Αργύρης Οικονόμου
293
ντως- ανιχνεύσεως κάποιας υλικής διάστασης, κάποιου «ταπεινού κινήτρου»
και, κατά συνέπεια, δεν υπόκεινται σε ρυθμίσεις ίδιας, με αυτές όπου υπάρχει
σύγκρουση συμφερόντων, ένταση. Συνήθως, η αντιμετώπισή τους εκλαμβάνε-
ται ως ζήτημα προσωπικής συνείδησης και η αντιμετώπιση όποιων συγκρούσε-
ων μπορεί να προκύπτουν εναποτίθεται στην πρωτοβουλία των κατά περίπτω-
ση προσώπων και στην ευαισθησία τους. Εξαίρεση στον κανόνα αυτόν αποτε-
λούν οι διεθνείς οργανισμοί όπου ισχύει περίπου ομοιόμορφα η αρχή του απο-
κλεισμού από τη διαχείριση υποθέσεων που αφορούν ένα κράτος από πολίτες/
υπηκόους του κράτους αυτού.
Β. Μια μορφή σύγκρουσης ιδιαίτερης σημασίας: η περίπτωση των
ελεγκτικών οίκων
Ωστόσο, στο χώρο των επιχειρήσεων υπάρχει μια συγκεκριμένη μορφή ενδεχό-
μενης σύγκρουσης καθηκόντων που έχει ιδιαίτερη σημασία και που ρυθμίζεται
εις βάθος
27
, είναι αυτή που αφορά τους οίκους ελεγκτών, ιδίως κατά το σκέλος
που οι ίδιοι οίκοι παρέχουν και συμβουλευτικές υπηρεσίες. Με την τελευταία νο-
μοθετική τροποποίηση παρατηρούμε μια διεύρυνση του κύκλου των προσώπων
που εμπίπτουν στις ρυθμίσεις σύγκρουσης συμφερόντων, πέραν του προσώπου
που διενεργεί τον έλεγχο, όπως μέχρι τη θέσπιση της Οδηγίας προβλεπόταν.
Δεν είναι ωστόσο σαφές αν οι υποχρεώσεις καταλαμβάνουν και νομικά πρόσω-
πα συνδεδεμένα είτε με τον ελεγκτικό οίκο, είτε με την ελεγχόμενη εταιρεία. Επι-
λέγεται η αυτορρύθμιση του κλάδου, με την εισαγωγή μιας γενικής υποχρέωσης
αφενός λήψης των κατάλληλων μέτρων, αφετέρου της αποχής από κάθε ενέρ-
γεια που θα μπορούσε να οδηγήσει σε κάμψη της απαραίτητης -για τη διενέρ-
γεια του ελεγκτικού έργου- ανεξαρτησίας.
Είναι αξιοσημείωτο ότι για πρώτη φορά στο Ν 4449/2017
28
εμφανίζεται ο όρος
σύγκρουση συμφερόντων («υφιστάμενη ή δυνητική») και γίνεται αναφορά της
προσωπικής σχέσης ως κινδύνου που θα μπορούσε να εγείρει θέμα σύγκρου-
σης, ενώ στα καταργηθέντα άρθρα γινόταν στενότερη αναφορά σε ύπαρξη «οι-
κονομικής, επαγγελματικής ή άλλης σχέσης». Επιπρόσθετα, στο νέο νόμο
29
πα-
ρατίθενται οι περιπτώσεις που τεκμαίρεται ότι συνιστούν κωλύματα λόγω σύ-
γκρουσης συμφερόντων για τους ορκωτούς ελεγκτές-λογιστές και τις ελεγκτικές
εταιρείες ως δυνάμενες να επηρεάσουν το αποτέλεσμα του υποχρεωτικού ελέγ-
χου: η κατοχή χρηματοπιστωτικών μέσων οποιασδήποτε οντότητας που συνδέ-
27. Οδηγία (ΕΕ) 2014/56 , που τροποποίησε την Οδηγία (ΕΕ) 2006/43 και που μεταφέρθηκε στο
εσωτερικό μας δίκαιο με το Ν 4449/2017 (βλ. ιδίως άρθρα 21 και 22) σε συνδυασμό με διά-
φορους κώδικες δεοντολογίας.
28. Στην παρ. 2 του άρθρου. 21.
29. Άρθρο. 21 παρ. 5.