Η ΠΡΑΓΜΑΤΟΓΝΩΜΟΣΥΝΗ

212

ΟΙ ΠΡΑΓΜΑΤΟΓΝΩΜΟΣΥΝΕΣ ΚΑΘ’ ΕΚΑΣΤΟΝ

πινο πυρηνικό DNA

αποτελείται από 6x10

ζεύγη βάσεων

περίπου, λόγω των

οποίων αναπτύσσεται το φαινόμενο της αυτοαντιγραφής του DNA

. Έτσι, οι έλι-

κες της προγονικής διπλής έλικας ξετυλίγονται με την παρέμβαση του ενζύμου

ελικάση, ενώ καθεμία, ενώ καθεμία από αυτές λειτουργεί ως πρότυπο για τη δη-

μιουργία μιας συμπληρωματικής έλικας. Πρόκειται για τη συμπληρωματικότητα,

όπου δύο μονόκλωνα μόρια νουκλεϊνικών οξέων είναι συμπληρωματικά όταν συ-

ντίθενται από αλληλουχία βάσεων που διασφαλίζει την σε αντιπαράλληλη διάτα-

ξη μεταξύ τους σύνδεση με τον σχηματισμό ζευγών βάσεων εντελώς συγκεκρι-

μένων, δηλ. Α: T και G: C. Ο εν λόγω τύπος αντιγραφής ονομάζεται ημισυντη-

ρητική αντιγραφή, η οποία αναφέρεται σε ένα διπλασιασμό του DNA, κατά τον

οποίο κάθε θυγατρικό μόριο DNA περιέχει μία προγονική αλυσίδα και μία νέα θυ-

γατρική άλυσο

. Ανάμεσα στα γονίδια παρεμβάλλονται απλές αλληλουχίες βάσε-

ων, που δεν κωδικοποιούν ορισμένο μήνυμα, πλην όμως διαχωρίζουν προς άλλη-

λα τα γονίδια. Τα τμήματα αυτά ονομάζονται δορυφόροι (Satellite DNA), δηλ. πε-

ριοχές του DNA, που αποτελούνται από 5-10 ….. βάσεις, οι οποίες κατανέμονται

σποραδικά και επαναλαμβάνονται τυχαία. Τα γονίδια καθαυτά ευρίσκονται στις

περιοχές που κωδικοποιούν τις πρωτεΐνες και ονομάζονται εξώνια (Exon), δηλ.

συνιστούν μία μεταφρασμένη ή κωδικοποιημένη ακολουθία του DNA ή αλλιώς, εί-

ναι τμήματα του κωδικοποιημένου DNAπου τελικά δημιουργούν δομές πρωτεΐνης.

Παράλληλα, συνίστανται και στα εσώνια ή ιντρόνια, που παρεμβάλλονται στις με-

ταξύ των εξωνίων περιοχές και δεν κωδικοποιούν την πρωτεϊνοσύνθεση ή δια-

φορετικά, το εσώνιο (Intron) αποτελεί τμήμα του DNA που έχει αντιγραφεί, αλλά

87. Deoxynucleoside: Μόριο αποτελούμενο από ένα συνδυασμό μιας βάσης και μιας δεοξυριβό-

ζης. Deoxynucleotide: Μόριο αποτελούμενο από ένα συνδυασμό μιας βάσης, μιας δεοξυρι-

βόζης και από περισσότερες φωσφατάσες. Deoxyribonucleic acid (DNA): Νουκλεϊκό οξύ που

ευρίσκεται στον πυρήνα του κυττάρου και μεταφέρει γενετικές πληροφορίες σε όλα τα κύτ-

ταρα. Το μόριο DNA είναι ένα πολυνουκλεοτίδιο που συντίθεται κατά βάση από δεοξυριβο-

νουκλεοτίδια συνδεδεμένα με φωσφοδιεστερικούς συνδέσμους. Polynucleotide: Μια άλυσος

που σχηματίζεται από ένα συνδυασμό ορισμένων νουκλεοτιδίων. Το RNA είναι ένα πολυνου-

κλεοτίδιο. Βλ. σχετ.,

G. Morel / An. Cavalier,

In Situ Hybridization in Light Microscopy, CRC

Press, 2001, σελ. 307 και 313.

88. Ζεύγος βάσεων bp: Στο διπλόκλωνο DNA οι δύο άλυσοι συνδέονται μεταξύ τους με δεσμούς

υδρογόνου μέσω των βάσεων πουρίνης - πυριμιδίνης. Η αδενίνη συνδέεται πάντοτε με θυ-

μίνη και η γουανίνη συνδέεται κυτοσίνη. Το κάθε ζεύγος που συνδέεται με δεσμούς υδρο-

γόνου αποτελεί ένα ζεύγος βάσεων (bp), το οποίο χρησιμοποιείται ως μονάδα μήκους του

DNA. Βλ. σχετ.,

Μ. Γεωργίου,

Γενετική Ιατροδικαστική, εκδ. Παρισιάνου, Αθήνα 2008, σελ.

243.

89. Duplication: Η διαδικασία με την οποία το μόριο DNA είναι ικανό να παράξει ένα ακρι-

βές αντίγραφο του εαυτού του. Βλ. σχετ.,

Morel / Cavalier,

In Situ Hybridization in Light

Microscopy, ό.π., σελ. 308.

90. Ένζυμο: Μία πρωτεΐνη που λειτουργεί ως καταλύτης μιας ειδικής χημικής αντίδρασης. Το

όνομα ενός ενζύμου εξειδικεύει γενικά τη λειτουργία του. Η πρόσθεση της παραγωγικής

κατάληξης —άση, στο όνομα του τύπου του μορίου στο οποίο το ένζυμο δρα, σημαίνει ότι

αυτό διαλύεται από αυτό το ένζυμο (λ.χ. η ριβονουκλεάση κόπτει τα RNA μόρια, η πρωτε-

ϊνάση υδρολύει τις πρωτεΐνες). Βλ. σχετ.,

Morel / Cavalier,

In Situ Hybridization in Light

Microscopy, ό.π., σελ. 308.

91. Βλ. σχετ.,

Α. Τρακατέλλη

, Βιοχημεία, τόμ. Α΄, Θεσσαλονίκη 1979, σελ. 604.