37 / 40
227
Η γενική θεωρία της αυτοδιοίκησης
Η αρχή περιλαμβάνεται και στη Συνθήκη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας
20, 21
. – Μια
τρίτη, τέλος, θεωρία προτείνει τον καθορισμό του κύκλου ενέργειας των εν λόγω
οργανισμών με βάση τ η ν α ρ χ ή τ η ς ε ν ό τ η τ α ς τ η ς τ ο π ι κ ή ς δ ι ο ί -
κ η σ η ς (Grundsatz der Einheit der örtlichen Verwaltung). Κατά την αρχή αυτή
ο κύκλος ενέργειας των εν λόγω οργανισμών περιλαμβάνει όχι μόνο τις κλασι-
κές τοπικές υποθέσεις αλλά γενικά όλες τις τοπικές υποθέσεις, δηλαδή και εκεί-
νες που διεκπεραιώνονται από τα περιφερειακά διοικητικά όργανα του κράτους.
γ) Η διάκριση των υποθέσεων των οργανισμών της τοπικής αυτοδιοίκησης σε ίδιες
και δοτές.–
Οι υποθέσεις των οργανισμών της τοπικής αυτοδιοίκησης διακρίνονται
σε ίδιες και δοτές. Ίδιες υποθέσεις ονομάζονται οι τοπικές υποθέσεις (ίδιος κύκλος
ενέργειας), ενώ δοτές υποθέσεις είναι οι γενικές (κρατικές) υποθέσεις, η διεκπεραίω-
20. Άρθρ. 5 (πρώην 3 B) § 2: «Στους τομείς που δεν υπάγονται στην αποκλειστική της αρμοδιότητα,
η Kοινότητα δρα σύμφωνα με την αρχή επικουρικότητας, μόνον εάν και στο βαθμό που οι στό-
χοι της προβλεπόμενης δράσης είναι αδύνατον να επιτευχθούν επαρκώς από τα κράτη μέλη και
δύνανται συνεπώς, λόγω των διαστάσεων ή των αποτελεσμάτων της προβλεπόμενης δράσης,
να επιτευχθούν καλύτερα σε κοινωνικό επίπεδο». - Η διάταξη προστέθηκε στη Συνθήκη αυτή
με το άρθρ. Ζ. 4 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (Συνθήκη του Μάαστριχτ) του 1992,
η οποία κυρώθηκε από τη Χώρα μας με το Ν 2077/1992. Η διάταξη καταργήθηκε με το άρθρ.
2 αριθ. 16 της Συνθήκης της Λισσαβώνας και αντικαταστάθηκε από το άρθρ. 3β της Συνθήκης
για την Ευρωπαϊκή Ένωση, που προστέθηκε με το άρθρ. 1 αριθ. 5 της ίδιας Συνθήκης και το
οποίο ορίζει τα ακόλουθα: «1. Η οριοθέτηση των αρμοδιοτήτων της Ένωσης διέπεται από την
αρχή της δοτής αρμοδιότητας. Η άσκηση των αρμοδιοτήτων της Ένωσης διέπεται από τις αρχές
της επικουρικότητας και της αναλογικότητας. – 3. Σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας,
στους τομείς οι οποίοι δεν υπάγονται στην αποκλειστική της αρμοδιότητα, η Ένωση παρεμβαί-
νει μόνο εφόσον και κατά τον βαθμό που οι στόχοι της προβλεπόμενης δράσης δεν μπορούν
να επιτευχθούν επαρκώς από τα κράτη μέλη, τόσο σε κεντρικό όσο και σε περιφερειακό και
τοπικό επίπεδο, μπορούν όμως, λόγω της κλίμακας ή των αποτελεσμάτων της προβλεπόμενης
δράσης, να επιτευχθούν καλύτερα στο επίπεδο της Ένωσης. – Τα θεσμικά όργανα της Ένωσης
εφαρμόζουν την αρχή της επικουρικότητας σύμφωνα με το Πρωτόκολλο σχετικά με την εφαρ-
μογή των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας. Τα εθνικά κοινοβούλια μερι-
μνούν για την τήρηση της αρχής της επικουρικότητας σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέ-
πεται στο εν λόγω Πρωτόκολλο». Η αρχή καθιερωνόταν και από τις διατάξεις του άρθρ. Ι 11 §§
1 και 3 του «Ευρωπαϊκού Συντάγματος»: «1. Η οριοθέτηση των αρμοδιοτήτων της Ένωσης διέ-
πεται από την αρχή της ανάθεσης των αρμοδιοτήτων. Η άσκηση των αρμοδιοτήτων της Ένωσης
διέπεται από τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας. - 3. Σύμφωνα με την αρχή
τη επικουρικότητας, στους τομείς οι οποίοι δεν υπάγονται στην αποκλειστική της αρμοδιότητα,
η Ένωση παρεμβαίνει μόνον εφόσον και στο βαθμό που οι στόχοι της προβλεπόμενης δράσης
δεν μπορούν να επιτευχθούν επαρκώς από τα κράτη μέλη, τόσο σε κεντρικό όσο και σε περιφε-
ρειακό και τοπικό επίπεδο, μπορούν όμως, λόγω της κλίμακας ή των αποτελεσμάτων της προ-
βλεπόμενης δράσης, να επιτευχθούν καλύτερα στο επίπεδο της Ένωσης ... ». - Βλ.
Αικ. Ηλιά-
δου
, σε
Β. Σκουρή
, Ερμηνεία Συνθηκών για την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωπαϊκή Κοινό-
τητα, άρθρ. 5·
Ευρ. Μπέσιλα - Βήκα
, Σύγχρονες αρμοδιότητες της τοπικής αυτοδιοίκησης και
ευρωπαϊκή ενοποίηση, σ. 84 επ.-
Rοhr
, op. cit., σ. 418, αριθ. περιθ. 914·
Seidl - Ηοhenveldern
/ Stein
, op. cit., σ. 293, αριθ. περιθ. 1557β.
21. Η αρχή καθιερώνεται με το άρθρ. 72 § 2 του γαλλικού Συντ., όπως αναθεωρήθηκε με το συ-
νταγματικό νόμο της 28.3.2003. Βλ.
Fοrmery
, op. cit., σ. 131.- Η αρχή κατοχυρώνεται και από
το άρθρ. 5α του Συντ. της Ελβετίας: «Για τον καθορισμό και την εκπλήρωση δημόσιων λει-
τουργιών πρέπει να τηρείται η αρχή της επικουρικότητας».