Η ΠΡΑΓΜΑΤΟΓΝΩΜΟΣΥΝΗ

Η ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ DNA

213

έχει αποτμηθεί κατά τη διάρκεια της συγκόλησης, οδηγώντας στην ωρίμανση των

mRNA (Messenger ribonucleic acid), δηλ. των απλόκλωνων RNA

που συντίθενται

από μία μήτρα DNA κατά τη διάρκεια της αντιγραφής· αυτό συνδέεται με τα ριβο-

σώματα και μεταφέρει μηνύματα, τα οποία χρησιμοποιούνται για την πρωτεϊνο-

σύνθεση.

— Το DNA κωδικοποιεί και κατευθύνει την πρωτεϊνοσύνθεση, ενώ χρησιμεύει ως

μήτρα αναδιπλασιασμού των σωματικών κυττάρων και των γαμετών.

Η λειτουργία του κυττάρου διαθέτει αυτοτελή κώδικα, ο οποίος απαρτίζεται από

τις προαναφερθείσες αλληλουχίες βάσεων και κατά την πρωτεϊνοσύνθεση με-

ταφράζονται σε αλληλουχία αμινοξέων. Τα εν λόγω αμινοξέα, με τη σειρά τους,

σχηματίζουν τα ένζυμα και τις λοιπές δομικές πρωτεΐνες

. Ο γενετικός κώδικας

είναι τριαδικός (triplex code), καθώς οι βάσεις είναι διαταγμένες σε τριάδες και

κάθε τριάδα κωδικοποιεί ένα αμινοξύ, ενώ η αλληλουχία αυτών των βάσεων συ-

γκροτεί ένα κωδίκιο (Codon)

. Το κυτταρικά εμπύρηνο DNA, διαρθρωμένο σε

χρωματοσώματα, μεταβιβάζεται στους απογόνους μέσω της κυτταρικής διαίρε-

σης, η οποία εκκινεί με τη διαίρεση των πυρήνων και αποπερατώνεται με τη δι-

αίρεση του κυτταροπλάσματος και των λοιπών κυτταρικών στοιχείων. Περαιτέ-

ρω, διακρίνονται δύο τύποι της πυρηνικής διαίρεσης, ήτοι η μίτωση και η μείω-

ση. Με τη μίτωση και πριν από την επέλευση της κυτταρικής διαίρεσης, το πυ-

ρηνικό DNA αναδιπλασιάζεται και δημιουργεί νέα χρωματοσώματα, τις χρωματί-

δες για τα δύο θυγατρικά κύτταρα. Στη συνέχεια διαιρείται το κυτταρόπλασμα και

τα υπόλοιπα κυτταροπλασματικά στοιχεία, από τα οποία προέρχονται δύο πανο-

μοιότυπα θυγατρικά κύτταρα. Με τη μείωση, η οποία μεσολαβεί κατά τη γονιμο-

ποίηση, δημιουργούνται οι γαμέτες, ενώ ο αριθμός των χρωματοσωμάτων υποδι-

πλασιάζεται και κάθε γαμέτης φέρει εφεξής απλοειδή χρωματοσώματα. Διαγραμ-

ματικά, η προκείμενη διαδικασία έχει ως εξής: Μεσόφαση 1: Τα χρωματοσώμα-

τα βραχύνονται και παχύνονται και καθένα εξ’ αυτών διαιρείται ακολούθως σε

δύο χρωματίδες. Πρόφαση Ι: Οι εν λόγω χρωματίδες συναντώνται και ανταλλάσ-

σουν γενετικές πληροφορίες μεταξύ των 4 προκυψάντων χρωματιδίων. Μετάφα-

ση Ι: Τα προκείμενα ζεύγη των χρωματοσωμάτων μετακινούνται προς τους δύο

πόλους του πυρήνα. Τελόφαση 1: Η κυτταρική διαίρεση ολοκληρώνεται με τη δι-

αίρεση του πυρήνα και κάθε νέο κύτταρο φέρει τον δικό του πυρήνα, με ίδιο αριθ-

μό χρωματοσωμάτων, όπως και το αρχικό κύτταρο. Πρόφαση ΙΙ: Τα ομόλογα ζεύ-

γη των χρωματοσωμάτων προσεγγίζονται. Μετάφαση ΙΙ: Τα ζεύγη αυτά προω-

θούνται στους δύο πόλους του πυρήνα. Ανάφαση ΙΙ: Οι χρωματίδες εκάστου χρω-

ματοσώματος διαχωρίζονται και μετακινούνται προς τους πόλους του πυρήνα. Τε-

92. Ribonucleic acid (Ριβονουκλεϊκό οξύ /RNA): Ένα πολυνουκλεοτίδιο που συντίθεται από ρι-

βονουκλεοτίδια συνδεδεμένα με φωσφωδιεστερικούς δεσμούς. Διακρίνεται σε messenger

RNA, tranfer RNA, ribosomic RNAκαι viral RNA. Βλ. Σχετ.,

Morel / Cavalier,

ό.π., σελ. 315.

93. Βλ. σχετ.,

Μ. Γεωργίου - Θεοδωροπούλου

, Μέθοδος αποτυπώματος DNA. Νέοι ορίζοντες

στη διερεύνηση Ιατροδικαστικών ζητημάτων, University Studio Press, 1993.

94. Κωδίκιο ή κωδικώνιο (Codon) είναι η ακολουθία των τριών βάσεων (triplet) στο mRNA που

κωδικοποιεί ένα αμινοξύ (amino acid). Αυτό δύναται επίσης να σημειοδοτεί την έναρξη ή τη

λήξη της διαδικασίας της μετάφρασης. Βλ. σχετ.,

Morel / Cavalier,

ό.π., σελ. 307.