33 / 40
223
Η γενική θεωρία της αυτοδιοίκησης
ενώ η ιεραρχική εξουσία περιλαμβάνει και έλεγχο σ κ ο π ι μ ό τ η τ α ς . Ο έλεγχος
σκοπιμότητας είναι απόλυτα ασυμβίβαστος με την αυτοτέλεια των φορέων της έμ-
μεσης κρατικής διοίκησης και, συνεπώς, δεν είναι επιτρεπτός ούτε κατ’ εξαίρεση.
Κατ’ ακολουθία, στις περιπτώσεις, στις οποίες το ισχύον δίκαιο προβλέπει έλεγχο
σκοπιμότητας ιδίως με τη μορφή έγκρισης ορισμένων πράξεων μείζονος σπου-
δαιότητας των φορέων της έμμεσης κρατικής διοίκησης από την εποπτική αρχή
10
,
δεν πρόκειται για έμμεση κρατική διοίκηση αλλά για ένα μ ε ι κ τ ό τύπο οργάνω-
σης, ο οποίος περιλαμβάνει στοιχεία της άμεσης και της έμμεσης κρατικής διοί-
κησης. Η γερμανική επιστήμη ομιλεί εν προκειμένω ορθά για μια « κ ο ι ν ο τ ι -
κ ο κ ρ α τ ι κ ή σ υ γ κ υ ρ ι ό τ η τ α » («kommunal - staatliches Kondominium»)·
« μ ι κ τ ή δ ι ο ί κ η σ η » («Mischverwaltuηg»)· « δ ι κ α ι ώ μ α τ α σ ύ μ π ρ α -
ξ η ς » («Mitwirkungsrechte») του κράτους· και « r e s m i x t a », δηλαδή κοι-
νοτικές και κρατικές πράξεις που διεκπεραιώνονται με μια «κοινοτικο-κρατική
διπλή πράξη»
11
. Εξάλλου, στη Γαλλία ο C h . E i s e m a n n
12
χαρακτηρίζει την
εν λόγω μορφή οργάνωσης ως « η μ ι α π ο σ υ γ κ έ ν τ ρ ω σ η » - ημιαυτοδιοίκη-
ση- («semidécentralisation»).
5. Η ά σ κ η σ η δ η μ ό σ ι α ς δ ι ο ί κ η σ η ς . –
α) Το περιεχόμενο της αυτοδι-
οίκησης γενικά.–
Η αυτοδιοίκηση αποτελεί μια μορφή αποσυγκέντρωσης μόνο
της ε κ τ ε λ ε σ τ ι κ ή ς και όχι και της ν ο μ ο θ ε τ ι κ ή ς και της δ ι κ α σ τ ι κ ή ς
λειτουργίας. Επομένως, στην έννοια της αυτοδιοίκησης δεν περιλαμβάνεται ούτε
νομοθετική (α υ τ ο ν ο μ ί α) ούτε δικαστική εξουσία. Τέτοιες εξουσίες μπορούν ν’
ανήκουν στους φορείς της αυτοδιοίκησης μόνο με βάση μια ρ η τ ή διάταξη του
Συντάγματος ή ενός νόμου που είναι σύμφωνος μ’ αυτό. Ειδικότερα, η αυτοδι-
οίκηση αποτελεί αποσυγκέντρωση της σ υ ν ή θ ο υ ς ( α π λ ή ς ) δ ι ο ί κ η σ η ς
10. Το ισχύον ελληνικό δίκαιο προβλέπει μόνο έλεγχο νομιμότητας και όχι και έλεγχο σκοπιμό-
τητας των πράξεων των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και των δύο βαθμών. Τον πε-
ριορισμό της κρατικής εποπτείας στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης σε έλεγχο νο-
μιμότητας καθιερώνουν ρητά οι διατάξεις του αναθεωρημένου άρθρ. 102 § 5 εδ. α΄-β΄ του
Συντ.: «Το Κράτος ασκεί στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης εποπτεία που συνίστα-
ται αποκλειστικά σε έλεγχο νομιμότητας και δεν επιτρέπεται να εμποδίζει την πρωτοβουλία
και την ελεύθερη δράση τους. Ο έλεγχος νομιμότητας ασκείται, όπως νόμος ορίζει». Η άσκη-
ση του ελέγχου νομιμότητας των πράξεων των πρωτοβάθμιων και των δευτεροβάθμιων ορ-
γανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης ρυθμιζόταν μέχρι το 2010 αντίστοιχα από τις διατάξεις των
άρθρ. 148 επ. του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (Ν 3463/2006, ΦΕΚ Α΄ 114) και 67 επ. του
Κώδικα Nομαρχιακής Aυτοδιοίκησης (ΠΔ 30/1996) και τώρα από τις διατάξεις των άρθρ.
214-231 του Ν 3852/2010 («Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης
Διοίκησης - Πρόγραμμα Καλλικράτης»). Βλ. τον τόμο ΙΙ του έργου αυτού, σ. 242 επ.
11. Βλ.
J. Salzwedel
, Staatliche Genehmigungsvorbehalte gegenüber der Selbstverwaltung,
σε «Archiv für Kommunalwissenschaften», 1962, σ. 205 επ.·
W. Weber
, Staats - und
Selbstverwaltung in der Gegenwart, Göttinger Rechtswissenschaftliche Studien, τεύχ. 9,
1953, σ. 45·
του ίδιου
, Kommunalaufsicht als Verfassungsproblem, σε «Aktuelle Probleme
der Kommunalaufsicht (Schriftenreihe der Hochschule Speyer, τ. 19), 1963, σ. 28 επ.
12. Centralisation et Décentralisation, Esquisse d’une théorie générale, 1948, σ. 139 επ.