ΔΙΚΑΙΟ ΑΝΗΛΙΚΩΝ

Η ΙΣΧΥΟΥΣΑ ΠΟΙΝΙΚΗ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΝΗΛΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

249

Κ. ΚΟΣΜΑΤΟΣ

νης ανώτατης διάρκειας του ποινικού σωφρονισμού. Το γενικότερο πνεύμα της

ισχύουσας νομοθεσίας αποτυπώνεται στην Εισηγητική Έκθεση του Ν 4322/2015,

όπου σημειώνονται τα εξής: «Περαιτέρω, αναγκαίες παρεμβάσεις γίνονται σε βα-

σικούς πυλώνες του Δικαίου των Ανηλίκων, με στόχο την ελαχιστοποίηση του

εγκλεισμού των ανηλίκων δραστών,αφού ο εγκλεισμός διατηρείται μόνο σε πο-

λύ βαριά εγκλήματα που αν τελούνταν από ενήλικο θα τιμωρούνταν ως κακουρ-

γήματα με ισόβια κάθειρξη. Η παρέμβαση αυτή ακολουθεί το πρότυπο της προώ-

θησης εναλλακτικών της κράτησης μέτρων και συμβάλλει στην αποφυγή των αρ-

νητικών συνεπειών του εγκλεισμού, όπως η κοινωνική περιθωριοποίηση, ιδίως

με το στιγματιστικό βάρος που την ακολουθεί, και ο ερχομός σε επαφή με χώρους

όπου μπορεί να λειτουργήσουν διαδικασίες εκμάθησης της εγκληματικής δραστη-

ριότητας. Αυτή η παρέμβαση κρίνεται αναγκαία μεταξύ άλλων και λόγω του ότι

συνιστά προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στα διεθνώς νομοθετικά κρατού-

ντα…..». Τις προϋποθέσεις για την επιβολή του ποινικού σωφρονισμού κατά την

ισχύουσα ρύθμιση θα εξετάσουμε στη συνέχεια.

Β. Προϋποθέσεις επιβολής του ποινικού σωφρονισμού

α) Η ηλικία του δράστη

Η ισχύουσα διάταξη του άρθρου 127 ΠΚ προβλέπει (μετά την τροποποίησή της με

τους Ν 4322/2015 και Ν 4356/2015) την επιβολή ποινικού σωφρονισμού/περιορι-

σμού σε ειδικό κατάστημα κράτησης νέων σε ανηλίκους που έχουν συμπληρώσει

κατά το χρόνο τέλεσης της πράξης το δέκατο πέμπτο έτος της ηλικίας τους. Η νέα

νομοθεσία υιοθέτησε απολύτως την παρέμβαση του Ν 3860/2010 και παγίωσε ότι

απαιτείται ως τυπική προϋπόθεση για την επιβολή ποινικού σωφρονισμού ο ανή-

λικος να έχει συμπληρώσει πλέον το δέκατο πέμπτο έτος της ηλικίας του, αντί του

δέκατου τρίτου έτους που προέβλεπαν οι προηγούμενες διατάξεις.

β) Το είδος του εγκλήματος που τελέστηκε

Μετά τις τελευταίες τροποποιήσεις με τους Ν 4322/2015 και Ν 4356/2015, η ισχύ-

ουσα διάταξη του άρθρου 127 παρ. 1 ΠΚ προβλέπει νέα κριτήρια για το είδος του

εγκλήματος που πρέπει να έχει τελεστεί για την επιβολή του περιορισμού σε ειδι-

κό κατάστημα κράτησης νέων. Έτσι θα πρέπει να συντρέχει τέλεση πράξης που,

αν την τελούσε ενήλικος, θα ήταν κακούργημα απειλούμενο με την ποινή της ισό-

βιας κάθειρξης ή αν τελέστηκαν πράξεις του άρθρου 336 ΠΚ, εφόσον τελούνται

σε βάρος προσώπου νεότερου από δεκαπέντε (15) ετών. Η δικαιολογητική βά-

ση για την επιλογή αυτή αποτυπώνεται στην Εισηγητική Έκθεση του Ν 4322/2015,

στην οποία σημειώνονται τα εξής: «Τις τελευταίες δεκαετίες επιδιώκεται στις Ευ-

ρωπαϊκές, κυρίως, χώρες η ανανέωση του ποινικού δικαίου των ανηλίκων με την

ενίσχυση των μέτρων διαπαιδαγώγησης και αρωγής και τον περιορισμό στο ελά-

χιστο των στερητικών της ελευθερίας κυρώσεων. Αντίστοιχη πρόβλεψη υπάρ-

χει στη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, κείμενο υπερνομοθετικής

ισχύος, που κυρώθηκε στην Ελλάδα με τον Ν 2101/1992, στην οποία ρητά ανα-