωργιάδη/Σταθόπουλου, άρθρ. 40-42, αριθμ. 13.
18. Βλ. Λιακόπουλο, ό.π., αριθμ. 1· Αντωνόπουλο, ό.π., σ. 235· Σελέκο, εις ΔικΠΕ, τόμος 1, §10., αριθμ. 77·
Γιοβαννόπουλο, ό.π, αριθμ. 3.
19. Βλ. όμως κατωτέρω, άρθρ. 267, αριθμ. 13.
20. Πρβλ. 48 εδ. α΄ ΑΚ· συναφώς, Καυκά, Ενοχικόν δίκαιον, άρθρο 773 §4, σ. 172.
21. Για την εφαρμογή της 50 ΑΚ σε περίπτωση λύσης της εταιρίας, βλ. Λιακόπουλο, ό.π., αριθμ. 1·
Αντωνόπουλο, ό.π., σ. 235· Σελέκο, ό.π, §10., 77· Γιοβαννόπουλο, ό.π, αριθμ. 3.
22. Βλ. ενδεικτικώς Λιακόπουλο, ό.π., 773-774, αριθμ. 5· Αντωνόπουλο, ό.π., σ. 237· διεξοδικώς κατωτέρω
υπό το άρθρ. 264 Ν 4072/2012.
23. Βλ. ενδεικτικώς Αντωνόπουλο , ό.π., σ. 235· Καραγκουνίδη, ό.π., §4., αριθμ. 101· Σελέκο, όπ., §10.,
αριθμ. 77.
24. Βλ. Περάκη/Ρόκα, ό.π., σ. 333.
7
8
9