ΔΙΚΑΙΟ ΑΝΗΛΙΚΩΝ

254

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ

Κ. ΚΟΣΜΑΤΟΣ

συνθηκών τέλεσης της πράξης και της προσωπικότητας του ανηλίκου»

202

. Ενδι-

αφέρον παρουσιάζει η διπλή μορφή αιτιολόγησης που απαιτεί η νέα διάταξη του

άρθρου 127 παρ. 1 εδ. δ’ ΠΚ: αιτιολογία αναφορικά με την κρίση περί της ανα-

γκαιότητας επιβολής του, αλλά και την κρίση από την οποία να προκύπτει η ανε-

πάρκεια επιβολής (όλων) των αναμορφωτικών και θεραπευτικών μέτρων. Είναι

σαφές ότι με τη διάταξη αυτή ο νομοθέτης δίνει ρητά το προβάδισμα στην επιβο-

λή αναμορφωτικών και θεραπευτικών μέτρων και χρησιμοποιεί ως έσχατο μέσο

την επιβολή ποινικού σωφρονισμού

203

. Βέβαια, κατά την πάγια θέση της νομολο-

γίας του Ακυρωτικού μας η κρίση του δικαστηρίου της ουσίας για την αναγκαιότη-

τα επιβολής ποινικού σωφρονισμού σε ανήλικο είναι αναιρετικά ανέλεγκτη και γι’

αυτήν αποφασίζει κυριαρχικά το δικαστήριο της ουσίας

204

. Ωστόσο η αιτιολόγη-

ση

205

της ποινικής απόφασης είναι δυνατόν να υπηρετήσει με τον καλύτερο τρό-

πο την εγγυητική λειτουργία του ποινικού δικαίου, αλλά και να αποτελέσει ουσια-

στικό φραγμό σε κάθε αυθαιρεσία και σκοπιμότητα. Η δυνητική επιβολή του ποι-

νικού σωφρονισμού κατά το άρθρο 127 παρ. 1 του Ποινικού Κώδικα προϋποθέ-

τει στάδια αξιολόγησης για τον ποινικό δικαστή, τα οποία θα πρέπει να ορίζονται

και να εξηγούνται στο σκεπτικό της απόφασής του. Σε κάθε περίπτωση η δυνητική

επιβολή του ποινικού σωφρονισμού και ο συνακόλουθος εγκλεισμός του ανηλίκου

σε ειδικό κατάστημα κράτησης νέων κρίνεται σκόπιμο να διέπεται από τις παρα-

κάτω αρχές και να εξετάζει τις ακόλουθες παραμέτρους:

το θεμιτό του σκοπού

και του μέσου για τον οποίο επιβάλλεται ο ποινικός σωφρονισμός,

ii)

την αρχή της

αναλογίας του μέτρου που επιβάλλεται και του σκοπού που εξυπηρετεί ο ποινικός

σωφρονισμός,

iii)

την απόλυτη αναγκαιότητα του ποινικού σωφρονισμού για την

επίτευξη του σκοπού,

iv)

τη στάθμιση των δύο συγκρουόμενων αγαθών, δηλαδή

του αγαθού υπέρ του οποίου επιβάλλεται ο ποινικός σωφρονισμός και του προ-

σβαλλόμενου αγαθού, στο μέτρο όπου η σύγκριση αυτή αποβαίνει υπέρ του πρώ-

του, λαμβανομένης πάντοτε υπόψη της πραγματικότητας των ειδικών καταστημά-

των κράτησης νέων. Η επιλογή της επιβολής του ποινικού σωφρονισμού θα πρέ-

πει να αποτελεί τον αναγκαίο και κατάλληλο όρο για την επίτευξη του σκοπού

206

λαμβανομένης υπόψη της πραγματικότητας των ειδικών καταστημάτων κράτησης

νέων

207

202. Η υποχρέωση του δικαστηρίου για ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία στην κρίση του

για την επιβολή του ποινικού σωφρονισμού είχε ήδη θεσπιστεί με το άρθρο 2 παρ. 2 του Ν

3860/2010.

203. Βλ. σχετικά

Κ. Κοσμάτο,

Οι νέες τροποποιήσεις του ποινικού δικαίου των ανηλίκων με το Ν

3860/2010, ΠοινΔικ 2010,805.

204. Βλ. σχετικά ΑΠ 196/1969, ΠοινΧρ 1969,953.

205. Βλ. αντί άλλων αναλυτικά σε

Ι. Γιαννίδη

, Η αιτιολόγηση των αποφάσεων των ποινικών δι-

καστηρίων, εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα 1989.

206. Για την καταλληλότητα και τη σχέση μέσου και σκοπού στο πεδίο της σωφρονιστικής βλ.

αναλυτικά σε

Σ. Αλεξιάδη

, Προς αναμόρφωση του σωφρονιστικού συστήματος, εκδ. Σάκ-

κουλα, Θεσσαλονίκη 1983, 62 επ.

207. Βλ. παρακάτω στην αντίστοιχη ενότητα.