28 / 32
Η ΙΣΧΥΟΥΣΑ ΠΟΙΝΙΚΗ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΝΗΛΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
255
Κ. ΚΟΣΜΑΤΟΣ
Ουσιαστικό ρόλο πάντως για την κρίση περί της αναγκαιότητας επιβολής του ποι-
νικού σωφρονισμού διαδραματίζει ο επιμελητής ανηλίκων, ο οποίος διεξάγει την
έρευνα για την προσωπικότητα του ανηλίκου (άρθρο 239 ΚΠΔ) πριν την εισαγωγή
της υπόθεσης στο ακροατήριο
208
.
Δ. Ο ποινικός σωφρονισμός ως ανελαστική ποινή
Ως απολύτως αναγκαίο μέτρο που επιβάλλει το δικαστήριο, η εκτέλεση της ποι-
νής του περιορισμού σε ειδικό κατάστημα κράτησης νέων δεν αναστέλλεται (άρ-
θρα 99 επ. ΠΚ
209
) ούτε μετατρέπεται σε χρηματική (άρθρο 82 ΠΚ
210
). Θα πρέπει να
γίνει δεκτό ότι στις περιπτώσεις όπου το δικαστήριο κρίνει ότι ο ποινικός σωφρο-
νισμός δεν είναι αναγκαίος ή ο (ενήλικος πλέον) καταδικασθείς θα λάμβανε τα πα-
ραπάνω ευεργετήματα, θα πρέπει να επιβάλλει είτε αναμορφωτικά μέτρα
211
(άρ-
θρο 126 παρ. 2 και 3 ΠΚ), είτε στην περίπτωση του άρθρου 130 ΠΚ ποινή ελαττω-
μένη (κατ’ άρθρο 83 ΠΚ).
Ε. Η διάρκεια του ποινικού σωφρονισμού
Ο ποινικός σωφρονισμός με τον συνακόλουθο περιορισμό του ανηλίκου σε ειδικό
κατάστημα κράτησης νέων προβλέπεται στα άρθρα 18, 51, 54 και 114 ΠΚ ως ιδιό-
μορφη κύρια ποινή στερητική της ελευθερίας που επιβάλλεται μόνο σε ανήλικους.
Ενδιαφέρον έχει να παρακολουθήσουμε την πορεία της μέσα από τις νομοθετικές
παρεμβάσεις.
Κατά τη ρύθμιση του άρθρου 54 ΠΚ, όπως ίσχυε πριν
212
την τροποποίηση που
επήλθε με το Ν 3860/2010, η διάρκεια του ποινικού σωφρονισμού είχε ως ανώτα-
το όριο τα είκοσι έτη και ως κατώτατο όριο τους έξι μήνες, με τις εξής διακρίσεις:
i)
διάρκεια πέντε έως είκοσι ετών αν για την πράξη που τελέστηκε ο νόμος απειλεί
ποινή στερητική της ελευθερίας ανώτερη από δέκα έτη και
ii)
διάρκεια έξι μηνών
έως δέκα ετών σε κάθε άλλη περίπτωση. Όπως είναι εμφανές ο νομοθέτης κατά
208. Βλ. σχετικά
Μ. Μαργαρίτη
, Ποινικός Κώδικας, εκδ. Π.Ν. Σάκκουλα, 2
η
έκδοση, Αθήνα
2009, 339. Βλ. επίσης και παρακάτω στις ενότητες όπου εξετάζονται τα δικονομικά ζητήμα-
τα και οι επιμελητές ανηλίκων.
209. Πρβλ.
Ε. Συμεωνίδου-Καστανίδου
σε Μ. Καϊάφα-Γκμπάντι/Ν. Μπιτζιλέκη/Ε. Συμεωνίδου-
Καστανίδου, Δίκαιο των ποινικών κυρώσεων, εκδ. Νομική Βιβλιοθήκη, 2
η
έκδοση, Αθήνα
2016, 70.
210. Πρβλ.
Κ.Δ. Σπινέλλη
σε Ν. Ανδρουλάκη/Γ.Α. Μαγκάκη/Ι. Μανωλεδάκη/Δ. Σπινέλλη/Κ.
Σταμάτη/Α. Ψαρούδα-Μπενάκη (επιμ.
Δ. Σπινέλλη
), Συστηματική ερμηνεία του Ποινικού
Κώδικα, ΣυστΕρμΠΚ, εκδ. Π.Ν. Σάκκουλα, Αθήνα 2005, 1469,
Γ. Αρβανίτη
, Η ποινική μετα-
χείριση των ανηλίκων-Δυσμενείς διακρίσεις εις βάρος τους, ΠοινΔικ 2005,1447 επ.
211. Πρβλ.
Α. Πιτσελά
, Η ποινική αντιμετώπιση της εγκληματικότητας των ανηλίκων, ζ’ έκδο-
ση, εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα - Θεσσαλονίκη 2013, 268 και τις εκεί αναφορές. Βλ. επίσης και
Α. Τρωϊάνου-Λουλά
, Η ποινική νομοθεσία των ανηλίκων, εκδ. Σάκκουλα, Αθήνα 1987, 45.
212. «Η διάρκεια του περιορισμού σε ειδικό κατάστημα κράτησης νέων δεν υπερβαίνει τα είκοσι
ούτε είναι μικρότερη από πέντε έτη, αν για την πράξη που τελέστηκε ο νόμος απειλεί ποι-
νή στερητική της ελευθερίας ανώτερη από δέκα έτη. Σε κάθε άλλη περίπτωση το ελάχιστο
όριο διάρκειας του περιορισμού είναι έξι μήνες και το ανώτερο δέκα έτη».