ΔΙΚΑΙΟ ΑΝΗΛΙΚΩΝ

Η ΙΣΧΥΟΥΣΑ ΠΟΙΝΙΚΗ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΝΗΛΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

251

Κ. ΚΟΣΜΑΤΟΣ

ας του και ενώ του έχει επιβληθεί το αναμορφωτικό μέτρο της εισαγωγής του στο

ίδρυμα αγωγής τελέσει μετά την εισαγωγή του έγκλημα που αν το τελούσε ενήλι-

κος θα ήταν κακούργημα. Είναι προφανές ότι η τελευταία -και ισχύουσα- μορφή

της διάταξης του άρθρου 127 του Ποινικού Κώδικα για την κατ’ εξαίρεση επιβο-

λή του ποινικού σωφρονισμού αίρει ουσιαστικά τα βασικά προβλήματα της προη-

γούμενης διατύπωσης-εξαίρεσης και καθιστά πιο αντικειμενικά τα κριτήρια και τις

προϋποθέσεις για την επιβολή του επαχθούς για τον ανήλικο μέτρου. Σημειώνεται

επίσης ότι με το N 4322/2015 μειώθηκε η ανώτατη διάρκεια του περιορισμού σε ει-

δικό κατάστημα κράτησης νέων στα δέκα έτη

196

. Κατά την Εισηγητική Έκθεση των

σχετικών διατάξεων του N 4356/2015 σημειώνονται τα εξής: «…Η κλιμάκωση της

αυστηρότητας στην αντιμετώπιση του ανηλίκου ενόψει της ανυπακοής του που

εκδηλωνόταν με την επανειλημμένη διαφυγή του από το Ίδρυμα Αγωγής δεν ήταν

συμβατή με την αρχή nullum crimen nulla poena sine lege (ά. 7 παρ. 1 Συντ.) και

την αρχή της αναλογικότητας (ά. 25 παρ. 1 δ΄ Συντ.). Κι αυτό γιατί μια πειθαρχι-

κού χαρακτήρα παράβαση, που από μόνη της δεν συνιστούσε έγκλημα, επαρκού-

σε για να ερευνηθεί η ανάγκη ποινικού σωφρονισμού του ανηλίκου. Περαιτέρω, η

ίδια η χρήση του όρου «επανειλημμένη διαφυγή» επέτρεπε συμπεριφορές με πο-

λύ διαφορετικό απαξιολογικό περιεχόμενο (λ.χ. ως προς τον αριθμό των επανα-

λήψεων, τη χρονική έκταση και τους λόγους της διαφυγής) να συνδέονται με τις

ίδιες έννομες συνέπειες. Άλλωστε, η περίπτωση β) της καταργηθείσας διάταξης,

ερχόταν σε αντίθεση με την αρχή της ενοχής (ά. 2 παρ. 1 Συντ., ά. 14 παρ. 1 ΠΚ).

Ειδικότερα, η νέα πράξη που τελούνταν από τον ανήλικο, ενώ η ίδια δεν μπορού-

σε να επισύρει κατ’ άρθρο 127 παρ. 1 ΠΚ ποινικό σωφρονισμό, έδινε τη δυνατό-

τητα στο δικαστήριο να επιβάλλει τη σχετική ποινική κύρωση ως προς την προγε-

νέστερη πράξη, υπό τη μορφή της αντικατάστασης του αναμορφωτικού μέτρου

του άρθρου 122 παρ. 1 περ. ιβ΄ ΠΚ που είχε επιβληθεί. Έτσι, όμως, η νεότερη συ-

μπεριφορά του ανηλίκου δράστη επιβάρυνε αναδρομικά την ποινική αντιμετώπι-

σή του για προηγούμενες συμπεριφορές του. Με την προτεινόμενη ρύθμιση του

άρθρου 25 του ΣχΝ η επιβολή του ιδρυματικού αναμορφωτικού μέτρου της τοπο-

θέτησης σε Ίδρυμα Αγωγής, κατ’ άρθρο 122 παρ. 1 περ. ιβ΄ ΠΚ, περιορίζεται μόνο

στις περιπτώσεις των πράξεων που αν τις τελούσε ενήλικος θα ήταν κακουργήμα-

τα. Η επιλογή αυτή συνάδει αφενός με την αρχή της χρήσης του ποινικού δικαίου

ως ultimum refugium και αφετέρου με τις κατευθύνσεις και επιταγές που απορρέ-

ουν από το άρθρο 37 περ. β’ N 2101/1992, με τον οποίο κυρώθηκε η Σύμβαση για

τα Δικαιώματα του Παιδιού. Σύμφωνα με τη ρύθμιση του άρθρου 26, υπό την επι-

φύλαξη ότι θα κριθεί αυτό αναγκαίο, το δικαστήριο μπορεί να επιβάλλει την ποινή

του περιορισμού σε ειδικό κατάστημα κράτησης νέων σε ανήλικο μεγαλύτερο από

15 έτη που, έχοντας τελέσει αξιόποινη πράξη, τοποθετήθηκε σε ίδρυμα αγωγής

196. Βλ.

Ε. Συμεωνίδου-Καστανίδου

σε Καϊάφα-Γκμπάντι Μ./Μπιτζιλέκη Ν./ Συμεωνίδου-

Καστανίδου Ε., Δίκαιο των ποινικών κυρώσεων, 2

έκδοση, εκδ. Νομική Βιβλιοθήκη, Αθή-

να 2016, 69-70,

Ν. Παρασκευόπουλου - Γ. Νούσκαλη,

σε Μαργαρίτη Λ./ Παρασκευόπου-

λου Ν. /Νούσκαλη Γ., Ποινολογία, 8

έκδοση, εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα - Θεσσαλονίκη 2016,

63 επ..